economie 113
Lidl zit Aldi op hielen
r
DEAL VAN DE DAG
2013 wordt cruciaal jaar voor de bouw
Het is begonnen: 2013, het
voorspelde rampjaar voor
de bouw. Er zullen bedrij
ven failliet gaan. Maar lang
niet allemaal. Welke bedrij
ven redden het wel?
Goed jaar voor AEX
'Italië gaat vooruit'
Vliegvergunning kwijt
Goedkoper tanken
Start 2013 sportief. Start met 2
bootcamp sessies bij Bootcamp
Zeeland. Verander de sleur van
een normale looptraining en ga
eens helemaal "Back to Basic"!
woensdag 2 januari 2013
NMMNHMMMHi
Visionairs zullen
slagveld overleven
door Sander van Mersbergen
Strengere hypotheekregels
voor starters, de verhuur-
derheffing voor corpora
ties en een overheid die de
hand op de knip houdt; het zijn
de redenen die de bouwsector
doen vrezen voor een slagveld dit
jaar. De meestgehoorde gok is dat
20.000 bouwvakkers op straat ko
men te staan. Dat nog bovenop de
50.000 die tijdens de vorige crisisja
ren buitengeknikkerd werden.
Toch zal ook dit jaar weer een
enorm bedrag verdeeld worden on
der de bouwbedrijven. Een omzet
van 70 miljard, verwacht de vast
goedtak van ING.
De vraag is welke bouwers vol
doende euro's binnen kunnen sle
pen om overeind te blijven, en wel
ke niet. Drie betrokkenen wagen
zich aan een voorspelling.
'Betrek de klanten bij de boiiw'
Hans Andres de la Porte, Vereniging
Eigen Huis
„Bouwbedrijven die ook in 2013
nog aan het werk willen blijven,
zullen beter dan ooit moeten luis
teren naar de wensen van de
klant. Je ziet dat de bedrijven die
nu nog succesvol zijn met nieuw
bouw, vaak actief zijn met kleine
re projecten van tussen de twintig
en tachtig woningen. Ze bedenken
van tevoren voor wie ze die hui
zen bouwen, senioren bijvoor
beeld, en betrekken die groep al
voordat de bouw begint bij het
proces. Die woningen worden wel
verkocht."
„Het klinkt misschien logisch dat
bedrijven luisteren naar de klan
ten voor wie ze werken, maar
een jaar of vijftien terug ging het
er vaak heel anders aan toe. Het
was haast onmogelijk om wijzigin
gen aan te brengen aan een een
maal gekocht nieuwbouwhuis.
Een muurtje net iets anders neer
zetten, een radiator op een andere
plek... Als het al kon, was het moei
lijk en duur. De rekening kwam al
tijd bij de klant te liggen. Of dat
nou redelijk was of niet."
„Of de crisis in die zin een zegen
'is voor de koper? Een zegen vindt
ik niet het goede woord. Zo'n op
stelling van de bouwer is eigenlijk
wat je als klant verwacht. Als je
een auto koopt, kun je ook precies
uitzoeken wat je wilt. Dat moet bij
een huis net zo zijn. Zeker in deze
onzekere tijden. Het is voor een
bouwer van levensbelang om daar
rekening mee te houden."
'Nu kiezen is te laat'
Jan van der Doelen, sectormanager
bouw en onroerend goed bij ING
„Ondanks de slechte berichten
zijn er ook bedrijven die de afgelo
pen jaren goed gepresteerd heb
ben. Dat zijn de bedrijven die al
bij het begin van de crisis duidelij
ke keuzes gemaakt hebben. Zij le
veren iets wat een ander bedrijf
niet kan leveren. De markt wil
daar nog steeds voor betalen."
„Aan de andere kant zie je te veel
bedrijven die alleen maar bezig
zijn om aan het werk te blijven.
Ze gaan werken voor prijzen die ei
genlijk niet haalbaar zijn. Dat is
voor niemand goed. Ook niet voor
de klant, want de kwaliteit van het
werk lijdt eronder."
„In het verleden was er voor bouw
bedrijven altijd wel iets te doen.
Heel veel bedrijven konden daar
door een boterham verdienen,
Door gebrek aan belangstelling om hier woningen of kavels te kopen, werd dit nieuwbouwproject in Rotterdam
stilgelegd. foto Hans van Rhoon
ook als ze geen bijzondere meer
waarde boden. Nu is er een overca
paciteit aan bouwbedrijven. Derge
lijke bedrijven zullen eerder het
loodje leggen."
