Nederland gevoelig voor corruptie
61 binnenland
Boze ouderen
luiden noodklok
BBI
Oppositie
begint met
aanpassen
leenstelsel
KRAS.NL
2/3/4 dgn Welkom in ZWOLLE
Weer thuis
donderdag 6 december 2012
Handel in invloed niet strafbaar, klokkenluiders onvoldoende beschermd
Nederland is veel corrupter
dan we denken. Elkaar
aanspreken op niet-
integer gedrag is taboe en
klokkenluiders worden
onvoldoende beschermd.
door Annemieke van Dongen
Bij corruptie denken we al
snel aan enveloppen met
geld die in een duistere
parkeergarage worden uit
gewisseld. Een beeld dat we vooral
kennen uit maffiafilms, niet uit
het dagelijks leven. Om die reden
scoort Nederland goed op de Cor
ruptie Perceptie Index van Trans-
parancy International (TI), die gis
teren is gepresenteerd. Die rang
lijst (zie kader) zegt echter weinig
over hoe vaak corruptie daadwer
kelijk voorkomt, waarschuwt Wil-
leke Slingerland, die onderzoek
doet naar corruptie voor TI, de
Erasmus Universiteit en Saxion
Hogeschool. „In Nederland heb
ben we weinig oog voor andere
vormen van corruptie. Omkoping
komt weinig voor, maar belangen
verstrengeling des te meer. Onze
poldermaatschappij drijft op infor
mele machtsnetwerken. Maar
waar ligt de grens tussen netwer
ken en machtsmisbruik? Daar
wordt weinig over gediscussiëerd.
Kijk naar bestuurders als Jos van
Rey, Ton Hooijmaijers en Wilma
Verver die recent in opspraak zijn
geraakt omdat ze hun macht zou
den hebben misbruikt in ruil voor
persoonlijk voordeel." Nederland
is één van de weinige landen waar
dit soort handel in invloed niet
strafbaar is. In de Nederlandse cul
tuur is het bovendien taboe om el
kaar aan te spreken op niet-integer
gedrag, blijkt uit onderzoek van
TI. „Als we zien dat collega's din
gen doen die niet door de beugel
kunnen, vinden we het heel lastig
om dat te melden", zegt Slinger
land. „Over Van Rey en Hooijma
ijers zoemden in Roermond en
Noord-Holland al lang geruchten
rond. Toch konden ze hun gang
blijven gaan en veel schade aan
richten." Volgens TI is Nederland
extra kwetsbaar voor corruptie om
dat klokkenluiders onvoldoende
worden beschermd. Slingerland:
„Op papier hebben veel grote be
drijven en overheidsinstanties wel
klokkenluidersregelingen. Maar in
de praktijk bieden die vaak niet ge
noeg bescherming, bijvoorbeeld
omdat ze geen anonimiteit garan
deren." De beeldvorming over
klokkenluiders in Nederland helpt
ook niet mee. „Mensen die mis
standen melden, worden niet met
open armen ontvangen. Op hun
werk worden ze als verklikker ge
zien en ontslagen; na dure rechts
zaken raken ze ook privé aan de
grond. Denk aan bekende Fred
Spijkers en Ad Bos."
In bijvoorbeeld Amerika en Enge
land is het melden van misstan
den veel minder beladen. „In de
VS krijgen klokkenluiders zelfs
vaak een financiële beloning."
Slingerland gelooft niet dat derge
lijke prikkels ook geschikt zijn om
Nederlanders over de streep te
trekken. „Een fonds dat financiële
schade van klokkenluiders com
penseert, zou goed zijn."
Griekenland corrupt
Griekenland scoort van alle EU-
landen het slechts op de jaarlijkse
corruptieranglijst van 'waakhond'
Transparency International (Tl).
C Het land staat op plaats 96 op de
Corruptie Perceptie Index, waar
voor 176 landen zijn onderzocht.
Swaziland en Zambia scoren beter.
Onderaan de lijst bungelen Soma
lië, Noord-Korea en Afghanistan.
De landen waar volgens Tl het min
ste corruptie wordt ervaren, zijn
Denemarken, Finland en
Nieuw-Zeeland. Nederland staat
op plaats 9, nog boven Duitsland
(13) en België (16).
Tl schat in dat het gesjoemel in
Nederland jaarlijks toch 12 miljard
euro kost.
Uitsluitend geldig op
do. 6 DECEMBER
Vandaag bij KRAS.NL v.a.
