Muts m goede
handen bij
Jankees Goud
Mutsenmaker
2.0 ZGGIalH
Dow schrapt dertig Raad van State wijst bezwaar tegen
tot veertig banen scoutinggebouw Arnemuiden af
donderdag 22 november 2012
Jankees Goud uit Yerseke is een van de weinige jonge mensen die nog de kunst
van het mutsenplooien beheersen. Maar hij legt zich ook toe op de verdere con
servering en zelfs op het maken van klederdrachtmutsen.
Ti r 1
Jankees plooit zijn mutsen gewoon aan de keukentafel bij hem thuis in Yerseke. foto's Willem Mieras
Staphorst en Spakenburg, daar
blijft Jankees Goud af. „Want er
zijn nog zo veel draagsters die
nog zelf hun mutsen kunnen op
maken. Hoewel het er ook in
die drachten op lijkt dat er een
einde aan komt. Misschien zou
ik het nu juist moeten leren."
door Mieke van de Jagt
De mensen vragen
wel eens of ze eens
in zijn atelier mogen
kijken. Ja hoor, zegt
Jankees Goud dan,
en leidt hen in de keuken binnen.
„Aan de keukentafel doe ik alles.
Daar staat ook de strijkplank en
daar kan ik ook mijn hele speciale
Oostblokpan opzetten om een ver
geelde muts weer wit te koken.
Dat kan een nachtje duren, maar
de meeste mutsen krijg je weer
kraakhelder."
Achteraf gezien zat het er al vroeg
in bij Jankees, de belangstelling
voor klederdracht In de kerk,
naast zijn vader in het ouderlinge
bankje, kon hij ze tellen: tien Beve-
landse mutsen en een Walchers
vrouwtje. „Ik tekende het ook
graag op school: vrouwtjes met
van die grote oren en dan had je al
gauw een Bevelands boerinnetje.
De belangstelling voor geschiede
nis had ik niet van een vreemde.
Mijn opa heeft nog een theolo
gisch antiquariaat gedreven en van
mijn ouders kreeg ik ook boeken
over historische onderwerpen. Ik
heb er nooit aan gedacht daar be
roepsmatig iets mee te doen, tot
dat ik aan de klederdracht verslin
gerd raakte." Dat begon met verza
melen. „Een boerenpak voor me
zelf, natuurlijk, en toen lagen er
plotseling op een rommelmarkt in
Spakenburg twee rouwmutsjes,
heel eenvoudig. Kópen, zei een
vriendin, en toen was het hek van
de dam."
Sindsdien is er door de handen
van Jankees een indrukwekkende
verzameling mutsen gegaan. Voor
particulieren, musea, tentoonstel
lingen en voor zichzelf maakt Jan
kees de meest kwetsbare kanten
weer schoon. Hij stijft, herstelt,
plooit en strijkt de mutsen weer in
hun oorspronkelijk vorm. Inmid
dels kun je Jankees Goud inschake
len voor een datering van nage
noeg alle Nederlandse en Vlaamse
mutsen en de meeste Zeeuwse kle
derdrachten. Zijn verzameling be
perkt zich wat betreft de dracht tot
Zuid-Beveland, de mutsen mogen
overal vandaan komen.
Veel informatie haalt hij uit
oude foto's en uit stukken
die overgeleverd zijn.
„Maar uit de tijd van voor de fo
to's is alleen datgene overgeleverd
wat de moeite was om bewaard te
blijven. Armoede laat geen sporen
achter, zeggen ze weieens, en zo is
het ook. Een daagse schort van
een arm vrouwtje zul je niet vin
den. Die maakte van een versleten
schort nog een scheuteldoek. Maar
veel informatie is te vinden in het
archief. Daar liggen stapels inventa
rissen. In zo'n inventaris is heel
precies opgeschreven wat er bij
zo'n overleden persoon in het kabi
net lag en ook hoe het er lag. Even
goed weet je dan nog niks, want ie-
Tnand die in i860 overleden is, kan
wel een doek en beuk van haar
trouwen veertig jaar eerder heb
ben bewaard.
„Met die foto's is ook niets zeker.
