Het eerste kwartier
moet je jezelf redden
Hedwige helpt Antwerpen een
zaterdag
Nababbel
De krant 6 weken voor 18 euro!
PZC
zaterdag 22 december 2012
«••»o9sa«i
door Maike! Harte
Na vanavond zit mijn
jaarlijkse theaterrondje
er weer op. Ik heb het
weer naar mijn zin ge
had, niet in de laatste plaats, óm
dat je na afloop in de foyer weer
nieuwe mensen ontmoet die op
hun beurt weer met verhalen ko
men naar aanleiding van de show.
Zo sprak ik in theater De Mythe
in Goes na afloop een aardige
vrouw die juf was op een basis
school in Goes-Zuid. Zij reageerde
op een stukje uit mijn show waar
in ik vertel dat het mij opvalt dat
zo weinig kinderen nog Zeeuws
spreken. Ik zie het ook aan mijn ei
gen kinderen, ik krijg het er niet
in. Vooral sinds ze naar de lagere
school gaan, spreken ze het hele
maal niet meer. Als ik tegen mijn
dochter zeg dat we even naar de
zeediek gaan, dan reageert ze di
rect met de opmerking 'het is zee
dijk'. Ook deze Goese juf valt het
op dat kinderen in haar klas nau
welijks nog dialect spreken, ter
wijl dat vroeger toch vaker voor
kwam. Zij had het laatst in haar
klas gevraagd welke kinderen
thuis nog Zeeuws spraken. Geen
COLOFON
PZC
Park Veldzigt 35, Middelburg
Postbus 91, 4330 AB Middelburg
0118-43 4000
Directeur/uitgever
Charles van den Oosterkamp
c.vdoosterkamp@pzc.nl
Hoofdredactie
Peter Jansen pjansen@pzc.nl
Arie Leen Kroon (adjunct) alkroon@pzc.nl
Centrale redactie
T: 0118- 43 4010
E: redactie@pzc.nl
Redactie Walcheren
Postbus 91, 4330 AB Middelburg
T: 0118- 43 4050
E: walcheren@pzc.nl
Redactie Bevelanden-Tholen
Postbus 162,4460 AD Goés
T 0113-31 5670
E: bevelanden@pzc.nl tholen@pzcnl
Redactie Zeeuws-Vlaanderen
Postbus 145, 4530 AC Terneuzen
T: 0115- 64 5740
E: zeeuws-vlaanderen@pzc.nl
Redactie Schouwen-Duiveland
Postbus 80, 4300 AB Zierikzee
T: 0111-45 4650
E: schouwen-duiveland@pzc.nl
Commercieel manager
Bert de Vries
Advertenties
Afdeling Direct Sales regio Zuid
T: 088-0139995
E: adverteren.zeeland@wegenermedia.nl
Personeelsadvertenties: 055- 5388 000
Familieberichten: 088-0139 999
Kleintjes: 0900- 6743 836
Krant niet ontvangen?
Wijziging van uw adresgegevens?
Gebruik maken van de vakantieservice?
Abonnement opzeggen?
Vul het formulier in op:
www.pzc.ni/lezersservice
of bel: 088-013 99 10
Toets 1bezorgklachten (vanaf 07.00 uur)
nabezorging bij melding voor 12.00 uur
Toets 2: informatie over uw abonnement
Toets 3: informatie over abonneevoordeel
Maandag t/m vrijdag: 08.00 - 17.00 uur
Zaterdag: 08.00 - 12.00 uur
Abonnementsprijzen
Het tarief voor een abonnement waarbij u de krant
6 dagen per week thuis ontvangt, bedraagt €27,50
per maand. Dit tarief is gebaseerd op betaling per
kwartaal en automatische incasso
Zie ook www.pzc.nl/tarieven voor het complete
tarievenoverzicht.
Auteursrechten
Alle auteursrechten voorbehouden Uitgeverij
Provinciale Zeeuwse Courant, onderdeel van
Koninklijke Wegener NV.
