Radicalen trekken Israël de oorlog in
buitenland 17
75.000
'Op een dag
drie families
afgeslacht'
Terwijl de strijd in Gaza dreigt te escaleren, probeert de Ne
derlandse criminologe Lydia van Leeuwen het conflict voor
een Palestijnse mensenrechtenorganisatie te documenteren.
f
Kt** v*
maandag 19 november 2012
reservisten heeft Israël opgeroepen. Vier jaar geleden
bij de inval in Gaza waren dat er 'slechts' tienduizend.
door Koos van Wees
DEN HAAG - De bombardementen van gisteren
joegen de Nederlandse criminologe Lydia van
Leeuwen (26) pas écht angst aan. Ze heeft al
dagen niet of nauwelijks geslapen, elke vezel in
haar lijf gespannen in afwachting van de vol
gende klap. De Leeuw woont en werkt in Ga-
za-stad, voor het Palestijnse centrum voor
mensenrechten. Al dagenlang is ze in touw
om de luchtaanvallen die de Gazastrook teiste
ren te documenteren. Ze bezoekt ziekenhui
zen, praat met slachtoffers, gaat naar de getrof
fen locaties. Nauwkeurig houdt ze het aantal
doden en gewonden bij, bijna zonder uitzon
dering burgers. Op het moment dat we elkaar
spreken, staat de teller op 51 doden en 530 ge
wonden.
De Leeuw is aangedaan. „Het was vandaag
veel erger dan de voorgaande dagen. Op één
moment zijn er drie families afgeslacht", zegt
ze. Natuurlijk heeft ze overwogen of ze niet
moest weggaan. „Maar het heeft zin dat ik er
ben. Als het zover komt dat ik 24 uur in de
badkamer moet schuilen en niks van beteke
nis kan doen, dan is het wat anders. Mijn in
stinct zegt dat ik moet blijven. Als wij er niet
zijn, weerhoudt niets de Israëli's ervan hun
gang te gaan."
De Leeuw verbaast zich over de beeldvorming,
als dat er sprake zou zijn van een oorlog. „Dit
is geen oorlog. Daarin heb je twee strijdende
partijen. Maar hier heb je het over een muis
en een olifant." Ze wijst erop dat burgers het
voornaamste doelwit lijken te zijn. „Harnas is
het doelwit, maar wat wordt geraakt heeft
niets met Harnas te maken."
Radeloosheid na Israëlische beschietingen in Gaza-stad.
x? i
i>
'-V -V^ü
•t'
Een huis in de Israëlische stad Ashkelon, beschadigd door een Hamas-raket.
Aan zowel de kant van Is
raël als Harnas lijken extre
misten uit op een grondoor
log in Gaza zoals in 2009.
Maar de situatie is nu een
stuk complexer dan toen.
door onze correspondent
Ad Bloemendaal
Israël heeft dit weekeinde niet
minder dan 75.000 reservis
ten onder de wapenen geroe
pen. Bij de militaire invasie
van 2009 waren niet meer dan
tienduizend reservisten actief Het
hoge oproepcijfer dient in de eer
ste plaats om de druk op Harnas
op te voeren. Maar de reservisten
zijn ook nodig om het leger aan an
dere fronten te versterken. Het is
immers niet ondenkbaar dat de Li
banese Hezbollah op enig mo
ment zal proberen van de toe
stand te profiteren.
Anders dan vier jaar geleden koes
tert Israël dit keer geen overspan
nen verwachtingen, zoals het
beëindigen van het Hamas-regi-
me. Operatie Wolkkolom moet lei
den tot een bestand, dat een eind
maakt aan de voortdurende raket
beschietingen. Premier Netanyahu
heeft buitenlandse leiders verteld
dat de luchtmacht zijn aanvallen
in Gaza zal stopzetten als Harnas
de raketbeschietingen staakt. Ha-
mas-leiders zien het stopzetten
van de raketaanvallen zonder te
genprestaties echter als het hijsen
van de witte vlag. Het inter-Arabi-
sche diplomatieke overleg in Caïro
verloopt stroef De situatie is nu in
gewikkelder dan in 2009, voor het
uitbreken van de 'Arabische Len
te'. De belangrijkste bemiddelaar,
Egyptes president Morsi, voelt de
druk van het Westen, de Arabi
sche wereld en van zijn eigen Mos
lim Broederschap.
Hamas is er allesbehalve van over
tuigd dat Israël zijn landmacht zal
inzetten in Gaza. De invasie van
2009 ontaardde in een strafexpedi
tie en 1300 doden. Het leger trok
destijds een spoor van vernieling
zonder een duidelijk militair doel
voor ogen. Het gevolg was een golf
aan internationale kritiek, uitmon
dend in het vernietigende rapport
van de commissie-Goldstone. Het
Israëlische leger doet doorgaans
zijn best het leven van burgers te
sparen. Maar in een dichtbevolkt
gebied als Gaza eisen militaire ope
raties per definitie veel onschuldi
ge mensenlevens.
Een voormalig commandant van
de Gaza-brigade zei: „Het ergste
wat ons kan gebeuren, is dat ver
kiezingsretoriek ons dwingt tot
een operatie met een onduidelijk
doel. Een beperkte actie op de
grond zal echter onze afschrikking
niet verbeteren."
Israël gaat op 22 januari naar de
stembus. Voor de politici is Opera
tie Wolkkolom het startschot voor
de campagnes. En niemand wil als
zwak te boek staan. Binnen de
nieuwe lijstcombinatie 'Likud-Bei-
tenu' eist minister Lieberman van
Buitenlandse Zaken een landopera-
tie 'tot het bittere einde'. Netanya
hu, leider van dezelfde lijst, aar
zelt. Hij vertelde zijn ministers dat
hij 'zonodig' bereid is de huidige
operatie flink uit te breiden. Maar
minister van Defensie Barak ziet
niet veel in een grote landmachtac
tie. Het ziet er naar uit dat hij de
knoop moet doorhakken.
Ook Hamas is verdeeld. Zo is het
de vraag of politiek leider Khaled
Mishal in Cairo nog wel spreekt na
mens de leiders in Gaza. Kortom:
er zijn aan weerskanten radicale
krachten aan het werk die Israël
koste wat kost een landoorlog wil
len inzuigen. Ondertussen wach
ten duizenden soldaten op hun or
ders en is een halfleger nuttige
werkkrachten onttrokken aan de
Israëlische economie.
