Winterstalling
voor tropisch groen
wonen9
vrijdag 16 november 2012
Een Victorian bell beschermt
exotische planten tegen de kou.
Niet alle planten zijn
bestand tegen de winter.
Wat moet je doen de
komende tijd met de
kwetsbare tropische en
mediterrane exemplaren?
Een winterjas of een
logeeradres is dé oplossing,
door Suzanne Dijkstra
Exotische planten zijn ingeburgerd
in de Nederlandse tuin. Denk aan
de olijfboom, de eucalyptus of de
Zuid-Amerikaanse Mandevilla, de
terrasplant van het jaar. Mediterra
ne en tropische planten bloeien vaak lang
door, maar bij de eerste vorst beseffen we
weer dat niet alle tropische planten in ons
klimaat thuishoren. „We hebben al vier jaar
op rij zeer koude winters. Hierdoor verzwak
ken planten jaar op jaar", zegt Hans Prins
van kwekerij en jungletuin De Groene Prins
in Steenwijkerwold. „Voor veel soorten was
afgelopen winter de genadeklap. De tempe
ratuur ging in een week van plus 12 naar
min 20. Daar zijn ook winterharde planten
niet op berekend. Veel rozen en fuitbomen
zijn eveneens gesneuveld."
Prins krijgt vaak vragen over winterhard
heid en overwinteren van exoten. „Veel
mensen weten niet hoe ze planten tegen
vorst moeten beschermen." Volgens hem
zijn veel exoten nog niet geschikt voor het
Nederlandse klimaat. „Er wordt volop geëx
perimenteerd. Dat doe ik zelf ook. In de
winter haal ik zaden uit extreem koude ge
bieden in Australië. Die test ik meerdere ja
ren in Nederland, om te kijken wat ze doen.
De Camellia is intussen behoorlijk winter
hard. Soorten die niet goed tegen vorst kun
nen, doejk in de uitverkoop."
De kweker ziet dat mensen het leuk vinden
exotische planten in de tuin te zetten. „Al
zijn dat vaak plantennerds of snobs die iets
in hun tuin willen dat niemand heeft."
Maar ook in een 'gewone' tuin vinden exo
ten een plek. Bijvoorbeeld de niet-woekeren-
de variant van de reuzenbamboe is het hele
jaar interessant om te zien. „Ze trekken veel
vogels aan en kunnen goed tegen de kou."
Palmen zijn de laatste jaren minder popu
lair. „Dat komt doordat er veel soorten zijn
verkocht uit Zuid-Korea. Consumenten den
ken dat ze winterhard zijn, maar dat blijkt
achteraf een fabeltje en daardoor raken ze te
leurgesteld in palmen. Kies altijd voor goed
gewortelde planten en laat je informeren
door een kweker", adviseert Prins.
Algemene richtlijnen voor het laten overle
ven van niet-winterharde planten zijn er
amper. „Elke soort heeft zijn eigen eisen.
Of een plant de vorst overleeft, hangt af van
verschillende aspecten." Niet alleen vorst is
een boosdoener, ook vocht speelt een rol.
Is de plant te 'sappig' doordat hij veel water
heeft opgenomen, dan bevriest hij eerder.
Wind is ook een factor. Hoe schraler, des te
meer de plant eronder lijdt. En het maakt
volgens kenners ook nog uit in welk deel
van Nederland je woont, hoe beschut de
tuin ligt en hoe oud de plant is. Hoe dan
ook, niet-winterharde planten moeten zo
goed mogelijk beschermd worden tegen
vrieskou. Strooi afgevallen bladeren gerust
over vaste planten in de border, dit laagje
isoleert. Exoten kunnen worden afgedekt
met takken, stro, riet, olifantsgras of blade
ren aan de voet van de plant of bij het
kwetsbare groeipunt. Of pak ze in met een
jute zak, hoes, rietmat of vliesdoek. Dat ziet
er niet fraai uit, daarom wikkelen sommige
tuiniers snoeren met kerstlichtjes om hun
ingepakte planten. Die geven bovendien
nog een beetje warmte.
Ook zijn er speciale vorstvrijhoudkabels te
koop, die warmte afgeven aan de plant. Te
genwoordig zijn er ook kant-en-klare hoe
zen te koop in diverse formaten. Tuinweb-
winkel De Wiltfang heeft bijvoorbeeld
exemplaren met een isolerende fleecelaag.
Wat is winterhard?
Planten bevatten veel water. Bij vorst vor
men zich waterkristallen in de plant, die de
celwanden beschadigen en de plant laten
sterven. Planten die vorstbestendig zijn, ma
ken een soort antivriesmiddel aan, dat de
plant in winterslaap brengt. De plant bevat
hierdoor minder vocht, zodat hij
minder snel bevriest.
Sommige planten kunnen zonder bescher
ming in de winter niet overleven;.zij zijn
niet winterhard. Andere soorten zijn be
stand tegen vorst tot 15 graden; dit wor
den matig winterharde planten genoemd.
Sommige planten sterven in het najaar af,
om onder de grond door te leven. Hierdoor
kan de plant temperaturen van minstens
min 40 graden Celsius trotseren.
Winterhard heid hangt af van meer facto
ren. Behalve de vrieskou spelen bijvoor
beeld wind, standplaats, leeftijd en grootte
van de plant en vochtigheid een belangrijke
rol.
Houd de constructie altijd luchtig, zodat de
plant niet gaat rotten onder de winterjas.
„Ik maak van bananenplanten een soort
composthoop door de planten te voorzien
'van een kooi van kippengaas waarin ik tuin
afval doe. Dat gaat lekker broeien in de win
ter, zodat de plant warm blijft." Verwijder
de bescherming zodra de vorst voorbij is.
Planten in een pot zijn veel kwetsbaarder
voor vorst dan planten in de volle grond.
Zet kuip- en potplanten het liefst binnen in
de winter. Van oudsher had men daar een
oranjerie voor. Een andere koele plek, zoals
een serre, plantenkas, kelder of garage vol
doet ook. Bladverliezende planten kunnen
donkerder overwinteren. Geen koele over-
winterplek? Of is de exoot te groot? Er zijn
speciale winterstallingen bij tuincentra en
kwekerijen. De kosten hiervan hangen af
van de diameter van de plant. In de winter
worden de planten in de stalling verzorgd
en insectenvrij gehouden, zodat ze in de zo
mer optimaal groeien. Desgewenst worden
de planten zelfs opgehaald.
Nu is het afwachten hoe koud het komende
winter wordt. Prins: „Strenge winters zijn al
leen leuk voor schaatsers. Voor mij hoeft
het niet en voor planten al helemaal niet."
Wees er in het voorjaar zeker van dat het
vorstgevaar geweken is, alvorens het exoti
sche groen weer buiten te zetten.
B
www.degroeneprins.nl
www.oranjerievereniging.nl
www.dewiltfang.nl
www.kuipplanten.com
Reageren?
wonen@wegener.nl
