41 binnenland
'Eigenlijk mis ik alles
TO©S
De schaduwzijde
Arrestatie voor
aanslag op
raadhuis Waalre
'Speeltjes voor politici'
Moeder overleden kind richt stichting Lost a Child op
Anuschka Spelbos over
kwam het ergste wat een
ouder kan overkomen. Ze
verloor haar 11-jarige doch
ter. Voor lotgenoten richtte
ze een stichting op.
PAUL KUSTERS
toosenhenk.nl OQ
Het supersnelrecht, een van
de paradepaard)'es van het
lik-op-stuk beleid van Justi
tie, ligt sinds het enkele ja
ren geleden werd ingevoerd,
telkens weer onder vuur.
ACHTERGROND
zaterdag 5 januari 2013
Effect veel
subsidies
onduidelijk
Overheid kijkt volgens reken
kamers amper naar effect van
miljarden euro's aan subsidies.
Effectevaluaties zijn zelfs
wettelijk verplicht.
Hoogleraar: 'Plannen om al
leen de evaluaties aan te scher
pen hebben weinig zin.'
door Jelte Posthumus
NIJMEGEN - Overheden doen nog
steeds te weinig moeite om te ach
terhalen of miljarden euro's aan
subsidie wel effect hebben. Ook
pretenderen politici vaak dat subsi
dies effect hebben terwijl dat nau
welijks aan te tonen is. Dat zegt
onder anderen hoogleraar subsidie-
recht Willemien den Ouden (Uni
versiteit Leiden). „Subsidies zijn
voor politici het ultieme speeltje."
Gisteren bleek uit onderzoek door
de Zuidelijke Rekenkamer dat de
provincie Limburg de volgende is
in een lange rij van subsidiever
strekkers die nauwelijks weet wat
de effecten van in totaal miljarden
euro's subsidies zijn. Bij andere
provincies, gemeenten en het Rijk
bleek dat ook al het geval. En de
voorbeelden uit de praktijk stape
len zich maar op. Het Centraal
Planbureau concludeerde gisteren
dat een miljoenensubsidie voor
het aan het werk krijgen van oude
ren niet werkt. En in Utrecht werd
300.000 euro subsidie uitgetrok
ken om 17 automobilisten twee da
gen per week uit de file te halen.
Als reactie op kritische rekenka
merrapporten beloven- overheden
steeds beterschap, maar daar blijft
het vaak bij. In Limburg was in
2003 al duidelijk dat het inzicht in
de effecten ontbrak. Ook staat het
onderwerp al sinds 1989 op de
agenda van de Tweede Kamer.
Maar hoewel de plicht om subsi
dieregelingen te evalueren in 1998
wettelijk vastgelegd werd, houdt
vrijwel niemand zich daar dus
aan. Den Ouden noemt het dan
ook 'symboolwetgeving', omdat
deze met voeten getreden wordt
en omdat overheden steeds vaker
reageren door te suggereren dat
strengere evaluaties het probleem
automatisch oplossen. „Maar je
zou er gewoon van op aan moeten
kunnen dat wethouders, gedepu
teerden en ministers zelf aan de
bel trekken wanneer ambtenaren
zien dat een subsidie niet werkt."
Maar volgens haar wringt niet al
leen daar de schoen. Want evalue
ren kost veel tijd en geld terwijl de
effecten van subsidies volgens
haar vaak uiterst lastig of zelfs ge
heel niet meetbaar zijn. „En welke
ambtenaar of politicus is nu open
lijk kritisch over zijn eigen be
leid?"
Ook volgens hoogleraar overheids
financiën Flip de Kam (Rijksuni
versiteit Groningen) zien bestuur
ders en ambtenaren niet graag dat
'hun' subsidieregelingen gekort
worden, zelfs als onzeker is of de
belastingbetaler waar voor zijn
geld krijgt. Piet de Kroon van de
Zuidelijke Rekenkamer: „Het
werkt nu eenmaal zo dat je als
ambtenaar een of twee keer kri
tisch kan zijn over beleid maar het
de derde keer wel gewoon moet
uitvoeren." Volgens rekenkameron-
derzoeken zijn op alle bestuursni
veaus bestuurders én oppositie
niet kritisch genoeg. Den Ouden:
„Soms is er kritiek op 'linkse cul-
tuursubsidieslurpers', maar ook
het bedrijfsleven krijgt veel subsi
die. Elke politieke kleur heeft dus
groot belang bij de inzet van subsi
dies. Je hoeft niets te verbieden of
te gebieden, alleen te stimuleren.
