61 binnenland
Betalen voor delen foto's
HOOGSEIZOEN
PORTUGAL
WÊÊÊÊÊÊHÊÊÊHÊHt
Aantal grootverdieners groeit
f M voor ^et 'aatste nieuws ook op:
www.pzc.nl
1 wkwüv vmr ïïrtujal'
De bezuiniging op medische vertaaldiensten pakt
slecht uit. Zonder tolk begrijpen patiënten hun artsen
niet en andersom. „Eigenlijk is het niet te doen."
Vorig jaar werd de vergoe
ding op tolken in de zorg af
geschaft. De maatregel leidt
tot veel problemen in de
praktijk, vertellen medici.
familieleden vertellen niet
altijd het volledige verhaal'
www.primaverareizen.nl
woensdag 9 januari 2013
'Graaierslijst'
werkt
averechts
Openbaarmaking van topinko
mens in publieke sector heeft
averechts gewerkt.
Minister Plasterk spreekt van
'prijsopdrijvend effect'; meer
grootverdieners door vergelij
king salarissen.
Nieuwe wet moet tij keren.
door Laurens Kok
en Peter Winterman
DEN HAAG - Het aantal grootverdie
ners in de (semi-)publieke sector
is spectaculair toegenomen. Ver
dienden in 2008 nog 1.916 publie
ke figuren meer dan de Balkenen
de-norm (193.000 euro), in 2011
was dat aantal met ruim 38 pro
cent gestegen tot 2.651. Volgens mi
nister Ronald Plasterk van Binnen
landse Zaken werkt de openbaar
making van topinkomens in de pu
blieke sector averechts. „De bedoe
ling was dat de inkomens door na
ming and shaming vanzelf zouden
dalen. Het omgekeerde is ge
beurd."
Plasterk spreekt van een 'prijsop
drijvend effect'. Zodra een corpora
tiedirecteur in bijvoorbeeld Alme-
re zag dat zijn collega in Gronin
gen veel meer verdiende, wilde hij
hetzelfde betaald krijgen. Volgens
de bewindsman waren sommige
grootverdieners er zelfs trots op
om op de lijst te staan.
Toch wil hij niet spreken van
'graaiers' aan de top. In sommige
gevallen kregen directeuren, me
disch specialisten of universiteits
bestuurders hun hoge salaris ge
woon in de schoot geworpen, zon
der erover te hoeven onderhande
len. „Dat is die mensen niet te ver
wijten", meent Plasterk. „Het is
een verwijt aan ons allemaal." De
lijst ambtelijke grootverdieners is
zeer divers: van hoogleraren tot
korpschefs, en van bestuurders
van ziekenhuizen en woningcorpo
raties tot een hondengeleider van
het politiekorps Gelderland-Zuid.
Sommigen overschreden de norm
omdat ze meer werkten dan de ge
bruikelijke 36 uur per week, ande
ren overstegen de Balkenen
de-norm vanwege een ontslagver
goeding, achterstallig loon of de
kosten van een dienstauto.
Viervijfde van de lijst van grootver
dieners in de (semi-)publieke sec
tor is werkzaam bij een zorginstel
ling- of verzekeraar. Ruim 2.000
medewerkers van zorginstellingen
verdienden in 2011 meer dan de
Balkenende-norm.
Plasterk spreekt van een cultuur
die aangepakt moet worden. Per 1
januari is een nieuwe wet van
kracht die het tij moet keren. Be
stuurders én medewerkers in de
publieke sector mogen dan nog
maar 100 in plaats van 130 procent
van een ministerssalaris verdie
nen. De huidige grootverdieners
gaan stapsgewijs terug in salaris en
ook medisch specialisten en tv-pre-
sentatoren vallen onder een maxi
mumnorm.
