zeeland 25
'Het waren Franse granaten* £2B
Ik hoorde de harde
klappen van de bommen'
Ook huurder mag een zomerhuisje Watersportclub pakt
verhuren van de Raad van State haven voortvarend aan
alsnog in de plus
Goossens denkt dat de
Fransen de Stationsbrug
als doel hadden om hun
aftocht te dekken.
Auto's beschadigd bij
kop-staart-botsing
zaterdag 5 januari 2013
MM|M|||||>||M|M||a||||||||M||||||||M^ WKKKHHKKMSSSSSBBÊKtlÊMKKKHÊHKKHIIHÊHHKHHHHKÊKKK
Een groep Duitse militairen wandelt door het verwoeste centrum van Mid
delburg. De foto is genomen vanaf de toenmalige Wal. De Abdij en omge
ving liggen grotendeels in puin. foto Collectie C. Ovee, foto uit besproken boek
Het was een Duitse beschieting,
geen bombardement door de
Luftwaffe. De conclusie van his
toricus Peter Sijnke in het boek
Het Vergeten Bombardement
maakt drie jaar geleden al de
tongen los. Middelburger Toon
Goossens gaat in het zijn uitga
ve 'Gestold Verleden' nog een
stap verder. Niet Duitse, maar
Franse granaten waren de oor
zaak van de grote stadsbrand
van 17 mei 1940.
door Theo Ciele
Waar is het be
wijs? Ik heb
nooit geloofd
dat er een Duits
luchtbombarde
ment op Middelburg heeft plaats
gevonden. Maar wat was dan wel
de oorzaak van de verwoestingen
in de stad?"
Die vraag stond centraal bij het on
derzoek van Toon Goossens naar
de gebeurtenissen van vrijdag 17
mei 1940, de dag dat een groot
deel van de binnenstad als gevolg
van oorlogsgeweld in een rokende
puinhoop veranderde.
Om meteen met de deur in huis te
vallen: „Onderzoek in Duitse,
Franse en Nederlandse militaire ar
chieven brachten geen documen
ten boven water die een onweer
legbaar antwoord geven op de
vraag wie de veroorzaker was van
de grote stadsbrand. Maar 'de in
houd van processen-verbaal, rap
porten, interviews en mediaberich
ten verwijzen specifiek naar de
Franse artillerie. Ook is een aantal
Franse blindgangers in de binnen
stad gevonden", schrijft Goossens
in zijn boek Gestold Verleden. De
titel verwijst naar het monument
Gestolde Herinnering, op de Nieu
we Burg. Daarop is een plaatje ge
schroefd waarin wordt gesproken
van een bombardement door de
Duitse Luftwaffe.
Na de oorlog schaarde Middelburg
zich in de rij slachtoffers van Duit
se terreurbombardementen als
Warschau, Coventry en Rotter-
dam. Begrijpelijk dat Duitsers, als
agressor, ook als de veroorzakers
van de stadsbrand worden gezien,
vindt Goossens, maar het heeft
het zoeken naar wat daadwerkelijk
is gebeurd op 'Vreselijke Vrijdag',
lange tijd in de weg gezeten.
Goossens: „In de loop van de tijd
zijn die veronderstelde Duitse
bombardementen als gerucht,
door onjuist woordgebruik, door
het wegslijten van tegenargumen
ten en door collectief stilzwijgen
over Franse beschietingen, als van
zelfsprekend geworden. Dat heeft
tot gevolg dat al tientallen jaren
een sterke psychologische weer
stand bestaat om de fatale beschie
tingen door Frans geschut onder
ogen te zien. De situatie is onom
keerbaar geworden doordat een be
zinning over de schuldvraag een
echec zou zijn bij de herdenkin
gen-"
Overigens zette de Documentatie-
groep Walcheren 1939-1945 al in
1990 vraagtekens bij het luchtbom
bardement. In 2010 schreef Sijnke
over Duitse beschietingen en
Frans vuur die kleinere en grote
branden veroorzaakten die in de
grotendeels verlaten stad konden
uitgroeien tot één gróte, onbe
heersbare vuurzee.
Goossens gaat een stap ver
der. Hij weet dat hij hier
mee een controversieel
standpunt inneemt, maar gezien
de resultaten van zijn onderzoek
kan hij niet anders.
