-1,1 -1,8 6,8
41 binnenland
Alle economische signalen staan nu
T0©S PAULKUSJfs R°eP om gerichte actie meer werk
'Mensen
leven op te
grote voet'
De Nederlandse economie dreigt opnieuw af te glijden
naar een recessie. In het derde kwartaal van dit jaar heeft
de eCOnOmie zeer teleurstellend gepresteerd. EconomischeTrimp ten Afname uitgcwen huishou- Percentage werkloosheid
velen neseren financiële problemen
"h
vrijdag 16 november 2012
opzichte van vorig kwartaal dens in derde kwartaal in derde kwartaal
Economische krimp ten Afname uitgaven huishou- Percentage werkloosl
door Lilian Dominicus
door Frits BBoemendaaD
DEN HAAG - De roep om de snel op
lopende werkloosheid gericht aan
te pakken, wordt luider. Van ver
schillende kanten klinkt de kritiek
dat de aanpak van het nieuwe kabi
net, gericht op versterking van de
economie, niet voldoende is. Er is
volgens de critici dringend behoef
te aan een werkgelegenheidsplan.
Ouderenbond Anbo pleit er voor
om weer Melkertbanen van stal te
halen om het groeiend aantal
werklozen aan de slag te helpen.
Vooral oudere werklozen kunnen
er baat bij hebben. Van de 512.000
werklozen in het derde kwartaal
van 2012 waren er volgens het Cen
traal Bureau voor de Statistiek
173.000 ouder dan 45 jaar.
Ook D66-leider Alexander Pecht-
old pleit voor maatregelen om
werkloosheid onder 55-plussers ge
richt te bestrijden.
D66 lanceerde eerder dit jaar een
plan voor een bijscholingscheque
voor deze groep en voor belastings
voordeel voor werkgevers die oude
re werknemers in dienst nemen.
SP-leider Emile Roemer riep het
kabinet deze week op de econo
mie (met name de bouw) te stimu
leren in plaats van drastisch te be
zuinigen, waardoor meer mensen
aan het werk kunnen blijven.
WD-prominent Hans Wiegel
vindt dat het kabinet een staats
commissie moet instellen om de
jeugdwerkloosheid aan te pakken.
Wiegel vreest voor opstand als gro
te aantallen jongeren zonder werk
blijven. Oud-WD-leider Joris
Voorhoeve pleit voor een omvat
tend werkgelegenheidsplan. „De
aandacht is de afgelopen weken
veel te veel uitgegaan naar de koop
kracht", zegt Voorhoeve (inmid
dels lid van D66).
„Bestrijding van de werkloosheid
zou de grootste prioriteit moeten
zijn. Dat is nodig om het draag
vlak van de economie te behou
den."
Het Centraal Bureau voor de Statis
tiek maakte gisteren bekend dat in
middels 536.000 mensen werkloos
zijn, een stijging van 75.000 in een
jaar tijd.
Dat holt het draagvlak onder de
economie uit, zegt Voorhoeve, om
dat steeds minder mensen pre- t
mies betalen.
Voor schoenenwinkel Jan
Röttjens tuurt de slecht
ziende Ingrid Haver door
de etalageruiten. „Kun je zien hoe
veel die laarsjes kosten?" vraagt ze,
wijzend naar een okergeel paar.
„Die kleur heb ik nog niet"
Dit is de Hoofdstraat in Velp, op
een steenworp afstand van Rozen-
daal, een van de miljonairsgemeen
ten van het land. Economische
krimp? Haver merkt er niet veel
van. „Ik kom gewoon rond met
m'n AOW. Ik heb mijn leven lang
gespaard. En ik heb een erfenis.
Dat kapitaaltje is verdubbeld,
maar ik kom er gewoon niet aan.
Ik heb mijn leven lang gewerkt,
had een eigen praktijk, mijn huis
is bijna afgelost" Haar man krijgt
een pensioen en betaalt gas, water
en licht Verzekeringen vindt ze
niet nodig. „Mensen leven op te
grote voet, ze willen alles kant-en-
klaar en zijn te lui om zelf de andij
vie te snijden. Ik maakte mijn kle
ding zelf, reed een Nissan Micra,
ook al wilde ik een Polo."
Op de hoek met de Parkstraat
springt Tim van Leeuwen op zijn
fiets. Hij heeft hazelnoten gekocht
bij de biologische winkel. „Voor
notenbrood, had ik zin in." De pas
afgestudeerde natuurbeheerder
heeft wel last van de crisis. „Het is
moeilijk een baan te vinden, zelfs
bij de AH kom je er niet tussen. Ik
leef nu van mijn spaargeld, zolang
het kan, wil ik geen uitkering."
In de chique modewinkel Entrée
wordt niet minder besteed, zegt ei
genares Inez Roosen. „Het gedrag
van klanten is wel veranderd. Men
sen denken beter na, zijn minder
impulsief." Mark Wierbos van
kaaswinkel De Boerenhoeve ziet
de laatste tijd zelfs een opleving in
zaken. „Als ik tot het eind van het
jaar net zoveel omzet draai als de
laatste zes weken, dan maakt dat
de slappe zomer helemaal goed."
Alle signalen voor de Neder
landse economie springen
op rood. De consument
houdt de portemonnee
bijna dicht, de export daalt,
de werkloosheid neemt toe.
Dalende huizenprijzen
en de voortzeurende
eurocrisis hangen als
een zwaard van Damo
cles boven de Nederlandse econo
mie.
In combinatie met de steeds lang
zamer draaiende exportmotor zijn
dat de hoofdoorzaken van de on-
door Chris van Alem
verwachte grote teruggang van de
economie in het derde kwartaal
van dit jaar. Vergeleken met een
jaar geleden bereikte de krimp
zelfs een recordhoogte sinds de
start van de crisis in 2008. De cij
fers die het CBS gisteren publiceer
de - zie bovenin deze pagina - wa
ren onverwacht somber. Voor het
laatste kwartaal van 2012 hoeft nie
mand zich illusies te maken: Ne
derland is op weg naar de derde
economische recessie in vier jaar.
De belabberde huizenmarkt is een
van de grote boosdoeners. De prij
zen van de woningen zijn gemid
deld 15 procent gedaald. Bij onge
veer 700.000 woningen is de hypo
theekschuld op dit moment hoger
dan de waarde van het huis, eind
volgend jaar loopt dat aantal op
tot 800.000. Een kwart van de wo
ningbezitters heeft daarmee een
flink probleem en daardoor trapt
de consument nu vol op de rem.
Ondanks een kleine opleving eind
september - vanwege de btw-ver-
hoging per 1 oktober - daalden de
bestedingen van de huishoudens
het afgelopen kwartaal fors. Om
dat de consument steeds voorzich
tiger wordt, is het laagste beste
dingsniveau sinds 2008 bereikt.
De export is zorgenkindje num
mer twee. Weliswaar steeg de uit
voer nog licht, maar ten opzichte
van het tweede kwartaal is de
groei meer dan gehalveerd.
Door de aanhoudende eurocrisis
is de toename van de export naar
landen binnen de eurozone - een
kwart van de totale uitvoer - nage
noeg tot stilstand gekomen. De ex
port buiten de eurozone, die eer
der nog profiteerde van de lagere
koers van de euro tegenover de
dollar, zakt nu langzaam weg.
Met de investeringen gaat het
steeds beroerder. Ze zijn inmid-
ANALYSE
JA< WEER EEN 2 ONDER I KAP.
MAAR WEL KLEINER
DAN EERST...
