spectrum 10
'Even' tekenen
'Een milde vorm van marteling', zo beschreef de
Britse krant The Times een ritje op de net geopende
Circle Line van de London Underground. Deze maand
rijdt de moeder aller metro's 150 jaar rond.
Zaterdag 19 januari 2013
I!
vv<ö
11*
etwat ongemakkelijk zit ik in mijn
stoel. Mijn paspoort ligt voor me, mo
biele telefoon (Nokia, zwart, oud
kreng) ernaast. Tegenover mij zit een
blonde dame, zwart gekleed, geen glim
lach maar verder vriendelijk. Ze is wat in
de weer met papieren. Zwijgend gaat ze
door de documenten die ik haar zojuist
heb overhandigd.
Polen zijn bijzonder formalistisch inge
steld. „In Polen proberen veel mensen de
boel te flessen", krijg ik standaard als ant
woord op de vraag of dat allemaal echt
nodig is. In Nederland ook, denk ik dan.
„Hebt u een permanente verblijfsvergun
ning?", is de vraag zonder opkijken. Ik
zucht. Het is de zoveelste keer dat
ik die vraag krijg, het antwoord
heb ik ondertussen al paraat.
„Nee mevrouw. Een permanente
verblijfsvergunning krijg je pas na
verblijf van vijfjaar op het grondge-
Éf MT k*ec*van de Republiek Polen. Tot
die tijd moet ik het hiermee doen."
Ik open mijn paspoort waarin een
k J onooglijk wit papiertje zit wegge-
L W moffeld. Op de voorkant prijkt de
Poolse adelaar (zwart-wit geprint)
STANDPLAATS en een rood stempeltje: mijn tijde
lijke verblijfsvergunning. Hier heb-
door Michiel van ben ook EU-burgers deze nodig.
Blommestein De blondine neemt het van me
aan, vouwt het papiertje
open en controleert Het
lijkt in orde. Zoals ook
mijn gemeentelijke in-
rj schrijving in orde is en
mijn bankrekening. Die
laatste was trouwens
ft jgM een stuk sneller gere-
geld dan dit Hier moest
ik na de eerste keer te
rugkomen, omdat ze allerlei documenten
van me wilden hebben.
De dame stapelt mijn papieren bijeen en
geeft ze terug. Na een klik op de muis
loopt ze naar een achterkamer. Ik hoor
een printer zoemen. Ze komt terug met
een pak papier in handen. Het is een con
tract, in drievoud uitgeprint. Of ik even
wil tekenen.
Ik blader er snel doorheen. Op de laatste
pagina zet ik een krabbel. Met wat een
triomfantelijke blik in mijn ogen moet
zijn geweest, schuif ik de papieren van
mij af. De dame in zwart glimlacht voor
het eerst En ze schudt haar hoofd.
„Nee meneer. U dient iedere pagina te on
dertekenen, met datum en volledige
naam."
Vragend kijk ik haar aan. „Dat zijn de
voorschriften. Anders kunt u bij een con
flict theoretisch zeggen dat u een bepaal
de pagina van het contract niet hebt gele
zen."
Ik slaak een zucht en ga terug naar de eer
ste pagina. Blad voor blad, 27 pagina's
lang, schrijf ik mijn naam. Mijn klacht
dat dit absurd is, wordt met de pagina lui
der. De vrouw (haar glimlach is inmid
dels weer verdwenen) kijkt wat om zich
heen. Ze negeert me nu volledig.
Eenmaal klaar heb ik een beetje spierpijn
in mijn schrijfarm. Met een zucht schuif
ik het stapeltje opnieuw naar haar toe. Ze
neemt het aan, maar haar blik verraadt
dat er nog iets aan zit te komen.
„Het moet in drievoud en onze kopieer
machine is kapot", zegt ze. De andere
twee, identieke stapeltjes liggen al voor
haar. Hoewel ze niet kunnen praten, voel
ik me alsof ze naar me grijnzen.
Eenmaal buiten doe ik wat anti-muisarm
oefeningen. Het is geregeld: ik hoef niet
meer pre-paid te bellen, nu heb ik einde
lijk een abonnement voor een mobiele te
lefoon.
De metro
der metro's
is 150 jaar oud
door Koen Verhelst
In 1863 reed een stoomtrein onder Lon
den door, de eerste ondergrondse spoor
lijn ter wereld. Het was uiteraard een re
volutionaire gebeurtenis, weet de Britse
schrijver Mark Ovenden. Hij is specialist
op het gebied van metro's en schreef onder an
dere het boek Metrokaarten van de wereld.
Door een koninklijk verbod mochten er geen
spoorlijnen door de stad getrokken worden,
maar er waren wel overal stations langs de ran
den van Londen: Kings Cross, Euston, Victo
ria. „In Manchester werden mensen uit hun
huis gezet om spoorlijnen door de stad te leg
gen. Dat wilde men in Londen niet en dus
moest men ondergronds om de stations te ver
binden", vertelt Ovenden.
Een metroritje toentertijd was inderdaad - zo
als The Times schreef - geen fijne aangelegen
heid. „Toen de Londense metro een paar we
ken open was, begonnen de tunnels al te stin
ken van de rook, moesten ze nog meer schoor
stenen boren naar de straat."
Veel Europese steden kenden het probleem
van kopstations die slecht verbonden waren.
Boedapest (eerste metro op het Europese vaste
land), Parijs, Madrid en Barcelona keken alle
maal de kunst af van Londen.
Londen begon met een handvol witbetegelde
stations om deze lichter te maken. „Vervol
gens bouwde Parijs een heel stelsel met alleen
witte stations en werd het bekend als 'de witte
tegeltjesmetro', terwijl Londen eigenlijk eerder
was. Op haar beurt heeft Londen met de laat
ste nieuwe Jubilee-lijn weer veel van Hong
kong 'gepikt' door lichte en ruime stations te
bouwen", zegt Ovenden.
Decennialang waren metrostelsels berucht om
de criminaliteit. „Bijna elke stad met een me
tro heeft een periode gekend waarin veel te
weinig geïnvesteerd werd. Inmiddels steekt ie
der nadenkend bestuur geld in stadsvervoer."
Zo is de metro hier en daar veranderd van
stinkhol tot toeristische attractie. Een ritje in
de Moskouse metro is voor buitenlanders ver
plichte kost. Stations, zoals Majakovskaja, zien
eruit als ondergrondse kathedralen.
Nog iets dat de hele wereld overging: de beken
de Londense metrokaart. Het diagram is een
vinding van technisch tekenaar Harry Beck.
Voordat zijn werkgever, London Under
ground, de kaart in 1933 met knikkende knieën
aan het publiek uitdeelde, was elke metrokaart
gebaseerd op het bovengrondse stratenplan.
Onnodig, vond Beek. Je hoeft alleen maar te
weten hoe je van het ene station naar het ande
re reist. Dus rechte lijnen en felle kleuren. De
kaart was een succes, maar Beek kreeg tijdens
zijn leven weinig erkenning. Sinds Becks dood
is de kaart legendarisch. Tientallen steden ter
wereld hebben vandaag de dag een metro.
Van Sjanghai tot Buenos Aires.
reageren?
spectrum@depersdienst.nl