De volgens-hem meest waarschijn
lijke hypothese is dat de Fransen
vanuit het zuiden de Stationsbrug
als doel hadden om een eventuele
Duitse opmars via Middelburg te
vertragen. Omdat ze de Lange Jan
als zichtbaar doel hadden, werd de
toren gebruikt voor het zogeheten
'inschieten' van de kanonnen. Een
maal ingeschoten, kon later, na
een richtcorrectie, op de Kanaal-
weg en de Stationsbrug geschoten
worden om de Franse terugtocht
te dekken. Dat inschieten heeft de
branden veroorzaakt, is Goossens
theorie. Hij voegt met zijn boek
een nieuw hooftlstuk toe aan de
langlopende discussie over de ver
woesting van de binnenstad aan
het begin van de oorlog.
Gestold verleden, 17 mei 1940, Frans
oorlogsgeweld op Middelburg, door
A.B.J. Goossens,uitgave in eigen be
heer.
Op 17 mei 1940 zat de toen
veertienjarige Paul Koole
in de kelder van zijn va
ders limonadefabriek Deko aan de
Langeviele.
Naar aanleiding van het boek van
Ton Goossens schrijft hij: „Vanuit
deze kelder hoorden wij een aan
tal vliegtuigen naderen. Mijn in
schatting, op basis van het geluid,
was dat er sprake was van drie of
vier vliegtuigen die bommen lie
ten vallen. De vliegtuigen zijn in
totaal drie of vier keer overgevlo
gen en steeds lieten ze een aantal
bommen vallen op Middelburg. Je
hoorde naast de harde klappen
van de bommen ook duidelijk het
fluiten van de afgeworpen bom
men. ki de tijd tussen deze bom
bardementen zijn volgens mij de
vliegtuigen over de Sloedam gevlo
gen, een plaats waar de Fransen
zich bevonden. Dit zou betekenen
dat bombardementen niet zijn uit
gevoerd door de Fransen, maar
door de Duitse bezetter. Op het
eind van de bombardementen is
het korte tijd stil geweest en ver
volgens hoorde je de Franse artille
rie schieten, echter dit was van
zeer korte duur. Hierna was en
bleef het stil."
Koole heeft de volgende dag nog
de brandweer van Zoutelande
meegeholpen bij het blussen van
een brand in een pand aan de Pot-
tenmarkt in Middelburg.
Voor hem staat nog altijd vast dat
de Duitsers de branden in de stad
hebben veroorzaakt. „Ik ben er ten
slotte zelfbij geweest."
Goossens heeft wel een verklaring
voor de stelligheid waarmee getui
gen vasthouden aan het versie van
het bombardement. Er vlogen con
stant vliegtuigen boven de Sloe
dam en Walcheren. Vliegtuigge
luid gecombineerd met het geluid
van ontploffende explosieven wek
ken de indruk van een luchtbom
bardement. Bovendien was Rotter
dam een paar dagen eerder gebom
bardeerd door de Luftwaffe dus de
schrik dat Middelburg hetzelfde
lot zou ondergaan zat er goed in.
door Theo Giele
MIDDELBURG - De gemeente Mid
delburg is vorig jaar slechts op pa
pier met 200 mensen gekrompen;
daadwerkelijk is de gemeente met
zes inwoners gegroeid.
Op papier telde de gemeente Mid
delburg op 1 januari 2013 nog
47.768 inwoners, 200 minder dan
het jaar daarvoor. De gemeente
kon in eerste instantie geen verkla
ring geven voor die daling van het
bevolkingsaantal. Die is nu gevon
den. De daling is inclusief 206 be
woners van het asielzoekerscen
trum aan de Koudekerkseweg. De
ze mensen waren echter al in okto
ber 2011 vertrokken. Administra
tief werden ze pas in na 1 januari
2012 uitgeschreven. Er woonden
op 1 januari 2012 dus in de praktijk
47.562 mensen in de gemeente
Middelburg. Het aantal inwoners
op 31 december jongstleden be
droeg 47 568, zes meer dan aan het
begin van het jaar. In 2012 kende
Middelburg 51 meer geboortes dan
sterfgevallen. Exclusief de asielzoe
kers verhuisden er 45 mensen
meer uit de gemeente dan er in de
gemeente kwamen wonen.