Plasterk erkent dat het niet gemak
kelijk zal zijn exorbitante salaris
sen uit bannen. Een aantal goedbe
taalde tv-presentatoren ontbreekt
bijvoorbeeld nu al in de lijst om
dat zij zichzelf via hun eigen pro
ductiebedrijf verhuren aan de om
roep en niet zelf op de loonlijst
staan. Medisch specialisten kun
nen de dans ontspringen door in
een maatschap te gaan zitten. Plas
terk zegt zulke constructies te wil
len voorkomen. „Maar dat is niet
in een pennenstreek geregeld."
Heerlijke appartementen direct aan het schitterende zandstrand!
Spraakverwarring
in de spreekkamer
door Floor Ligtvoet
Huisarts Kees Rietsema
had onlangs een Soma
lische patiënt op zijn
spreekuur. „Het ge
sprek ging met handen en voeten.
In een beetje Nederlands en een
paar woordjes Engels. Maar ik
denk dat ik zeker wel de helft van
zijn verhaal heb gemist." Zonder
tolk is het behelpen, vindt de Em-
mense huisarts. „80 procent van
de diagnose stel je op basis van het
verhaal van de patiënt. Als iemand
bijvoorbeeld alleen naar zijn buik
kan wijzen, wordt het lastig."
Artsen onderling noemen dit wei
eens gekscherend 'veterinaire ge
neeskunde', vertelt hij. Omdat een
ziek dier ook niet aan kan aange
ven wat het mankeert. Het is een
harde grap, maar wel eentje die
het probleem direct blootlegt. „Je
kunt het vaak zien als iemand
dood- en doodziek is", zegt hij.
Maar als dat niet het geval is, moet
hij met zeer beperkte informatie
aan de slag. „Je biedt dan niet de
zorg die je zou willen bieden."
Eigenlijk vindt hij dit de Neder
landse gezondheidszorg, die hoog
staat aangeschreven, 'onwaardig'.
Want mensen die de taal wel
machtig zijn, krijgen betere zorg.
De taalbarrière leidt soms juist
ook tot extra medische onderzoe
ken. „Wanneer een man hoofd
pijnklach ten heeft, vraag ik nor
maal gesproken of de hoofdpijn ge
paard gaat met misselijkheid." Dat
kan wijzen op migraine, licht hij
toe. Maar als iemand de taal niet
spreekt, wordt hij niets wijzer.
„Dan stuur ik iemand toch sneller
naar de neuroloog voor een her
senscan om uit te sluiten dat hij
geen tumor heeft."
Volgens Eldiene Oosterberg van
het Nederlandse Huisartsen Ge
nootschap (NHG) blijkt uit onder
zoek dat huisartsen, zonder tolk,
vaker doorverwijzen naar de spe
cialist, wat weer extra geld kost.
Het vergoeden van een tolk in de
zorg kostte de Staat jaarlijks 19 mil
joen euro. In 2012 werd de vergoe
ding geschrapt, met uitzondering
van asielzoekers. „En eigenlijk is
het niet te doen", erkent Trudy
van Thiel, coördinator transculture
le zorg bij GGZ West Noord-Bra
bant. Haar team vangt uitsluitend
niet-westerse allochtonen op die
lijden aan angsten en depressies.
Ze zijn inmiddels bedreven in het
zoeken naar die Nederlandse woor
den die hun cliënten wél machtig
zijn om hen zo toch te helpen.
Het team heeft ook een Marok
kaanse en een Turkse medewerker
in dienst. Toch zijn ook hier de
taalproblemen soms simpelweg te
groot. Bij 1 op de 10 patiënten is
dat het geval, schat ze. „Mensen
waarbij we moeten besluiten dat
we hen niet kunnen behandelen,
puur vanwege de taal. Hoe moei
lijk dat ook is."
Volgens minister Edith Schippers
(zorg) is het de verantwoordelijk
heid van de patiënt zelf om de Ne
derlandse taal te beheersen. Zo
niet, dan huurt de patiënt een tolk
in of neemt familie of een kennis
mee om te vertalen. „Veel cliënten
hebben financiële problemen en
wij werken het liefst niet met fami
lieleden", reageert Van Thiel. „De
gespreksonderwerpen, bijvoor
beeld of iemand zelfmoordgedach
ten heeft, zijn vaak zo omgeven
met schaamte, dat je er met fami
lie juist een probleem bij hebt."