Publicatierecht beeldende kunst via Beeldrecht
Gegevensbescherming
PZC is een uitgave van Wegener NV. Wegener legt
van abonnees gegevens vast voor de uitvoering van
de abonnementsovereenkomst. Deze gegevens
kunnen gebruikt worden om u op de hoogte te
houden van interessante producten en diensten
van andere onderdelen van Wegener en zorgvuldig
geselecteerde partners. Indien u geen prijs stelt op
informatie van de PZC of indien u uw toestemming
voor het gebruiken van uw e-mail adres wilt intrek
ken, kunt u dit schriftelijk kenbaar maken bij PZC
Lezersservice. Zie ook het privacy statement op
www.pzc.nl
Ja, ik neem de PZC en ontvang de eerste 4 weken gratis en neem aansluitend.
een doorlopend abonnement met automatische betaling van 77,65 per kwartaal (na28>
D een doorlopend abonnement met betaling per accept van 80,85 per kwartaal (iiazsi
ik neem een proefabonnement van 6 weken voor 18,-. Na deze periode stopt de bezorging vanzelf,
(ik heb de laatste 3 maanden geen proef gehad) (P6)
Stuur de bon naar. PZC, Afdeling Lezersservice, Antwoordnummer 54050,5004 VB Tilburg,
Bellen kan ook: 088-013 9910
Ik machtigde PZC om het abonnementsgeld van mijn rekening af te schrijven
RekeningnummerHandtekening
De PZC gaat zorgvuldig om mei peisoonsgegevens In hel colofon treil u nailere informatie aan
enkel kind stak een hand op. Dat
verbaasde haar, want ze wist ze
ker dat in ieder geval bij Ralph
thuis nog Zeeuws werd gespro
ken. Ze vroeg het dan ook:
„Ralph, praat jij thuis Zeeuws?".
Hij antwoordde direct: „Ons praet
geen Zeeuws, juf!" Mooi hè.
Gisteravond had ik iemand die na
de voorstelling kwam vragen of ik
maandag aan het werk was, want
hij wilde langs komen met een
ontslagzaak en een echtscheiding.
„Tegelijk, dat is ook wel bijzon
der", .zei ik, „en dat nog wel zo
net voor de kerst"
Hij was gisterochtend op staande
voet ontslagen vertelde hij. Hij
was er namelijk echt van over
tuigd dat gistermiddag de wereld
zou vergaan en dus vond hij dat
het ideale moment was aangebro
ken om maar eens tegen zijn baas
te zeggen, wat hij werkelijk van
hem vond. En eenmaal thuisgeko
men had hij hetzelfde gedaan bij
zijn vrouw. Tja dan heb je toch
een probleem als zo'n voorspel
ling niet uitkomt. Voor u allemaal
in ieder geval fijne dagen toege
wenst.
Voor meer columns: www.pzc.nl/columns
Een geluk bij een ongeluk. Dat
was de ontploffing van een
caisson in Ritthem, in 2011. De
GGD Zeeland greep de gebeur
tenis aan voor een onderzoek
met als centrale vraag: wat doen
mensen, als een potentiële
ramp zich ontvouwt?
door Ondine van der Vleuten
en Denise van Minnen
Waar was hij,
toen in septem
ber 2011 dat
caisson ontplof
te? Thuis, zegt
die inwoner van Ritthem. Boven
lagen de kinderen te slapen. De
klap was enorm, zo hard dat de
ruiten heen en weer gingèn. Di
rect erna rende zijn vrouw naar bo
ven: kijken of het dak er nog op
zat
Hijzelf rende naar buiten om
poolshoogte te nemen, de tuin in.
De buren stonden er ook al. De
knal kwam uit de richting van het
fort, uit de richting van het Ram-
mekensbos. In de straten stonden
mensen te speculeren wat er aan
de hand was.
Niet de angst, maar nieuwsgierig
heid overheerste. Toen men tot de
conclusie gekomen was dat het
wel meeviel, ging iedereen weer
rustig slapen.
In de zomer van 2012 kregen de in
woners van Ritthem en de gasten
van de naburige camping een uit
nodiging om mee te doen aan een
onderzoek. Acht dorpelingen en
zes campinggasten reageerden, ver
telt projectleider Kijk Uit op de
Westerschelde Sjef Vrencken van de
GGD Zeeland.
„We gingen rond de tafel zitten en
stelden vragen. Wat dacht je des
tijds? Wat ging er door je heen?
Wat heb je gedaan? Dat verschilde
nogal. Het bangst waren degenen
die dichterbij zaten, op de cam
ping, en brokstukken zagen neer
komen. In het dorp was de reactie
meer van: het zal wel meevallen,
want we horen geen sirene. Kort-
Onderzoek naar gedrag bij mogelijke ramp
De GGD Zeeland onderzoekt in sa
menwerking met de Erasmus Uni
versiteit en TNO wat mensen doen
in het eerste kwartier dat zich
een ramp voltrekt.
Wat doen mensen dan? Gaan ze
vluchten, schuilen of op onder
zoek uit? Ontstaat er ramptoeris
me?
Het Zeeuwse onderzoek Kijk uit
op de Westerschelde richt zich
op de Westerschelde, een drukbe
varen route met transport van ge
vaarlijke stoffen.
