41 binnenland
TO©S
Pilotenbond
wil af van
'zzp'er' in
de cockpit
'Half miljoen routers lek'
Arts voelt zich 'verzuimboer'
PAUL KUSTERS
Piloten van Ryanair klagen over het beleid van hun baas.
Feitelijk houdt de maatschappij zich echter aan de regels.
„Een ervaren piloot raakt liever z'n baan dan z'n leven kwijt.'
Prijsstunter Ryanair ligt
flink onder vuur. Zieke pilo
ten vliegen rond met nét ge
noeg brandstof, is het beeld.
Op de achtergrond speelt
ook een politiek spel.
vrijdag 4 januari 2013
Beroep van
bedrijfsarts
sterft uit
Amper instroom van nieuwe
bedrijfsartsen.
Bedrijfsartsen kampen met
imago van 'spion van de baas'.
SER waarschuwt voor gevol
gen en uit zorgen over gezond
heid van werknemers, die
langer moeten doorwerken.
door Annemieke van Dongen
UTRECHT - Op korte termijn dreigt
een groot tekort aan bedrijfsartsen
te ontstaan. Nederland telt nu
zo'n 1.950 bedrijfsartsen. Om dat
aantal binnen de vergrijzende be
roepsgroep op peil te houden, zou
den jaarlijks 120 tot 140 geneeskun-
destudenten aan de opleiding tot
bedrijfsarts moeten beginnen. In
de praktijk zijn dat er maar tien a
twintig. In 2011 waren het er elf.
De beperkte instroom is deels het
gevolg van een imagoprobleem.
Werknemers zien bedrijfsartsen
vaak als 'spion van de baas', zegt
voorzitter jurriaan Penders van de
vereniging voor bedrijfsartsen
NVAB. „De afgelopen jaren zijn er
een paar excessen geweest. In de
media is daardoor het beeld ont
staan dat bedrijfsartsen niet te ver
trouwen zijn. Geneeskundestuden-
ten vinden het heroïscher om huis
arts of chirurg te worden, jammer,
want bedrijfsarts is een mooi en
belangrijk vak. Net als huisartsen
leggen bedrijfsartsen een eed af
die hun vertrouwelijkheid en onaf
hankelijkheid waarborgt."
Daarnaast speelt er een kosten-
kwestie. In tegenstelling tot andere
medische specialisaties, wordt de
opleiding tot bedrijfsarts niet door
de overheid betaald. Het idee is
dat arbodiensten de specialisatie
betalen voor mensen die de oplei
ding tot basisarts hebben afge
rond. In de praktijk gebeurt dat
toosenhenk.nl OEI
VRUT>A<3 *4 UAN1UAR1
<3ETVER HENK EEOlNl
t>AN MAAR WEER MET
rokenu
weinig, omdat de prijzen in de be
drijfsgezondheidszorg als gevolg
van de marktwerking onder druk
staan, zegt Penders. „Gevolg van
die kostendruk is ook dat bedrijfs
artsen nauwelijks toekomen aan
preventie. Ze houden zich vooral
bezig met de begeleiding van zieke
werknemers."
Dat doet de status van het beroep
geen goed, stelt de Sociaal Econo
mische Raad. „Bedrijfsartsen voe
len zich vaak vooral een 'verzuim
boer'", schreef de SER eind decem
ber. De raad maakt zich al langer
zorgen over het dreigende tekort
aan bedrijfsartsen. Omdat mensen
steeds langer moeten doorwerken,
is het belangrijk dat zij gezond en
productief blijven.
Veel meer dan nu het geval is,
moeten bedrijfsartsen daarom vol
gens de SER voorkomen dat werk
nemers ziek thuis komen te zitten.
Dat is niet alleen nodig op lange
termijn. Investeren in preventie le
vert werkgevers ook op kortere ter
mijn geld op, blijkt uit onderzoek
van TNO. Alleen al aan de gevol
gen van werkgerelateerde psychi
sche klachten, zoals burn-outs,
zijn organisaties jaarlijks 1,3 mil
jard euro kwijt.
Bij veel grote bedrijven en in secto
ren als de bouw hebben bedrijfs
artsen al wel succesvolle preventie
programma's opgezet. Om te laten
zien dat een bedrijfsarts meer is
dan een 'verzuimboer', wil de
NVAB geneeskundestudenten ken
nis laten maken met zulke projec
ten. Penders heeft niet de illusie
dat zij daardoor wel massaal be
drijfsarts willen worden.
„Daarom moeten we ook naden
ken over hoe we onze zorg anders
kunnen inrichten. Een deel van de
standaardwerkzaamheden, zoals
keuringen, kan wellicht worden
overgenomen door ondersteuners,
zoals verpleegkundigen."
door Paul Bots
BRUSSEL - Goedkope luchtvaart
maatschappijen als Ryanair en het
Noorse Norwegian Airshuttle moe
ten stoppen met het inhuren van
zelfstandige piloten. Dat bepleit
voorzitter Nico Voorbach van de
European Cockpit Association
(ECA). Doordat piloten als een
soort zelfstandige zonder perso
neel (zzp'er) worden ingezet, zijn
ze te afhankelijk van de grillen van
de luchtvaartmaatschappij en zou
den ze op cruciale momenten niet
durven te kiezen voor veiligheid,
denkt Voorbach.
De voorzitter zegt dat in reactie op
uitzendingen van het KRO-pro-
gramma Reporter waarin piloten
van Ryanair klagen dat ze met een
minimum aan brandstof op pad
worden gestuurd, en dat ze ziek
achter de stuurknuppel kruipen
omdat ze anders niet betaald wor
den. Een groep piloten van de
prijsvechter heeft bij de Europese
bond aangeklopt voor hulp.
