geen Nobelprijs'
spectrum 4
'Nucleaire macht verdient
De Europese
Unie doet
niets aan
ontwapening
Zaterdag 8 december 2012
Hoofdschuddend zal ze komende
maandag voor de tv zitten als de
Nobelprijs voor de Vrede 2012
wordt uitgereikt aan Martin Schulz
(voorzitter van het Europees Parle
ment), José Manuel Barroso (voorzitter van de
Europese Commissie) en Herman van Rompuy
(voorzitter van de Europese Raad). Drie Brusselse
bureaucraten die namens ons allen een van de
meest prestigieuze prijzen ter wereld mogen op
halen. Omdat de Europese Unie al 'zestig jaar bij
draagt aan vrede, verzoening democratie en men
senrechten in Europa'.
Mairead Corrigan Maguire (68) heeft zo haar twij
fels over de ceremonie in Oslo. Met kennis van
zaken, want de pacifiste uit Belfast kreeg zelf die
Nobelprijs voor de Vrede in 1976. Samen met
stadgenoot Betty Williams, vanwege haar inspan
ningen voor een vreedzame oplossing van The
Troubles in Noord-Ierland. Daarna bleef ze actief
voor vrede en ontwapening, zoals Alfred Nobel
dat vast graag gezien zou hebben. Dat de EU nu
op het podium staat voor de hoogste vredesprijs,
is Maguire in het verkeerde keelgat geschoten.
Het viel evenmin goed bij Nobel-laureaten aarts
bisschop Desmond Turn uit Zuid-Affika en de Ar
gentijnse pacifist Adolfo Pérez Esquivel. Gedrieën
betwijfelen ze of het Nobel Comité met deze keu
ze voldoet aan de wensen van Alfred Nobel zoals
hij die neerlegde in zijn testament. „Nobel wilde
dat zijn geld zou gaan naar mensen die zich heb
ben onderscheiden als kampioenen van de vrede.
Dat is zijn nalatenschap", zegt Maguire nadat ze
eerst even de radio wat zachter is gaan zetten.
Ze is thuis in Belfast. Net terug uit Afghanistan
en rond de feestdagen even niet onderweg om
vrede te promoten op plekken waar de kogels je
om de oren vliegen. In januari pakt ze weer het
vliegtuig naar Libië en in februari naar Syrië. Om
mensen een hart onder de riem te steken die zich
met ziel en zaligheid inzetten voor ontwapening
en broederschap tussen de landen, zegt ze. Daar
voor stelde Alfred Nobel zijn met het uitvinden
van dynamiet en andere explosieven vergaarde
fortuin ter beschikking. Een nalatenschap voor
het goede in contrast met alle ellende die met ex
plosieven is aangericht.
,,Als ik kijk naar de EU dan voldoet die gewoon
niet aan de criteria. Europa ondersteunt militaris
me, sommige landen bezitten een nucleair arse
naal en het Europese beleid is geen voorbeeld
van demilitarisatie en niet-gewelddadige oplossin
gen. Kijk hoe de EU Israël beloont met speciale
handelsakkoorden en enorme subsidies die wor
den opgebracht door de Europese belastingbeta
ler. Dat geld wordt in Israël mede gebruikt voor
militair onderzoek en de ontwikkeling van wa
pens waarmee bezetting en apartheid ten over
staan van de Palestijnen in stand worden gehou
den. Dat is niet de vreedzame, gedemilitariseerde,
wereld die Nobel voor ogen stond en daarom
zou de prijs dit jaar niet uitbetaald moeten wor
den."
Aan de Nobelprijs is een bedrag van ruim
900.000 euro verbonden. Het Nobelprijs Comité
heeft kennis genomen van Maguires kritiek en
laat bij monde van een woordvoerder weten dat
na discussie is geconcludeerd dat de EU wel dege
lijk binnen de criteria van Nobels testament valt.
Maguire: „Natuurlijk heeft de EU veel heel goede
dingen gedaan. Zeker ook hier in Noord-Ierland,
dat zal ik niet ontkennen. Maar daar gaat het niet
om. Deze prijs voor de EU is gewoon niet te
recht Net zoals er andere laureaten waren die vol
strekt niet voldeden aan de pacifistische criteria
van Nobel. Obama was natuurlijk helemaal een
Mairead Maguire staat de pers te woord na haar deelname in 2010 aan een internationale vredescampagne voor de Palestijnse zaak.
lachertje. De Noorse jurist Heffermehl heeft een
boek geschreven over de verwording van de crite
ria voor de Nobelprijs. De EU krijgt de prijs maar
doet niets aan ontwapening, terwijl veel perso
nen en organisaties die zich daarmee wel onder
scheiden systematisch worden overgeslagen."
Zoals?
Maguire: „Ik weet niemand beter dan Mordechai
Vanunu." Vanunu is een Israëlisch voormalig nu
cleair technicus die in 1985 Israëls bezit van kern
wapens bekendmaakte en daarvoor lang gevan
gen zat (zie kader).
Ze vervolgt: „Een schoolvoorbeeld van iemand
die de prijs echt verdient. Die man heeft jaren ge
vangen gezeten alleen omdat hij de waarheid ver
telde over het Israëlische nucleaire arsenaal. Zo'n
man had Nobel in gedachten, niet een Barroso of
een Van Rompuy.
Vanunu is iemand die persoonlijk groot risico
heeft genomen ten behoeve van nucleaire ontwa
pening en vrede. Het gaat erom dat soort mensen
een stem te geven."
Volgens de criteria van Heffermehl zou u zelf ook
geen vredesprijs hebben verdiend.
