61 wonen
hebben?!
Cobra
Waarom is design (soms) duur? Dat laten ontwerpers steeds vaker zien,
door inzicht te bieden in ontwerp- en productieprocessen. Vervolgens
is de keuze aan ons hoe diep we in onze zakken willen tasten.
door Renske Schriemer
vrijdag 11 januari 2013
ook niet makkelijk omdat Corylopsis pauciflora. foto RvdK
ze zich van eufemismen
bedienen. Een woudreus wordt omscheven als een 'boom
van gemiddelde grootte'. Een notoire woekeraar heet 'een
goede en makkelijke groeier'. Volgens hen worden planten
nooit te groot, gaan nooit dood, bloeien langer en zijn een
voudiger te snoeien dan in werkelijkheid. Ze vallen zelden
om, hebben nog nooit van meeldauw gehoord. Lastige plan
ten bestaan niet, in het vocabulaire van de plantenverkoper.
Als een vaste plant groter wordt dan verwacht, is er geen
man overboord; je graaft de plant aan het einde van het
groeiseizoen op, hakt hem in tweeën of in vieren en laat de
in omvang gereduceerde pol weer in de grond zakken.
Vormt de plant uitlopers, dan is het minder simpel.
Zo'n plant (goed voorbeeld: lelietje-der-dalen) infil-
"V treert met de wortels alle andere planten en helpt
die na verloop van tijd vakkundig om zeep. Meestal
krijg je die sluipmoordenaars cadeau. Dat is al re
den voor argwaan. Er is veel voor te zeggen alle ge-
kregen planten direct op de composthoop te doen
j I of in elk geval een jaar in quarantaine te plaatsen.
Als een struik te groot wordt, heb je een probleem.
Verplanten is meestal geen optie, daarom zoekt de
eigenaar zijn heil in knippen. De struik wordt in de
vorm van een kadetje geknipt. Als je verslaafd bent
aan het vormgeven met de heggenschaar (dat komt
vooral bij mannen verrassend vaak voor), dan moet
je vooral blijven knippen en scheren. Anders is het
handiger een heester te kiezen die zijn standplaats
i niet ontgroeit. Zo'n struikje is Corylopsis pauciflora,
bloeiend in maart, met een zee van kleine, primula-
gele bloemen met de vorm van hopbellen. Schijnhazelaar is
de Nederlandse naam van de Corylopsis, maar de struik
lijkt wat bloei betreft niet op een hazelaar. Corylopsis pauci
flora bloeit op het kale hout, aan honderden fijnvertakte,
draaddunne twijgjes. Na de bloei komt het sierlijke blad,
dat lijkt op dat van een haagbeuk, maar dan kleiner. Het uit
lopende blad is garnaalroze, in de loop van het seizoen ver
kleurt het naar groen. Het bolronde struikje wordt zelden
hoger dan 1,5 meter en zelfs daarover doet het zo'n 25 jaar.
Er bestaan een stuk of zeven schijnhazelaarsoorten. Corylop
sis pauciflora is de kleinste; gevolgd door onder meer (in op
lopende grootte) Corylopsis spicata, Corylopsis glabrescens
en Corylopsis sinensis, die ongeveer 4 meter hoog wordt en
waarvan de variëteit Spring Purple in de lente kreeftenrood
blad krijgt. Alle schijnhazelaars zijn decoratief, maar plant
nooit twee soorten naast elkaar; dan lijkt de één op het lelij
ke (of mooie) zusje van de ander.
WmmÊÊÊÊi
Ze noemt het lachend het Ikea-
effect. Ontwerpster Eefiene Bol
huis, in 2009 afgestudeerd aan
Design Academy Eindhoven,
heeft het over het vaasje van
om het even welk woonwarenhuis dat je
voor 1 euro kunt kopen. Terwijl keramiek
en porselein bewerkelijk zijn. Dat zo'n
vaasje niet meer dan 1 euro kost, kan door
lage arbeidskosten (bijvoorbeeld in China
of India) en de grote aantallen waarin mul
tinationals hun producten laten maken.
Industriële productie in optima forma.
Zo was het ooit ook bedoeld. De komst
van machines en fabrieken eind negentien
de eeuw zorgde voor relatief makkelijke en
voordelige productie. De welvaart steeg en
meubels, keukengerei, speelgoed: alles
werd goedkoper. Naast de ambachtsman
ontstond een nieuw vak: ontwerper.
Terwijl de prijzen van anonieme massapro
ducten - werk waarvan je de ontwerper
niet kent - daalden, ontstond ook design
met een grote D. Dankzij de Alessi's en
Philippe Starcks van deze wereld, lieten
we ons vanaf de jaren tachtig verleiden
door mooie producten met de handteke
ning van de ontwerper erop. Een kurken
trekker voor 30 euro of een stoel van hon
derden euro's: ze gaven design het predi-
caat duur te zijn. Met een designstoel kun
je voor de dag komen, het laat zien dat je
smaak hebt én dat je wat te besteden hebt.
Daarom zit Bolhuis nu met de gebakken
peren. Zij ontwerpt, vaak samen met het
collectief De Intuïtiefabriek, meubels, kle
ding en bijvoorbeeld ook vazen. Maar
voor 1 euro kan ze die niet maken. Ze
moet opboksen tegen het stigma dat de
sign duur is, terwijl dat volgens haar niet
zo is. Vaak is de prijs reëel en verklaarbaar.
Dat laat ze nu zien. Samen met de andere
ontwerpers in gelegenheidscollectief Ob
jects riep ze het project Objects for Sale in
het leven. Alle acht zelfproducerende Ne
derlandse ontwerpers (met eigen studio)
maakten een object, maar dan wel in drie
versies. Versie 1 mag niet meer dan 50 eu
ro verkoopprijs kosten, de middenversie
tussen de 50 en 500 euro en de laatste
meer dan 500 euro. „Je merkt vaak onbe
grip van gebruikers over de prijs van je pro
duct. Dit project gaf ons de kans te laten
zien welke factoren de prijs bepalen en dat
David Derksen
en Lex Pott en
hun serie vazen/
lampen. De sim
pelste bestaat
uit het interieur
van een thermos
fles die tot vaas
is omgebouwd
(kleine foto hier
naast).
In de middelste
categorie werd
de isolatiefles
een tafellampje
(grote foto).
De kostbaarste
is de in glas uit
gevoerde vorm
van de thermos
fles.
Een bijzettafeltje, is dat nou een
hebbeding? Wél als het meubel
zo fraai vormgegeven en functio
neel is als deze Cobra. Dit tafeltje
is een ontwerp van Kees Marcelis
(www.keesmarcelis.nl), exclusief
voor Odesi.
Wie goed naar Cobra kijkt, ziet
meteen waarom Kees Marcelis
zijn meubel deze naam heeft ge
geven. De stabiele voet, het sier
lijk gebogen lijf, de platte en bre
de kop; de gelijkenis met het rep
tiel dat zo dreigend uit de mand
van een slangenbezwaarder om
hoog kan 'dansen', is treffend.
Handig is de verzwaarde, meta
len voet, die je onder de bank
kunt schuiven. Of onder het bed,
waarmee je het meubel tot nacht
tafeltje transformeert Het lijf
van Cobra is gemaakt van gebo
gen hout, dat in drie kleuren kan
worden gespoten: wit, oranje en
twee tinten grijs. Prijs: 520 euro.
m www.odesi.nl