Psychiater Rogier van Bemmelen
werkt bij Mentrum in Amsterdam
met mensen met een verslaving
én een psychiatrische aandoening.
„Familieleden die vertalen vertel
len niet altijd het volledige ver
haal. Zeker in de Islamitische cul
tuur is er schaamte over alcoholge
bruik, laat staan een verslaving.
Dan hoor ik de patiënt drie minu
ten praten en dan vertaal het fami
lielid dat met één woord." Wan
neer hij het niet vertrouwt, laat hij
soms alsnog een tolk komen, be
taald door de instelling. „En dan
komt je ineens veel meer te we
ten." Cruciaal voor een psychiater;
„Want wij moeten het van woor
den hebben, we maken geen
scans."
Voor informatie/boekingen of gratis brochure:
of 010-2452555
AMSTERDAM - Nederlandse Face-
bookgebruikers zouden zomaar
een rekening kunnen krijgen als
zij links delen op hun pagina. Of
ze die ook daadwerkelijk moeten
betalen, is nog onduidelijk.
In Duitsland kwam een foto op
postzegelformaat (een thumbnail),
die verschijnt als je een link deelt
op Facebook, een bedrijf duur te
staan. De fotografe eist via een ad
vocatenkantoor 1746 euro voor het
plaatsen van de miniatuurfoto, om
dat er auteursrecht op zit.
Bernt Hugenholtz, hoogleraar In
formatierecht aan de Universiteit
van Amsterdam: „Je kunt altijd bo-
-ze brieven ontvangen van advoca
ten. Er zijn zeker een aantal agres
sieve rechthebbenden, zoals on
langs Getty Images (foto's) of
Auxen (krantenartikelen). Maar ad
vocaten gaan soms al verder dan
de huidige stand van het recht.
Veel is nog niet geregeld. Hoewel
de rechter in Den Haag vorige
maand wel besliste dat een mu
ziekfragment embedden op een
webpagina, dus ook alleen een hy
perlink, niet mag."
Het Europese Hof van Justitie
buigt zich momenteel over diezelf
de vraag: is het linken naar of het
embedden van zogenaamde con
tent een openbaarmaking en dus
een inbreuk op auteursrecht? Dit
gebeurt op verzoek van een
Zweedse journalistenvakbond, die
klaagt over het linken naar
krantenartikelen.
Maar hoe publiek is Facebook?
„Facebookpagina's zijn vaak afge
schermd via een wachtwoord",
stelt iet-jurist Arnoud Engelfriet.
Deel je iets alleen met familie en
vrienden, dan is dat privé, denkt
Hugenholtz. De volgende vraag is
dan: wat zijn Facebook-vrienden?
De regels rond auteursrecht zijn in
de hele Europese Unie grotendeels
gelijk. De praktijk verschilt echter
per land. Zo zijn sommige You tu
befilmpjes in Duitsland niet zo
maar te bekijken.
„In Nederland bestaat er echter
een grote discrepantie tussen de re
gels en de praktijk", zegt Dirk Vis
ser, hoogleraar intellectueel eigen
domsrecht aan de Universiteit Lei
den. Vaak is geld het criterium om
als rechthebbende wel of niet op
je strepen te staan. „Bij particulie
ren valt vaak toch niks te halen.
Bij bedrijven wel."
Nederlandse privégebruikers van
Facebook hoeven vooralsnog dan
ook weinig te vrezen, schat Visser.
„Niet-commerciële gebruikers zul
len voorlopig wel uit de wind blij
ven. Commerciële partijen zullen
er eerder mee geconfronteerd wor
den."
Wie het risico desondanks niet wil
lopen, kan aanvinken dat hij geen
foto bij de gedeelde link wil publi
ceren. Moet je er alleen nog op let
ten dat er op de tekst geen auteurs
recht zit.
-