Bij toeval diende zich een 'testca
se' aan, waar de onderzoekers
dankbaar gebruik van maakten: de
ontploffing van een zelfgemaakte
bom, op 23 september 2011 bij
Ritthem. Afgelopen zomer werd
onderzocht hoe de burgers daarop
reageerden. De resultaten zijn nu
bekend.
Begin januari worden 2000 volwas
sen inwoners van Vlissingen en Ter-
neuzen bevraagd over hun gedrag
bij twaalf mogelijke rampscena
rio's op de Westerschelde.
De onderzoeksresultaten worden
vertaald naar beleid en praktische
maatregelen om het aantal slacht
offers van rampen te verminderen.
BBMMMMBMBHHBRHMaBMBi
om: wat iemand meekrijgt, is heel
bepalend."
Op een soort intuïtieve manier
werd in Ritthem de juiste beslis
sing genomen, concludeert Vren
cken. Puur rationeel hadden de
Ritthemers tegen zichzelf kunnen
zeggen: we zitten vlak bij een kern
centrale, vlakbij de Westerschelde
met al dat vervoer van gevaarlijke
stoffen, vlak bij een opslagplaats
van munitie, bij het Sloegebied
met zijn chemische industrie: er
kan wel eens iets héél ergs aan de
hand zijn. Ramen en deuren
dicht! Rampenzender aan! Vlucht
de provincie uit! „Maar dat deden
ze niet."
In het kader van Kijk uit op de Wes
terschelde wordt in januari een
tweede onderzoek gedaan naar
wat mensen doen, in het eerste
kwartier dat zich een mogelijk
rampscenario ontvouwt In dateej>*T
ste kwartier draait het om zelfred
zaamheid: de overheid en de gil
lende sirenes zijn dan nog niet ge
arriveerd.
Tweeduizend volwassen Vlissin-
gers en Terneuzenaren krijgen in
januari twaalf scenario's voorge
legd. „Neem een mooie zomerdag.
Je loopt langs de Westerschelde.
Het is druk op het strand. Je ziet
dat twee schepen in aanvaring ko
men. Je ziet rook en ruikt een
vreemde lucht, en de helft van de
mensen op het strand vlucht weg.
Wat doe jij?" Steeds hebben ze
drie keuzes: vluchten, schuilen of
(blijven) kijken.
In maart komen de uitkomsten.
En die worden vertaald naar de
praktijk. „Misschien komt daar
wel uit dat in noodgevallen heel
snel de A58 een vierbaansweg -
moet worden, de provincie uit. Of
dat hotels langs de Westerschelde
moeten zorgen dat mensen daar
kunnen schuilen, als het nodig is."
Tevredenheid in Vlaande
ren over de jongste stap in
het Hedwigedossier.
Toch doemen problemen
op voor de bereikbaarheid
van Antwerpen.
Voorzichtig verheugd
heeft Vlaanderen gerea
geerd op het gisteren
door het kabinet vastge
stelde tijdschema dat in 2019 moet
leiden tot een natte Hedwigepol-
der. Die tevredenheid zit 'm niet
alleen in het feit dat Nederland de
ze afspraak in de Scheldeverdragen
nu daadwerkelijk gaat nakomen.
Voor Vlaanderen speelt nog een
door Ben Jansen
ander belang. De haven van Ant
werpen, de motor van de Vlaamse
economie, is ervoor beducht dat
de natuurbescherming bezwaar
maakt tegen nieuwe vergunning
voor onderhoudsbaggerwerk in de
Westerschelde. Zonder hernieuw
de baggerconcessie - de bestaande
verloopt in 2014 - lopen de ondie
pere delen van de vaargeul snel
weer vol met alle gevolgen van
dien voor de bereikbaarheid van
Antwerpen voor diep stekende
containerschepen.
Vlaanderen wil de natuurbescher
mingsorganisaties te vriend hou
den. Die hebben al lang een oogje
op de uitbreiding van het Verdron
ken Land van Saeftighe met de
Hedwige- en een deel van de Pros-
perpolder. De havenautoriteiten
in Antwerpen en de Vlaamse rege
ring gaan ervan uit dat de aan
vraag van de nieuwe baggervergun-
ning nu op een milde bejegening
door de natuurbescherming kan
rekenen.
Wat verder westwaarts in de Wes
terschelde ligt evenwel nog een
knelpunt dat aanleiding kan zijn
kanttekeningen te plaatsen bij een
nieuwe vergunning voor het bag-
gerwerk. Ook daar staan enkele na-
