Vijf tips
voor een vitaal 2013
gezondheid 135
zaterdag 29 december 2012
Om gemiddeld tien jaar
langer te leven, hoeven
we maar een handvol regels
in acht te nemen. Maar in
de praktijk blijken die
verdraaid lastig vol te
houden. Dat ligt aan
onszelf, maar ook aan
onze ziekmakende
omgeving, stelt schrijvend
arts Ivan Wolffers.
door Ingrid Beckers
illustratie Nozzman
Als we voldoende bewegen, niet ro
ken, matig drinken, gezond eten
en stress vermijden, leven we ge
middeld tien jaar langer. Dat is de
nuchtere boodschap van Het Gezonde
Lifestyleboek, geschreven door schrijvend
arts en hoogleraar Gezondheidszorg en
Cultuur Ivan Wolffers (64). ]a maar hallo,
dat weten we allemaal toch allang? Stapels
onderzoek tonen aan dat mensen over het
algemeen langer gezond blijven als ze hun
leefstijl op vijf terreinen veranderen. „Als,
ja", zegt Wolffers. „Want daar zit natuur
lijk de crux. We weten het wel, maar toch
blijkt het in de praktijk verdraaid moeilijk.
Hoe kan het anders
dat er zo'n enorme
toename is van
mensen met overge
wicht? Hoe verkla
ren we anders het
groeiend aantal jon
ge mensen met dia
betes type 2?"
Door de ongezonde
gewoonten van
mensen zelf, dat is
één. Maar Wolffers
wijst lezers ook op
omgevingsfactoren foto Frank van Beek
die onze leefstijl
beïnvloeden. We zijn volgens hem niet al
leen zelf schuld. „De manier waarop de
maatschappij is georganiseerd, maakt ons
ziek. Dan denk ik aan de hoeveelheid sui
ker en vet die fabrikanten ongemerkt toe
voegen aan onze producten. Of hoe de
marketing mensen inprent dat voetbal kij
ken alleen gezellig is met een krat bier. In
die wereld staat vervolgens de ene na de
andere lifestylecoach op met boeken vol
wonderdiëten en voedingssupplementen
om snel mee af te vallen."
In Het Gezonde Lifestyle Boek beperkt de
hoogleraar zich net als in eerdere boeken,
zoals Het Dikke Afvalboek, tot een eenvou
dig recept voor een gezonde leefstijl. „Ik
keer terug naar de basis. Het gaat niet om
allerhande nieuwe ontdekkingen maar om
oude wijsheden. Wat kun je zelf doen en
wat moeten we samen als maatschappij
doen om gezond leven mogelijk te ma
ken?"
Ivan Wolffers - Het Gezonde Lifestyle Boek,
Uitgeverij Nieuw Amsterdam. Prijs: 19,90 euro.
vvww.ivanwolffers.nl
(reageren?
gezondheid@depersdienst.nl
1 Meer bewegen
Wolffers: „Je opgeven
bij een sportclub is een
goede eerste stap, maar
mijn eerste suggestie: be
kijk je dag en probeer al
les wat je doet iets ver
moeiender te maken.
Meer bewegen zit ook in
kleine dingen. Neem de
trap in plaats van de lift.
Zorg dat je fiets voor het
grijpen staat. En ga alles
binnen 5 kilometer fiet
send doen in plaats van
met de auto. Dat kost
niet meer maar minder
tijd. Geen tijd is een van
de belangrijkste excuses
om niet te sporten. Daar
om moet je bewust an
dere, minder belangrijke
dingen schrappen. Plan
in plaats daarvan sport
op vaste tijdstippen in.
Wat we als maatschap
pij moeten doen, is zor
gen voor goed lichame
lijk onderwijs en een
omgeving die bewegen
stimuleert. Denk aan
brede fiets- en wandelpa
den en sportveldjes."
2 Niet roken
Wolffers: „Roken past
niet in een gezonde leef
stijl. Uit onderzoek
blijkt de spontane
van-de-ene-op-ande-
re-dagmethode het best
te werken. Je hebt er
geen zin meer in, dus
doe je het niet meer. Ver
geet workshops en nico
tinepleisters. Daarmee
leg je er naar mijn
smaak te veel nadruk
op, waardoor het gelijk
zo'n drama wordt.
De overheid kan helpen
door sigaretten nog
duurder maken en ge
kleurde verpakkingen te
verbieden. In Australië
is bewezen dat door grij
ze sigarettenpakjes het
aantal rokers afneemt.
In de EU wordt nu ge
dacht aan een dergelijk
plan. Waar we ook van
af moeten: doen alsof
niet roken zo bijzonder
is. Beloof kinderen dus
niet om hun rijbewijs te
betalen als ze tot hun
18e niet roken."
3 Minder alcohol
Wolffers: „Ik drink zelf
graag een goed glas
wijn, maar weet dat het
belangrijk is maat te hou
den. Verslaving ligt altijd
op de loer. Nederland
telt 800.000 mensen
met een alcoholpro
bleem. De sociale druk
om te drinken is in ons
land groot; een drankje
hoort bij gezelligheid.
Als onze atleten een
Olympische medaille
winnen, juicht een dron
ken massa ze in het
Heineken-huis toe. Als
we dat normaal vinden,
is het ook geen wonder
dat onze jongeren koplo
pers zijn in comazuipen.
Onze grootste uitdaging
is kinderen beschermen
tegen de gevaren van al
cohol. Dat begint thuis.
Ouders moeten het goe
de voorbeeld geven.
Maak met jezelf duidelij
ke afspraken over wan
neer je drinkt. Geef kin
deren thuis geen drup
pel voordat ze 18 zijn."
4 Gezond eten
Wolffers: „De grondre
gel is simpel: veel verse
groenten en fruit, twee
keer per week vis, wei
nig vlees. Als je geen
groenteboer in de buurt
hebt, ga dan naar de su
permarkt. Echt eten kun
je ruiken en voelen. Als
je vetten eet, kies dan
zachte vetten in de
vorm van olie. Eet volko
ren in plaats van witte
koolhydraten. Zo simpel
is het. Houd rekening
met de bereidingswijze.
Een ons gekookte aard
appelen bevat 125 calorie
ën, terwijl die gefrituurd
400 calorieën bevat.
Drink water of thee als
je dorst hebt. De over
heid zou mensen be
wust kunnen maken
van voeding via een ver
plicht stoplichtsysteem
in de supermarkt. Een
groene of rode sticker
maakt in één klap duide
lijk of een product wel
of niet aan onze gezond
heid bijdraagt."
5 Ontspannen
Wolffers: „Mensen heb
ben geen idee wat stress
voor een sluipmoorde
naar kan zijn. Stress
heeft een functie en zet
mensen aan tot actie.
Maar als de spannings
boog te lang gespannen
is, zijn de gevolgen te
zien in allerlei organen
en je manier van functio
neren. Regelmatig tijd
nemen om te ontspan
nen, is dus ongelooflijk
belangrijk. Maar dat
houdt voor veel mensen
in dat ze hun leven an
ders moeten organise
ren. Minder uren wer
ken misschien. Weet
wanneer je vrij neemt
en stap bewust uit de
werkomgeving. Lees een
boek, luister naar mu
ziek, ga buiten een eind
je hardlopen.
Vergeet ook niet te
vrijen met je partner. Er
zijn vervelendere dingen
denkbaar ter preventie
van hart- en vaatziek
ten."