Bij de presentatie van de bevol
kingscijfers over 2011 heeft zich de
zelfde vertekening voorgedaan, zo
blijkt nu.
De daling met 250 inwoners in
2011 werd toen toegeschreven als
effect van het vertrek van alle 600
asielzoekers. Een fors vestigings
overschot, exclusief asielzoekers,
van zo'n 300 mensen zou de
krimp hebben beperkt. Nu blijkt
dat er in 2011 dus geen 600 asiel
zoekers zijn uitgeschreven maar
een kleine 400.
VLISSINGEN
Op het Betje Wolffplein in Vlissin-
gen raakten donderdag even na
16.30 uur twee auto's beschadigd
bij een een kop-staart-botsing, al
dus de politie. Een Vlissingse (26)
automobilist reed tegen de auto
van een voor hem rijdende vrouw
(34) uit Middelburg. De Vlissinger
had te veel gedronken en werd aan
gehouden. Zijn rijbewijs werd inge
vorderd en hij kreeg een rijverbod
van zeven uur.
door Annemarie Zevenbergen
DOMBURG - Het verhuren van een
zomerwoning bij een permanente
woning is niet langer alleen voor
behouden aan de eigenaar van die
permanente woning.
De Raad van State corrigeerde de
gemeente Veere op verzoek van
een aantal bezwaarmakers tegen
het bestemmingsplan Kom Zoute
lande. In dat plan is de bepaling
opgenomen dat verblijfsrecreatie
alleen is toegestaan bij woningen
die permanent door de eigenaar
worden bewoond. Daarmee wilde
de gemeente Veere voorkomen dat
zomerwoning en permanente wo
ning afzonderlijk verhuurd zou
den worden, waardoor er twee
zelfstandige wooneenheden op
een perceel ontstaan.
Het Haags gerechtshof is echter
van mening dat die bepaling niet
in een bestemmingsplan mag wor
den vastgelegd. De gemeente mag
wel voorwaarden stellen om te
waarborgen dat er niet twee zelf
standige wooneenheden ontstaan
op een perceel.
Volgens Veere's wethouder Jaap
Melse heeft de uitspraak geen ver
dere gevolgen voor het tweede wo-
ningbeleid van de gemeente. „Het
gaat hier om de zogenoemde Dom-
burgse zomerhuisjes. Woningen
die op hetzelfde perceel als een
permanente woning staan. Het be
langrijkste is dat de hoofdwoning
permanent bewoond wordt. Dat
mag dus ook een huurder zijn die
er permanent wooftt en dus inge
schreven staat in de gemeente."
Op een aantal plaatsen binnen de
gemeente staat Veere, onder voor
waarden, toe dat er naast een
woonhuis ook een zomerwoning
geëxploiteerd mag worden. Maar
Veere wil wel dat er een directe re
latie is tussen het gebruik van het
woonhuis en de zomerwoning.
Dat is van belang als het gaat om
handhaving en aansprakelijkheid.
door Melita Lanting
SCHARENDIJKE - De jachthaven
Scharendijke is vlak voor de jaar
wisseling door de gemeente for
meel overgedragen aan de water
sportvereniging. „En voor de le
den hebben we goed nieuws,
want we hebben gelijk de vierkan
te meterprijs verlaagd met één eu
ro", zegt voorzitter Cees van Toor.
„Nou ja, dat is eigenlijk om de btw
een beetje te compenseren want
wij zijn nu natuurlijk btw-plich-
tig." De Watersportvereniging
Scharendijke heeft voor het ko
mende jaar heel wat plannen op
stapel staan. De haven wordt voor
zien van nieuwe steigers. Dat ge
beurt nog voor de start van het
nieuwe seizoen. Daarnaast starten
de voorbereidingen voor een
nieuw Havenkantoor. „En we zijn
aan het nadenken over een beveili
gingssysteem", zegt Van Toor.
„We leven toch* in een veranderen
de tijd." Volgens Van Toor is het
niet zo dat in Scharendijke meer
wordt ingebroken of vernield dan
in andere jachthavens, maar came
ratoezicht wordt wel overwogen.
Tot slot gaat de watersportvereni
ging bij de oude haven een reling
aanleggen bij de kade en komen
daar bankjes zodat mensen over
de haven kunnen uitkijken.
