'Weggezet als betweter'
ap>
W'
II
donderdag 27 december 2012
telligent en geëngageerd vooral
ook als controversieel te boek
stond. De hindoestaan van Stand
was een duizendpoot. De colum
nist, essayist, romanschrijver en
tv-presentator kende een trouwe
schare fans, maar voor zijn - vele -
critici bleef hij de politiek correcte
multiculti-intellectueel met dat op
geheven vingertje.
Volgens Ombre volkomen onte
recht. „Hij is door te veel mensen
respectloos behandeld. Hij werd te
vaak weggezet als betweter. Ook
door in Nederland gewaardeerde
schrijvers. Vernederend. Anil pro
beerde mensen met een andere
blik naar zaken te laten kijken. Ho
pelijk is dat gelukt, maar ik denk
dat als hij een donkere, langbeni
ge, half zo intelligente vrouw was
geweest er voor zijn denkbeelden
en werk veel meer waardering was
geweest."
Ramdas, geboren in het Surinaam
se district Nickerie, kwam in 1977
naar Nederland waar hij later cum
laude afstudeerde in de sociale geo
grafie.
Ombre: „Hij geloofde in een civili
satieproces dat onderhouden
moest worden, iedere dag weer.
Hij dacht als jonge jongen juist in
Nederland in een uiterst beschaaf
de maatschappij te komen, dat
werd gaandeweg een illusie. Hij
had bewondering voor Nederland
maar zag op een gegeven moment
ook dat er een soort hufterigheid
ontstond. De PW kwam op. Ook
de groeiende anti-islamstemming
vrat aan hem."
Nu Ramdas er niet meer is, mis
sen volgens zijn vriend Amar
Soekhlal migranten in Nederland
een stem. „Dat zie je terug in de
discussie over bezuinigingen op
migranten- en kunstorganisaties.
Naar Anil werd geluisterd. Hij had
als columnist een podium. Anil
hield Nederlanders én migranten
een spiegel voor. Soms was er
door Joost de Poel
Op 16 februari vierde
Anil Ramdas zijn
54ste verjaardag. Juist
op die dag besloot de
schrijver-presentator uit het leven
te stappen. Nu, tien maanden la
ter, spreekt de bevriende Suri-
naams-Nederlandse schrijfster El
len Ombre nog altijd met moeite
over Ramdas in de verleden tijd.
„Het was een genot met hem op
te trekken. Hij was belezen, wist
veel. Hij was uniek in zijn opinies.
Over persoonlijke zaken spraken
we niet veel, - daar ben ik niet zo
goed in - wel over het werk en dat
mooie, maar aparte land Surina
me. Anil kon goed observeren.
Had een grote begaafdheid. Ook
als schrijver. We konden eindeloos
doorzeuren over het thema identi
teit."
Maar Ombre weet ook dat haar
vriend in Nederland behalve als in-
Anil Ramdas
foto GPD
boosheid over zijn observaties.
Ook bij mij. Maar bijna altijd
moest je later toegeven: hij had ge
woon gelijk."
Naar de reden om uit het leven te
stappen wil Soekhlal niet gissen.
Ook Ombre heeft geen idee. „Wat
weetje werkelijk van elkaar?"
Natuurlijk wisten intimi dat Ram
das' leven al vaker een worsteling
was geweest, dat hij soms in de
knoop lag met zichzelf, een con
trast dus met zijn zelfverzekerde
tv-optredens. Een dag voor zijn
dood had hij nog opnames voor
het VPRO-programma ZOZ.
Ombre: „Hij werd overal voor ge
vraagd en zei ook op veel dingen
'ja'. Hij was ooit directeur van de
batcentrum De Balie. Goed be
doeld zo'n positieve actie, maar
een uitstekende schrijver is nog
geen uitstekende manager. De
druk was te groot. Ik had het hem
gegund als hij in zijn leven minder
onrust had gehad."
Rutger Kopland (77)
11 juli. Rutger Kopland (pseudoniem van
Rudi van den Hoofdakker), Nederlandse
dichter, schrijver en psychiater, weigerde
Dichter des Vaderlands te worden.
Neil Armstrong (82)
25 augustus. Amerikaanse astronaut, op
20 juli 1969 eerste mens op de maan, was
piloot voordat hij in 1.955 ging werken bij
NACA, de voorloper van de NASA.
Joop van Tellingen (67)
13 september. Nederlandse fotograaf,
belichaming Nederlandse paparazzo, foto
grafeerde sterren voor vrijwel alle roddel
bladen.
lÈlÉ
Theo Olof (88)
9 oktober. Violist, was met Herman Kreb-
bers tientallen jaren concertmeester, eerst
van Residentie Orkest en daarna van Con
certgebouworkest, medeoprichter Radio 4.
Sylvia Kristel (60)
17 oktober. Actrice die doorbrak in de
soft-erotische film 'Emmanuelle', speelde in
meer dan vijftig films, had een relatie met
de Belgische schrijver Hugo Claus.
Joop Stokkermans (75)
1
25 oktober. Nederlandse pianist en compo
nist, schreef muziek voor 'Kunt U mij de
weg naar Hameien vertellen meneer', 'Tita
Tovenaar', 'Peppi en Kokki' en 'Q Q'.
Bernlef (75)
11
29 oktober. Pseudoniem van Hendrik Jan
Marsman, schreef verhalen, gedichten, es
say's en toneel, bekendste boek 'Hersen
schimmen' over dementerende man.
Hetty Blok (92)
6 november. Actrice en cabaretière, be
kend van rol zuster Klivia in tv-serie 'Ja zus
ter, nee zuster' van Annie M.G. Schmidt en
Harry Bannink.
sjL
Larry Hagman (81)
23 november. Amerikaanse acteur, wereld
beroemd door rol manipulatieve, egocentri
sche oliebaron J.R. Ewing in tv-serie 'Dallas',
speelde in alle 357 afleveringen van serie.
Simeon ten Holt (89)
25 november. Nederlandse componist,
vooral bekend van 'Canto Ostinato', een pia
nostuk van 3 uur waaraan hij jaren werkte,
schreef ook 'Lemniscaat'.
Richard Nieuwenhuizen (41)
3 december. Grensrechter bij amateurwed
strijd tussen Buitenboys uit Almere en
Nieuw Sloten uit Amsterdam, werd mishan
deld door spelers en stierf een dag later.
Jeroen Willems (50)
3 december. Acteur en zanger, schitterde
in stuk 'La Musica' (1991was te zien in
tv-serie 'De Troon', overleed tijdens repeti
tie galavoorstelling 125 jaar Carré.
