-essent
n
Limburg
Friesland
Nrd-Holland
'Door het schatkistbankieren en de wet op de Houdbare
Overheidsfinanciën veranderen de energiemiljarden in dood geld'
1,6 miljard euro
1,25 miljard euro
0,3 miljard
0,25 miljard
(20%)
0,9 miljard euro
0,9 miljard
(100%)
Maarten Allers, hoogleraar openbare financiën
vrijdag 28 december 2012
•tf.
(20%)
Grote uitgave
20 miljoen: Maastricht Culturele Hoofdstad 2018
Opvallende uitgave
3,25 miljoen: doorstart autofabrikant NedCar
Grote uitgave
32,4 miljoen: wegen en openbaar vervoer
Opvallende uitgave
16,4 miljoen: University Campus Fryslan
Grote uitgave
75 miljoen: OV-terminal Zuidas
Opvallende uitgave
12,5 miljoen: archeologisch depot
energiemi
voor het algemeen belang. Daar
om investeren we de Essent-gel-
den in infrastructuur en energie."
Kok is nog steeds van plan om bin
nen drie jaar bijna een miljard eu
ro uit te geven.
Dat dat niet vanzelf gaat, blijkt uit
een blog van een hoge ambtenaar
op de website van de provincie
Overijssel. 'Geld zou een zegen
moeten zijn, maar het ontwricht',
schrijft de ambtenaar, die het zelfs
heeft over 'de vloek van het geld'.
De ambtenaar wijst op het gevaar
dat partners achterover gaan leu
nen.
'Laat de provincie het maar doen,
die heeft geld zat'. Ook is hij be
zorgd over de dreiging van een
greep in de kas, die de relatie tus
sen provincie en Rijk verder onder
druk zet. 'Over een paar jaar is het
Essent-geld uitgegeven en de
vloek opgeheven. Ik ben be
nieuwd of we dat dan als zegen be
schouwen.' Allers vindt het zorg
wekkend dat sommige provincies
in een paar jaar tijd tijd zoveel
geld uitgeven. „Het kost veel tijd
om goed doordachte projecten op
te zetten. Als je het geld dan toch
uitgeeft, moet.je het behoedzaam
doen."
Volgens gedeputeerde Kok is het
juist goed dat de provincie tijdens
economisch moeilijke tijden inves
teert.
„We houden ons gewoon aan de
regels. Doordat het Rijk nu de
hand op de knip houdt, staan we
er wel steeds meer alleen voor. In
ons eentje kunnen we bijvoor
beeld niet de verbreding van de Ai
betalen. Dat maakt dat het niet
makkelijk is om rijk te zijn in cri
sistijd."
Investeren of beleggen, het blijkt
voor de provincies kiezen tussen
twee kwaden. „Door het schatkist
bankieren en de wet op de Houd
bare Overheidsfinanciën verande
ren de energiemiljarden in dood
geld", verwacht Allers. „Provincies
kunnen straks alleen nog de rente
vrij besteden. En de rente die het
Rijk geeft, is fors lager dan de be
dragen die de provincies nu jaar
lijks krijgen voor geld dat ze heb
ben belegd."
ABN Amro rekende eerder al uit
dat het verlies voor provincies en
gemeenten kan oplopen tot 400
miljoen euro per jaar. De steenrij
ke provincies verzetten zich
daarom met hand en tand tegen
de nieuwe wet en het verplichte
schatkistbankieren. Vooral
Gelderland vreest de gevolgen.
Die provincie heeft voor zo'n 3
miljard euro uitstaan in binnen-
en buitenland. „Het betekenrdat
wij het Nuon-geld niet meer kun
nen beleggen en moeten onder
brengen bij de rijksoverheid. Dat
heeft iets betuttelends en we leg
gen ons daar voorlopig ook niet
bij neer", zégt gedeputeerde Jan
Markink van Gelderland. „Boven
dien zet de overheid dan wel allé
kaarten op een land en dat kan risi
covol zijn."
Allers ziet nog maar één uitweg.
„Het is nog niet te laat", meent hij.
„De provincies kunnen er altijd
voor kiezen om de opcenten, hun
aandeel in de motorrijtuigenbelas
ting, te verlagen. Daardoor voor
kom je ongeftindeerde investerin
gen. Tegelijkertijd komt er wel
geld direct in de economie terecht.
Bij degenen die het toekomt, de in
woners."
Hoe zijn de provincies
rijk geworden?
In 2008 hadden de Nederlandse
provincies samen een vermogen
van bijna 4 miljard euro. Na de ver
koop van Nuon en Essent steeg dit"
eind 2009 naar 17 miljard euro. De
provincies hadden, net als veel ge
meenten, van oudsher een flinke
vinger in de pap bij de regionale
energiebedrijven. Noord-Brabant be
zat met ruim 30 procent de meeste
aandelen Essent. Dit bedrijf werd
overgenomen door het Duitse
RWE. Gelderland bezat met ruim
44 procent de meeste Nuon-aande-
len. Nuon kwam in handen van het
Zweedse energieconcern Vattenfall.
Ook 216 Nederlandse gemeenten
verdienden flink aan de aandelen-
verkoop, in totaal 5,7 miljard euro.