Je kunt je er dus positief mee profi
leren; het ultieme beleidsinstru
ment voor politici."
door Floor Ligtvoet
Danique was uit loge
ren toen 's avonds
laat bij haar moeder,
Anuschka Spelbos,
de deurbel ging.
Twee politieagenten brachten haar
desastreus nieuws; haar dochter
van 11 was zojuist naar het zieken
huis gebracht met koolmonoxide
vergiftiging. Die nacht stierf Dani
que, net als één van haar vriendin
netjes. Vandaag precies een jaar ge
leden.
„Haar vrolijkheid en drukte mis
ik. Eigenlijk mis ik alles aan haar.
Mijn andere kinderen zijn veel rus
tiger, maar Danique had altijd
mensen om haar heen. Ze verveel
de zich ook zonder. Ze was een ge
zellige flierefluiter. Als ik andere
moeders nu hoor klagen over de
rondslingerende laarzen van hun
dochters, denk ik: slingerden haar
laarzen nog maar rond."
Het verdriet van Anuschka Spel
bos is voelbaar, ook wanneer ze er
niet over praat of grapjes maakt.
Om haar pols draagt ze een arm
band met kleine fotootjes van
haar overleden dochter; een la
chende, blonde meid.
Spelbos: „Ik denk steeds: het is al
een jaar geleden. Het missen
wordt zwaarder, want het wordt
steeds langer geleden dat ik haar
voor het laatst zag, sprak en knuf
felde."
Sinds de dood van Danique speelt
alles in haar leven zich permanent
in de schaduw af: „Ik word heus
blij als ik mijn andere kinderen sa
men zie genieten. En ik heb ook
best af en toe lol met vrienden.
Maar echt gelukkig? Nee, dat ben
ik sindsdien niet meer geweest."
,Je zegt vaak dat het voelt als een
zware steen op je maag", vult
vriendin Saskia Rings aan. „Ja", be
aamt ze. „Het is pijn in je maag en
je hjut Het benauwt."
Samen hebben de twee vrouwen
de stichting Lost a Child opge
richt. „Voor ouders, familieleden
en vrienden van een kind dat plot
seling overlijdt."
Want wat er dan op je afkomt,
daar heb je helemaal geen weet
van, verzekert Spelbos. „In het zie
kenhuis vragen ze na het overlij
den of ze foto's van je kind moe
ten maken", geeft ze als voorbeeld.
„Foto's? Mijn eerste reactie was
'donder toch op'. Maar achteraf ge
zien had ik ze misschien toch
graag willen hebben."
Andere dingen zijn ook goed om
te weten: „Dat je bijvoorbeeld heel
veel soorten kisten kunt bestellen.
Wij kregen een witte aangeraden
dus die neem je dan. Maar mis-
waalre - Een 32-jarige man uit
Waalre is donderdagochtend aan
gehouden voor mogelijke betrok--
kenheid bij de aanslag op het ge
meentehuis in Waalre in juli. De
man is vrijdagmiddag na verhoor
vrijgelaten.
„De rol en de mate van betrokken
heid van de verdachte moeten nog
worden onderzocht", aldus de
woordvoerder. De politie noemt
de aanhouding het eerste zichtba
re resultaat van het onderzoek tot
dusver. Er werken nog steeds 40 re
chercheurs aan de zaak. De politie
gaat er nog steeds vanuit dat het
onderzoek een kwestie van lange
adem is.
Het snelrecht is als een
flitspaal. Als klip en
klaar is dat de regels
zijn overtreden, moet
zo snel mogelijk een boete volgen.
Bij twijfel moet iedere burger ech
ter wel de mogelijkheid krijgen
om daar bezwaar tegen te kunnen
maken, aldus de Groningse univer-
door Niki van der Naald
sitair docent Strafprocesrecht Nico
Kwakman.
De werkelijkheid is complexer en
weerbarstiger, beaamt Kwakman.
Sinds de versnelde rechtsprocedu
re vier jaar geleden werd geïntro
duceerd om ordeverstoorders bij
grote evenementen af te schrikken
en direct aan te pakken, ligt deze
Tïfr-