'Concentreer op verbouw'
Hans de Jonge, hoogleraar Vastgoed-
beheer en Ontwikkeling, TU Delft
„Ik snap het gevoel van crisis dat
nu heerst, maar deels is het ook
een ballon die leegloopt. Vooral in
de jaren negentig was er sprake
van een ongekende groei. De werk
gelegenheid zal niet meer terugke
ren naar dat niveau. Wat we nu
moeten voorkomen, is dat er te
veel schade wordt aangericht. Men
sen die nu ontslagen worden, ko
men niet meer terug."
„De komende decennia zal er ge
noeg vraag zijn naar aanpassingen
in de leefomgeving. Die vraag is
echter heel anders dan voorheen
en is vooral het gevolg van econo
mische en sociale ontwikkelingen.
De aanpassingen in de zorg, de ver
grijzing, het nieuwe werken, de op
komst van online winkelen. De
vastgoedvoorraad is daar nog niet
klaar voor, die mismatch moet
weggewerkt worden. Leegstaande
kantorpanden moeten bijvoor
beeld omgebouwd worden."
„Ik zou bedrijven daarom advise
ren om zich te concentreren op on
derhoud, renovatie en verbouw.
Belangrijk daarbij is om over all
round bouwvakkers te beschikken.
Die hebben de toekomst."
„Maar eigenlijk kun je niet voor
spellen welke bedrijven wel zullen
overleven en welke niet. Dat is van
zóveel factoren afhankelijk. Er is
geen algemeen recept. Ie kunt wel
stellen dat bedrijven die verder
vooruit hebben gekeken in de pe
riode dat het nog goed ging, een
grotere overlevingskans hebben.
Vooruitkijken is niet het sterkste
punt van de bouw. Ook grote be
drijven hebben dat verzuimd."
AMSTERDAM
De AEX-index van de Amsterdam
se effectenbeurs heeft het beste
jaar sinds 2009 gesloten. De jaar
winst voor de AEX kwam eergiste
ren uit op bijna 10 procent. Air
France-KLM was het best presteren
de aandeel. De luchtvaartcombina
tie werd 80 procent meer waard.
KPN presteerde het slechtst, met
een verlies van 60 procent.
ROME
De Italiaanse economie staat er nu
veel beter voor dan dertien maan
den geleden. Dat stelt de aftreden
de regering onder leiding van Ma
rio Monti in een 18 pagina's tellen
de 'analyse van een jaar in de rege
ring'. Zo kopen buitenlandse beleg
gers volgens Monti nu weer Itali
aanse staatsobligaties.
MUMBAI
De Indiase luchtvaartmaatschappij
Kingfisher Airlines heeft haar vlieg
vergunning verloren. De termijn
om de al opgeschorte vergunning
terug te krijgen, is verlopen, aldus
de Indiase luchtvaartautoriteiten
gisteren. De maatschappij verkeert*"
al tijden in grote financiële proble
men en heeft sinds haar oprichting
in 2005 nog nooit winst gemaakt.
EINDHOVEN
Toeristen op wintersport kunnen
door pas bij aankomst te tanken,
flink wat geld besparen. Vooral iüy
Oostenrijk en Zwitserland is het
goedkoop tanken. Benzine is daar
23 en 24 procent voordeliger dan in
Nederland, meldt consumentencol
lectief UnitedConsumers. Dat is
veel goedkoper dan in Duitsland.
Berlijn - Aldi dreigt in Duitsland
zijn voorheen onbedreigde positie
als grootste prijsvechter onder de
supermarkten te verliezen. Als de
opmars van concurrent Lidl in het
huidige tempo doorzet, is Aldi in
2016 voorbijgestreefd. Die voorspel
ling doet Planet Retail, een bureau
dat in Duitsland onderzoek doet
naar de supermarktbranche. De
grootste potentie voor Lidl zit in
het uitbreiden van het aantal win
kels. De huidige nummer twee on
der de discounters heeft er 3.400,
terwijl Aldi met 4.300 al een zoS*
goed als volledige dekking heeft in
Duitsland. Analisten vermoeden
dat een recente strategieverande
ring van Aldi alles te maken heeft
met toenemende onrust op het
hoofdkantoor. Sinds kort verkoopt
Aldi bijvoorbeeld Coca Cola, in
tweeliterflessen. Voorheen ver
kocht Aldi nagenoeg alleen maar
eigen merken. Lidl en andere con
currenten hebben al veel langer
een mix van merk- en eigen pro-
ducten in de winkel liggen.
t
