Spookbotsing
op Noordzee
io scheepsramp
De Noordzee is druk, maar de veiligheid is op
orde, zeggen deskundigen. Toch stierven
woensdag vijf zeelui en zijn er nog zes ver
mist. Een menselijke fout?
vrijdag 7 december 2012
door Hub Dohmen en Cyril Rosman
Wie wil weten hoe
druk het is op
de Noordzee,
hoeft alleen
maar een blik te
werpen op de
website marinetraffic.com. Daar krioe
len tankers, passagiersschepen en vis
sersboten als stipjes over het scherm.
De Noordzee is geplaveid met die stip
jes, voor anker en varend. Woensdaga
vond waren ook de Baltic Ace en de
Corvus J twee van die stipjes. Tot ze
botsten, 75 kilometer van de kust bij
Goeree-Overflakkee, en achter de
naam Baltic Ace de titel 'buiten ont-
vangstbereik' verscheen. Nu rust de
Baltic Ace, geladen met 1417 auto's, op
een niet al te diepe plek op de bodem
van de zee, op een kruispunt van twee
drukke vaarwegen.
„Ook wij zien in ons operatiecentrum
in Den Helder stipjes op een scherm.
Maar de Noord-
zee is groot en
er varen honder-
denschepen. 'Je mag aannemen
Het zou toeval jat de schepen elkaar
zijn als je net
naar dat specffie-nebben gez/en
ke vak op het geven als een ander schip te
pen binnen moeten blijven. Die routes
liggen vast en er zijn boeien om ze te
markeren.
„Er zijn hoofdvaarroutes, routes om af
te slaan en speciale ankerplekken",
zegt Tiedo Vellinga, hoogleraar Scheep
vaartwegen aan de TU Delft en verbon
den aan het Havenbedrijf Rotterdam.
Daarnaast zijn er nog gewone verkeers
regels, zoals rechts heeft voorrang. De
twee schepen voeren woensdag 75 kilo
meter uit de kust, buiten de territoria
le wateren van Nederland, en ook bui
ten de speciale zones waarbinnen di
recte begeleiding vanuit een haven is.
„Er is niet, zoals in het luchtruim, con
tinu contact. Schepen worden geacht
voor hun eigen veiligheid te zorgen. Er
is ook geen reden om de zee continu
te beheren. De schepen kunnen elkaar
ook zien."
Want die stipjes op schermen, die zien
ze op een boot zelf ook. Elk schip
heeft een transponder die een signaal
uitzendt en dat door andere schepen
opgepikt kan worden. „Je
mag aannemen dat deze
schepen elkaar hebben ge
zien, ja", zegt de woordvoer
der van de Kustwacht. Vaak
hebben schepen ook alarm
systemen die geluidsignalen
scherm kijkt",
zegt Marcel 01-
derburger van de Nederlandse Kust
wacht En dan nog is op die manier
niet te beoordelen of twee schepen op
ramkoers varen.
Wat er is misgegaan op de Noordzee
woensdagavond, is nog niet bekend.
Een officieel onderzoek is nog niet ge
start. „Daarvoor is een verzoek nodig
van de landen onder wier vlag zo'n
schip vaart, in dit geval de Bahama's of
Cyprus", aldus de woordvoerder.
Het Korps Landelijke Politiediensten
meldde gisteren dat Nederland niet
van plan is zo'n onderzoek te doen,
omdat het ongeval buiten de territoria
le wateren heeft plaatsgevonden.
Vast staat dat er eigenlijk niet zo vaak
grote ongelukken gebeuren op de
Noordzee, toch een van de drukst beva
ren wereldzeeën. De Noordzee is dan
ook streng opgedeeld in scheepvaart
routes: verkeersbanen waar de sche
dichtbij komt. „Maar dat kan
per boot verschillen."
Hoogleraar Vellinga: „Je zou zo'n onge
val als dit ook niet verwachten. De za
ken zijn goed geregeld op de Noord
zee. Als er iets fout gaat, gaat het dus
vaak om menselijke fouten. Zonder
daarmee al iets te willen zeggen over
dit specifieke ongeval." De Griekse re
der, die eigenaar is van de Baltic Ace,
heeft hetzelfde vermoeden.
„Dit schip is van 2007 en technisch per
fect. Het moet wel een menselijke fout
zijn geweest", aldus zegsman Panagio-
tis Kakoliris van Stamco Ship Managa-
ment.
Het schip voer onder de vlag van de
Bahama's, met een Poolse kapitein en
een bemanning van 23 Polen, Bulga
ren, Oekraïners en Filipino's. Die con
structies worden doorgaans gebruikt
om de (loon)kosten te drukken, maar
worden niet altijd als voordelig voor
de veiligheid op zee gezien.
Toch blijft het aantal schepen dat per
jaar zinkt, redelijk stabiel. Terwijl het
aantal zeeschepen groeit. De vloot is
doorgaans technisch in orde, omdat de
schepen relatief jong zijn, meldt een
deze week gepubliceerd rapport van
de Inspectie Leefomgeving en Trans
port.
Daarin staat ook dat op de Noordzee
vorig jaar achttien ongelukken in de be
roepsvaart plaatsvonden. Dat is gelijk
aan het gemiddelde van de afgelopen
jaren. De stijging van het aantal zee
schepen op de toch al zo drukke
Noordzee heeft er wel toe geleid dat
Rijkswaterstaat in augustus de vaarwe
gen gaat verleggen. Dat plan werd eer
der deze week goedgekeurd door de In
ternationale Maritieme Organisaie
(IMO).
„Dat is toeval", zegt een woordvoerder
van Rijskwaterstaat. „De veiligheid op
zee is nu ook gewaarborgd, er is geen
sprake van een gevaarlijke situatie op
de Noordzee. Maar omdat de druk gro
ter wordt, moet je naar de toekomst kij
ken." Hoogleraar Vellinga: „De Noord
zee wordt drukker met schepen, maar
ook met windmolenparken, olieplat
forms en de daarbij horende leidingen.
Straks is de ruimte beter geordend."
Öc OTMiwebstebnutealkodn en verder
Nmrdfffevaak kruisen.