Volgens president Evert van Zwol
van de Vereniging van Nederland
se Verkeersvliegers (VNV) is 75
procent van de Ryanairpiloten
niet in vaste dienst bij het bedrijf.
Formeel moet een piloot zich ziek
melden als hij vindt dat hij niet in
staat is het vliegtuig te besturen.
Wie ziek achter de stuurknuppel
kruipt, is strafbaar. De VNV zegt
zich zorgen te maken over de
werkomstandigheden bij Ryanair
en vraagt een gedegen onderzoek
van de Europese inspectie.
RyanAir ontkent de aantijgingen.
Volgens de organisatie hebben
zich alleen al de afgelopen zeven
dagen 169 piloten ziek gemeld en
is in 2012 bijna 60 procent wel
eens ziek geweest. Van een angst
voor ziekmeldingen kan dan ook
geen sprake zijn, stelt Ryanair.
Prij s vechter
door Paul Bots en Hans Goossen
Piloten die achter de stuur
knuppel kruipen terwijl ze
eigenlijk ziek zijn. Het kan
niet, en het mag niet, stelt
directeur Evert-Jan Hilgeman van
pilotenopleiding Stella Aviation.
Vertrekken terwijl je twijfelt aan
de hoeveelheid brandstof in de
tank? Neem je verantwoordelijk
heid als piloot. „De captain beslist.
Als die bepaalt dat hij niet opstijgt,
of dat hij te ziek is om te vliegen,
dan stijgt het vliegtuig niet op. Dat
wettelijke recht heb je."
Dat er nu Ryanairpiloten in het
KRO-programma Reporter vertel
len dat ze wél ziek achter de stuur
knuppel plaatsnemen en wél op
stijgen terwijl ze twijfelen over de
getankte hoeveelheid brandstof,
kan er bij hem dan ook niet in. „Ie
mand probeert Ryanair in een
kwaad daglicht te stellen. Er wordt
beweerd dat het ervaren piloten
zijn. Nou, een ervaren piloot is lie
ver zijn baan kwijt dan zijn leven.
Die stijgt niet op."
Een mooie theorie, vindt voorzit
ter Nico Voorbach van de piloten-
bond European Cockpit Associa
tion (ECA). De praktijk is echter
weerbarstiger. Piloten beginnen
hun loopbaan met een studie
schuld van ongeveer 150.000 euro.
Wie te mondig is, verliest z'n baan
en blijft: jarenlang in het rood
staan. De kans op een nieuwe job
is klein, omdat er in Europa een
overschot aan piloten is.
Volgens Evert van Zwol, voorzitter
van de Vereniging van Nederland
se Verkeersvliegers (VNV) klagen
Ryanaircollega's over een 'systema
tische angstcultuur'. Zijn Europese
collega Voorbach: „Maatschappij
en als Ryanair maken misbruik
van de situatie. Ze huren via een
tussenpersoon zelfstandige piloten
in. Wie klaagt, wordt een maand
'standby' gezet. Moet paraat staan,
maar maakt geen vlieguren en
krijgt geen geld."
Dat Ryanair iedere kans aangrijpt
om goedkoper te werken, past bin
nen het beleid van de Ierse prijs
vechter. Het vliegen met zo min
mogelijk brandstof is echter niet
door Joost de Poel
UTRECHT - Het wifi-wachtwoord
van minstens een half miljoen rou
ters - waaronder modellen van
KPN, UPC en Ziggo - is te kraken.
Dit wifi-lek is ruim een jaar be
kend, maar komt nog steeds veel
vuldig voor, blijkt uit onderzoek
door de Digitaalgids - onderdeel
van de Consumentenbond - dat
vandaag wordt gepubliceerd. De
Consumentenbond heeft 'vanwe
ge het grote aantal kwetsbare rou
ters' telecomwaakhond OPTA ge
waarschuwd.
„Blijkbaar is er door providers nog
niet voldoende gedaan om het eu
vel met de draadloze internetver
binding op te lossen waardoor we
er nu weer op wijzen", zegt een
woordvoerder van de bond. „Veel
mensen weten niet eens dat ze
een kwetsbare router in huis heb
ben. Er zijn, ondanks de bekend
heid van het probleem, ook vorig
jaar kwetsbare routers verkocht."
De bond heeft de betreffende aan
bieders op de hoogte gebracht. Zij
zeggen stuk voor stuk aan een op
lossing te werken. Het lek zit vol
gens de bond in routers van KPN
(Experia ZTE H220N), Ziggo
(Ubee evw3200) en de Horizon
mediabox van UPC. Ook sommi
ge, andere routers uit de losse ver
koop zouden lek zijn.
Waar zit het probleem? Moderne
wifi-routers hebben een functie
die het opzetten van een draadlo
ze verbinding vereenvoudigt: de
Wifi Protected Setup, maar deze
WPS is soms te kraken. Een
kwaadwillende zou eenvoudig van
af de straat het wifi-signaal van ie
mand kunnen opvangen om bij
voorbeeld het wifi-wachtwoord te
achterhalen. Een hacker die het
wachtwoord weet, kan de internet
verbinding onder meer misbrui
ken voor het up- en downloaden
van illegale content.
In veel gevallen kan een soft
ware-update voor de router het lek
dichten. Deze update moet vol
gens de bond door de internetpro-
vider of fabrikant geleverd wor
den. Volgens een woordvoerder
van Ziggo is het probleem niet zo
groot als de bond beweert.
