spectrum
ANNEMARIE
O S T E R
IRONIE IS-
1L
Ze is de dochter
van twee
beroemde acteurs
die weinig tijd
voor haar hadden.
Het heeft
Annemarie Oster
gemaakt tot de
vrouw die ze nu
is. Een gesprek
over ouderdom en
voor jezelf
opkomen.
Zaterdag 5 januari 2013
Aan haar toneelschool- en te-
levisietijd bewaart Annema-
rie Oster geen onverdeeld
prettige herinneringen. Hart
kloppingen kreeg ze, toen ze
op moest. „Ver-schrik-ke-lij- ke hartklop
pingen", zo zegt ze nu. We spreken elkaar
in haar woning, een statig grachtenpand in
hartje Amsterdam. Ze heeft een lage, war
me stem met een ouderwets duidelijke dic
tie en timbre. Haar levendige lichaamstaal
spreekt boekdelen. Haar woordkeuze is
zorgvuldig en speels, een tikje archaïsch.
Ondanks haar grote twijfels werd Annema-
rie Oster (1942) een belangrijke televisie
persoonlijkheid. Ze debuteerde in de jaren
zestig met Door de ogen van Annemarie
Oster, door haarzelf geschreven parodieën
van vijf bekende zangeressen. Nationale be
kendheid verwierf ze daarna met Hadimas-
sa, waarin ze met onder meer Van Kooten
en De Bie en Ton van Duinhoven de maat
schappij op satirische wijze de maat nam.
Dat Oster aanvankelijk aan het toneel wil
de, was niet zo verwonderlijk. Toneel zat
in haar dna. Haar vader was de bekende ac
teur Guus Oster. Met zijn ruime ervaring
in de directie van De Nederlandse Come-
die bleek hij de geknipte directeur voor
theater Carré. „Geen leukere man in de
deuropening van Carré dan mijn vader.
Mooi pak, leuk gezicht. Hij was een erg
aantrekkelijke man, maar een beetje ge
vaarlijk", zegt ze.
Haar moeder, de gevierde Ank van der
Moer, 'koningin van het Leidseplein',
dwong alom respect af met haar schitte
rende hoofdrollen in klassieke tragedies.
'Ze bestond vooral op toneel, via haar rol-
door Henriëtte Aronds
foto's Sebastiaan Rozendaal
len. Het gewone leven is zo vervelend
voor een actrice. Het waait er; je moet van
alles', schrijft Oster in Een vrouw om achter
na te reizen (2010), waarin ze haar relatie
met haar moeder beschrijft.
Het lag voor de hand dat Oster een toneel
opleiding zou volgen. Toen het op het
gymnasium niet wilde vlotten omdat haar
puberbelangstelling naar heel andere din
gen uitging, wuifde haar moeder dat weg
met de woorden 'Ach kindje, wat maakt
het uit, je gaat toch naar de toneelschool.'
Op de toneelschool van Amsterdam be
landde ze bij haar moeder in de klas. Ze
bleek niet over genoeg acteertalent te be
schikken om de opleiding af te maken.
Oster: „Mijn moeder was de eerste actrice
des lands. Ik vond het vreselijk wat ik
deed. Parodieën, dat ging wel, maar een an
der uitbeelden, gevoelens uiten, nou nee.
Ik was te bewust van mijn eigeh aanwezig
heid, stond altijd als een kritische tweeling
zuster naast mezelf. Trucjes om dat uit te
schakelen kon ik me ook niet eigen ma
ken. Ik was ook obstinaat, verzette me."
Was dat niet, omdat je door de ogen van je
ouders naar jezelf keek?
„Niet die van mijn moeder. Die was ver
blind door apenliefde, vond alles wat haar
dochtertje deed even prachtig. Ik ont
sprong de dans van haar kritiek. En dat ter
wijl ze enorm professioneel was."
En je vader, wat vond hij van je prestaties?
„Zo ongeveer de enige actrice voor wie hij
respect had, was mijn moeder. Verder zei
hij: 'Al die vrouwen met geldingsdrang.
Laat ze toch gewoon voor hun kinderen
zorgen'. Hij hoopte dat ik gauw zou trou
wen en kinderen zou krijgen, opdat het ge
vaar geweken was dat ik nog eens het to
neel op zou gaan. Maar toen ik die parodie
ën deed voor mijn eerste televisieprogram
ma, moest hij toegeven dat het wel erg
leuk was."
Kort geleden vierde ze haar 70ste verjaar
dag. Ze nodigde alleen vrouwen uit.
„Want een feestje met mannen erbij is
toch anders."
De jaren zijn haar niet aan te zien. „Dat
vind ik zelf natuurlijk niet. De ene keer
ben ik wat meer te spreken- over mijn uiter
lijk dan de andere keer." Complimenten
neemt ze met opgetrokken wenkbrauwen
in ontvangst. Dat geldt ook voor haar alter
ego in de recent verschenen bundel Mooi'
geweest. Deze zelfbewuste, charmante
vrouw blijkt tot haar eigen verbazing in
eens de zeventig te zijn gepasseerd. Plotse
ling beseft ze dat het leven eindig is en dat
schoonheid wel degelijk vergaat. Mannen-
blikken glijden van haar af, ongemakkelij
ke, gênante leeftijdsfenomenen dienen
zich aan: slappe bovenarmen, benen die
het zonlicht niet meer kunnen verdragen,
een 'anders gerangschikt lichaam'.
Haar tanende schoonheid en andere ouder-
domsproblemen geeft ze een tragikomi
sche draai. Zoals in de column 'Guus', die
nog het meest lijkt op een eenakter op pa
pier: 'Steeds vaker stuit ik, als ik 's och
tends voor de spiegel sta, op een oude ke
rel. Mismoedig kijkt hij me aan en even
mismoedig kijk ik terug. Er zal heel wat
make-up aan te pas moeten komen om de
ze ongewenste gast mijn badkamer uit te
krijgen.'
