Steeds minder
bondgenoten
voor Hilversum
ZENDING VAN
STAATSOMROEP
'In het kabinet zat altijd, wel PvdA of CDA en soms allebei. Met die «Magn december 2012
partijen hoefden omroepen zich geen grote zorgen te maken' 11
Oud-staatssecretaris Medy van der Laan
BBC
door Joost de Poel
Het Mediapark in Hilver
sum stond lange tijd
vol heilige huisjes. Zo
dra een omroepbaas, of
erger, een politicus het aandurfde
daar tegenaan te schoppen, stak
een orkaan van protest op. Bijna al
tijd uit voorspelbare, soms ook uit
onverwachte hoek.
De netcoördinator van Nederland
1 kon in 2006 niet bevroeden dat
zijn voorstel om spelletjesklassie-
ker Lingo van de buis te halen, re
den was voor de premier zelve om
daar tijdens zijn wekelijkse pers
conferentie commentaar op te ge
ven. „Ik voel mee met al die men
sen die het spelletje zullen mis
sen", zei Jan-Peter Balkenende.
Partijgenoot en Kamerlid Joop Ats-
ma was zelfs 'woedend' en eiste
opheldering van Mediaminister
Van der Hoeven.
Voor alle duidelijkheid: Lingo is na
23 jaar en duizenden afleveringen
nog steeds te zien bij de publieke
omroep. Al zou het door het huidi
ge, rigoureuze gesnij in het om-
roepbudget, waarover de Kamer
zich gisteren boog, zomaar kun
nen dat het bestaansrecht van Lin
go binnenkort opnieuw ter discus
sie staat. Omroepen overwegen,
om de bezuinigingen van Rutte-II
te overleven, amusement straks
aan de commerciëlen over te laten.
Het zijn a-typische tijden voor Hil
versum dat decennialang weinig te
vrezen had van politiek Den Haag,
weet oud-staatssecretaris van Me
dia Medy van der Laan (D66).
„In het kabinet zat altijd wel de
PvdA of het CDA en soms allebei.
Met die partijen aan de macht,
hoefden omroepen zich eigenlijk
geen grote zorgen te maken."
Een visie die Huub Wijfjes, hoogle
raar mediageschiedenis, beaamt:
„Vooral christelijke partijen von
den en vinden het soms nog
steeds van groot belang dat de
mensen waar zij voor opkomen,
zich in het televisieaanbod verte
genwoordigd voelen."
De politiek blafte wel, maar beet
zelden door. Die tijd is voorbij. In
2006 durfde Medy van der Laan
het in het tweede kabinet-Balken
ende al aan om zo'n 10 procent
van het budget af te snijden. De
hevigheid van het protest zag ze
aankomen. „Vooral omdat de om
roepen het tot die tijd helemaal
niet gewend waren dat ze moesten
bezuinigen. Zeker niet zo fors."
Het lukte de D66-politica naar ei
gen zeggen om de beoogde 80 mil
joen te besparen - 'Er werden over
headkosten geschrapt' - en het toe
zicht werd verscherpt - 'Want tot
die tijd controleerden de omroe
pen vooral zichzelf. De staatssecre
taris had ook andere plannen die
de structuur wezenlijk zouden ra
ken: zo zouden omroepen meer
als productiehuis moeten funge
ren.
De kritiek was niet van de lucht.
Ook omdat de van oudsher sterke
lobby van de omroepen weer eens
goed georganiseerd bleek.
„Dan hoorde ik de woordvoerder
van een partij in de Kamer zinnen
gebruiken die me letterlijk bekend
voorkwamen van gesprekken met
de omroepen."
Het kabinet-Balkenende-II viel en
van Van der Laans plannen werd
weinig meer vernomen. Toch ver
anderde er geleidelijk het nodige,
zegt Wijfjes: „De afzonderlijke om
roepen hebben steeds minder te
'Sommige politici laten de
feiten in de mediadiscussie
nu helemaal los'
vertellen gekregen. De macht van
de zendercoördinatoren - die on
der meer gaan over uitzendtijdstip
pen - werd groter en groter." Sala
rissen moesten aan banden wor
den gelegd. Proefballonnetjes volg
den elkaar op, maar grote, finan
ciële, ingrepen bleven uit.
De omroepen schreeuwen nu van
de daken dat Rutte-I (200 miljoen
van het budget af) en Rutte-II
(100 miljoen eraf) het publieke be
stel kapotmaken. Maar dat juist de
WD, nu ze voor het eerst de
grootste is, hard ingrijpt kan geen
verrassing zijn. De WD heeft al
tijd gezegd dat Hilversum met veel
minder geld toe kan. Het staat niet
in het regeerakkoord maar vólgens
de WD kan er ook wel een zen
der af Ook andere partijen lijken
nu hun voorzichtigheid te laten va
ren. Wijfjes ergert zich: „Sommige
politici laten de feiten in de media
discussie nu helemaal los. Dat zie
je ook terug in het Kamerdebat.
Het is voor hen geen rationele
maar een symbolische discussie ge
worden. Zo'n derde net schrappen
klinkt leuk, maar levert weinig
geld op. Wat je wèl bereikt, is dat
je voor hele groepen in de samen
leving hun tv-podium weghaalt.
Het kabinet zegt ondanks de bezui
nigingen de pluriformiteit te wil
len handhaven, maar als je zóveel
geld weghaalt, heeft dat uiteraard
gevolgen voor diezelfde pluriformi
teit."
beeld De Persdienst