Want een foto trekken was duur,
dat deed je niet elk jaar, misschien
maar eens in je leven. Ik kan me
voorstellen dat je dan een mooie
muts ging lenen, als je zelf niet
zo'n beste had. De fotograaf had
een doosje met ringen die je aan
kon. De vrouwen staan er vaak op
alsof ze nooit wat deden. Met zo
veel ringen heb je hulp in huis no
dig. Die kartonnen fotootjes liegen
dus allemaal een beetje." Jankees
Goud werkt nog parttime in de
zorg en besteedt een ander deel
van zijn tijd aan een studie cul
tuurgeschiedenis. Daarnaast is hij
altijd bezig met het conserveren,
restaureren en zelfs maken van
kanten klederdrachtmutsen. Mo
menteel loopt er een tentoonstel
ling in het museum in Huizen en
Jankees is bezig met een mutsen-
wand voor het Zeeuws Museum.
In maart moet die af zijn. „Het
wordt een explosie van kant: gro
te, indrukwekkende mutsen, maar
ook kleine juweeltjes."
Hoe leer je een muts plooien die
al honderd jaar niet meer gedra
gen is? „Goed kijken, dikwijls
wijst het zichzelf. Een groter pro
bleem is vaak het conserveren.
TERNEUZEN - Bij Dow Benelux in
Temeuzen verliezen zo'n veertig
medewerkers binnenkort hun
baan. „Het' gaat niet louter om
technisch personeel", zo bevestigt
Dow-zegsvrouwe Drea Berghorst.
Er vallen noodgedwongen ook ont
slagen onder de 'witte boorden',
op het hoofdkantoor in Terneu-
zen. Over hoeveel ontslagen het
precies gaat, doet ze geen medede
lingen. De ondernemingsraad van
Dow in Terneuzen heeft deze
week met het management over
eenstemming bereikt over een so
ciaal plan. Dat betekent dat de di
rectie daarmee aan de slag gaat.
Binnenkort wordt duidelijk wie in
Temeuzen zijn of haar baan ver
liest Inhoudelijk wil woordvoer
ster Drea Berghorst niets kwijt
over het sociaal plan.
De ontslagen bij Dow Benelux in
Temeuzen zijn een gevolg van de
crisis. Wereldwijd schrapt Dow
2400 banen. Het bedrijf wil onder
meer de interne bureaucratie te
lijf Eerder dit jaar werd in Terneu
zen de styrofoam-fabriek stilge
legd. Dat ging om 29 banen, van
wie 14 Dowmedewerkers en 15 in-
leenkrachten. Styrofoam produ
ceert isolatiemateriaal voor de
bouw, die compleet op slot zit. De
betrokken medewerkers zijn in
middels herplaatst.
door Adri Klinkenberg
DEN HAAG - De Arnemuidense
scoutingclub Baden Powell mag
aan de Steigerweg in Arnemuiden
beginnen met het neerzetten van
een nieuw scoutinggebouw.
Dit blijkt uit een uitspraak die de
Raad van State woensdag bekend
maakte over het bestemmingsplan
Scoutinggebouw Arnemuiden. De
scoutingclub mag bij het gebouw
ook een ravotbos aanleggen.
Twee bewoners van de Koningin
Julianalaan stapten in september
naar de Raad van State om het be
stemmingsplan van tafel te krij
gen. De omwonenden, C. de Rid
der en L. Meulmeester, krijgen het
gebouw op zo'n veertig meter af
stand tegenover hun woning. Ze
verwachten overlast van de scouts
en vrezen dat het gebouw ver
huurd zal worden als disco- en
feestruimte.
De Ridder en Meulmeester vin
den verder dat de kinderen het ge
bouw niet veilig kunnen bereiken
omdat ze de drukke Van Citters-
weg moeten oversteken. Ook is de
Steigerweg volgens hen te smal
voor ambulances en brandweer
voertuigen.
De Raad van State heeft al hun be
zwaren afgewezen. Het rechtscolle
ge is het eens met de gemeente
Middelburg dat de ontsluiting van
het gebouw en het ravotbos via de
Steigerweg niet onveilig is.
De gemeente heeft toegezegd dat
de Steigerweg met een halve me
ter wordt verbreed voor hulpdien
sten.
De Raad van State wijst op belof
tes van de gemeente dat het scou
tinggebouw niet voor live-optre
dens wordt gebruikt en dat disco's
niet zijn toegestaan.
De gemeenteraad heeft een kre
diet van 400.000 euro gegeven
voor de scoutingvoorzieningen.
Scoutingclub Baden Powell zal het
gebouw overeind moeten houden
met inkomsten uit verhuur.