INCLUSIEF
v verblijf in een luxe
4-sterren hotel,
in het historische
centrum van Zwolle
V; t/ ontbijtbuffet
Gevestigd in een karakte-
ristiek gebouw uit 1850
Zie: www.kras.nl
BOEK ONLINE of bel 0900-9697 is
door Annemieke Kooper
DEN HAAG - Het wordt een zware
'dobber voor het kabinet om het
geplande sociale leenstelsel voor
studenten door te voeren. Tijdens
de bespreking van de onderwijsbe
groting gisteren in de Tweede Ka
mer lieten verschillende oppositie
partijen doorschemeren dat zij
nog een wensenlijst hadden voor
dat ze akkoord zullen gaan met de
plannen.
Vanaf 2014 krijgen studenten hun
studiefinanciering niet langer van
de overheid maar moeten zij die le
nen. D66 stelde nogmaals als voor
waarde dat het geld dat dat ople
vert weer in het onderwijs moet
worden geïnvesteerd. D66-Kamer-
lid Paul van Meenen zei dat het ho
ger onderwijs daarnaast ook 'toe
gankelijk' moet blijven voor alle
potentiële studenten en dat een
leenstelsel hen dus niet mag weer
houden te gaan studeren. De mees
te andere oppositiepartijen gaven
aan dat ze zich ook zorgen maken
over de toegankelijkheid. D66,
GroenLinks en Christenunie sug
gereerden daarom alvast geld opzij
te zetten om in te kunnen grijpen
wanneer die vrees voor 'leenangst'
werkelijkheid wordt. Het kabinet
heeft de steun van D66 en Groen
Links weliswaar niet nodig om
haar plan door de Tweede Kamer
te krijgen, wel om de Senaat te
overtuigen. Premier Mark Rutte
zei een dag eerder in de Eerste Ka
mer nog bereid te zijn de plannen
in het regeerakkoord aan te passen
wanneer daarmee zowel in beide
Kamers meer dan minimale meer
derheden worden gehaald. WD
en PvdA wilden desondanks niet
ingaan op de suggesties van de op
positie omdat de Tweede Kamer
volgend jaar nog uitgebreid over
de uitwerking van het leenstelsel
zal spreken. Wel stelden beide par
tijen niet bezorgd te zijn over de
toegankelijkheid.
DEN HELDER - De Hare Majesteit Van Amstel liep
gisteren de thuishaven in Den Helder binnen. De
bemanningsleden werden begroet door hun fami
lie. De afgelopen drie maanden voer het 'multi-
purposefregat' de Van Amstel als stationsschip
voor de Koninklijke Marine in het Caribisch ge
bied. Daarbij was het schip onder meer betrok
ken bij de vangst van een grote partij drugs. Zo
kon de bemanning meehelpen aan het voorko
men dat 42 balen cocaïne, 840 kilo zwaar, over
zee werden gesmokkeld.
foto Jerry Lampen/ANP
DEN HAAG - Veel Nederlandse
ouderen zijn boos en bang. Ze vre
zen dat het kabinetsbeleid hun in
komen, zelfstandigheid en veilig
heid aantast. Ze hebben zich met
dit soort grieven gewend tot de
OuderenOmbudsman, die alle
klachten op een rij heeft gezet en
naar de Tweede-Kamerfracties
heeft gestuurd. Meer dan duizend
telefoontjes en e-mails kwamen
de afgelopen weken binnen bij de
ze, sinds afgelopen zomer bestaan
de, ombudsman van het Ouderen-
fonds. Mensen met AOW en een
klein pensioen vinden dat ze er te
hard op achteruit gaan, tot 15 pro
cent. Ze geven aan dat ze de laatste
jaren al flink gekort zijn op hun in
komen en noemen de nieuwe
snoeioperatie 'willekeurig, onrecht
vaardig en oneerlijk'. De Ouderen-
Ombudsman voegt daaraan toe
dat deze groep 'een gemakkelijke
prooi is, omdat die niet kan sta
ken, niet gaat demonstreren en
niet goed vertegenwoordigd is in
Den Haag'. Door de inkomensval
dreigen ouderen financieel klem te
raken: de vaste lasten stijgen en de
waarde van hun huis is in crisistijd
zozeer gedaald, dat die ook geen
soelaas biedt. Het snoeien op de
thuiszorg maakt ouderen bang. Ze
melden dat ze te maken krijgen
met wisselende verzorgers, wat de
kans op diefstal en ondeskundig
heid vergroot. Daarnaast hebben
veel minder ouderen recht op dag
opvang. Ook mantelzorgers heb
ben zich tot de ombudsman voor
senioren gewend: ze zijn al overbe
last, maar zullen het drukker krij
gen, inclusief huishoudelijk werk.
waarom zou je meer betalen
