Mensenhanden helpen
paling op verre reis
221 zeeland
Palingstand
Bouw huizen aan Haven
Aardenburg aanstaande
Eindelijk brug naar fort
almanak Tip? redactie@pzc.nl
Verkeerd verbonden
woensdag 14 november 2012
Z
door Marlijn de Koning
In de rubriek 't Zit zo wordt een actueel onderwerp nader belicht Des
kundigen, mensen die betrokken zijn of om een andere reden een me
ning hebben over een kwestie, laten hun licht schijnen op het onder
werp. In deze aflevering: de ophaalbrug bij fort Berchem
Het heeft even geduurd,
maar nu ligt-ïe er: de
'ophaalbrug' bij het
nieuwe fort Berchem
bij Retranchement. Wel zo han
dig, want het fort is, doordat er
een gracht rond ligt, anders echt
niet te betreden.
Het fort was in de zeventiende
eeuw onderdeel van de Staats-
Spaanse Linies, en lag op een toen
strategische plaats aan de oever
van Het Zwin. Van het fort was
bijna niets meer over, voordag de
Dienst Landelijk Gebied (DLG)
het twee jaar geleden in de oude
staat herstelde.
De bedoeling was om het fort
open te stellen voor publiek. DLG
verwachtte daar veel van: niet al
leen het fort zelf, maar ook de di
recte omgeving nodigen uit voor
verpozing. Zo is direct naast het
bouwwerk een natuurgebied aan
gelegd, waar onder meer de boom
kikker een paradijselijk onderko
men kan vinden.
Tot voor kort kwamen potentiële
bezoekers van een koude kermis
thuis. Het pad rond het fort is niet
verhard, waardoor het na enige re
genval onbegaanbaar is. Het fort
zelf stortte al twee keer gedeelte
lijk in. En de brug, de enige toe
gangsweg naar het fort, liet op
zich wachten.
Het komt nu allemaal goed, verze
kert Joera de Moree van DLG. De
brug ligt er. Het gaat om een mo
dern exemplaar, dat door middel
van een bovenstuk en kettingen
de illusie van een ophaalbrug
meekrijgt. Opvallend is dat de
brug verstopt ligt aan de achter
kant van het fort: niet echt uitno
digend voor voorbijgangers om
een kijkje te nemen in het verde
digingswerk, waarin ook een
oude waterput in ere is hersteld.
De Moree beseft dat „Het gaat om
een bewuste keuze. Uit oude teke
ningen blijkt dat de brug vroeger
aan deze zijde lag. Dat is ook lo
gisch, want aan de andere kant
liep Het Zwin." Er is bewust voor
gekozen de historische situatie in
ere te herstellen. „Dat is immers
één van de ideeën achter het te
rugbrengen van de Staats-Spaanse
Linies."
Het pad rond het fort wordt bin
nenkort verbeterd en er komt een
informatiepaneel, vertelt De Mo
ree. Als het gebied dan goed toe
gankelijk is, is het waarschijnlijk
ook prima te gebruiken voor cul
turele en recreatieve activiteiten.
Fort en omgeving zouden zich bij
voorbeeld mooi lenen voor histo
rische spelen. „Volgens mij is het
een prachtige locatie voor een
voorstelling van het Zeeland Nazo
mer Festival", geeft De Moree een
voorzetje. Voor zulk alternatief ge
bruik moet de nieuwe beheerder,
Het Zeeuwse Landschap, echter
toestemming geven.
'Volgens mij is het een
mooie locatie voor het
Zeeland Nazomer Festival'
TWEELINGEN
Drie tweelingen in een klas, ga daar
als juf maar eens aan staan! Kijk naar
de video op www.pzc.nl/video
KLASSENWERK
Waarom verlaten jongeren de streek?
Wat is hun remedie tegen de krimp?
Lees het op www.pzc.nl/klassenwerk
STUUR UW TIPS NAAR redtern@pzc.nl
Met het project Paling Over De Dijk wordt de groei van de palingstand
in Nederland weer gestimuleerd. Met behulp van fuiken worden
geslachtsrijpe palingen gevangen en over de dijk terug in zee gezet
gen, goed voor 52 kilo. En er zaten
flinke jongens bij, sommige beten
zelfs naar oiis."
Op de Otheense Kreek gaat het
echter een stuk minder met de
vangst. Daar werd vorige week
slechts één paling aangetroffen.
Volgens De Potter zijn daar ver
schillende oorzaken voor. „Het
was 'volle maan. Het is bekend dat
palingen dan nauwelijks trekken
en dus ook moeilijker te vangen
zijn. Regen en donkere nachten
met veel wind leveren veel betere
resultaten op." Maar ook het gege
ven dat de fuiken er inmiddels al
een aantal weken staan, speelt
mee. „De fuiken raken vervuild en
de palingen merken dat snel op.
Ze zwemmen er daardoor makke
lijker langs. Deze week gaan we
dan ook nieuwe fuiken plaatsen."
Om ook inwoners en passerende
mensen langs de kreken op de
hoogte te stellen van het project,
zijn er informatieborden geplaatst.
De Potter: „Veel mensen kijken uit
op de uitwatering. Het is daarom
van belang dat ze weten wat er
speelt in de omgeving en waar wij
mee bezig zijn, namelijk het her
stel van de aalstand."
Het zijn echter niet alleen
migratieproblemen die
zorgen voor de sterke ach
teruitgang van het aantal alen. Op
nummer één staat nog altijd de
commerciële palingvisserij. Maatre
gelen die eerder zijn genomen om
de paling er weer boven op te hel
pen, zijn het meeneemverbod
voor de sportvisser en de gesloten
termijn voor beroepsvissers. In de
maanden september, oktober en
november - de periode waarin de
palingtrek plaatsvindt - is er een al
geheel verbod voor het vissen op
paling. Het pilot-project krijgt, me
de gezien de goede resultaten van
dit jaar, waarschijnlijk komende ja
ren een vervolg.
Dankzij het nieuwe bruggetje is de binnenzijde van het fort, waar een wa
terput staat, eindelijk te bezoeken. foto Mark Neelemans
Het valtniet mee, voor die mede
werkster op dat Goese kantoorbel
len. Ze heeft ze heus wel op een rij
tje, maar haar vingers toetsen soms
zomaar iets wat haar hersens niet in
gedachten hadden: een verkeerd num
mer. Zoals laatst.
- „Hallo!!!", schalde het door de
hoorn.
- „Dag, ik ben op zoek naar me
vrouw die - en - die", begon ze.
- „Ik versta u niet!!!", brulde de man
aan de andere kant.
- „Ik zoek mevrouw die - en -die!!!",
schreeuwde de medewerkster in de te
lefoon.
- „Ik kan u niet verstaan!!!" bulderde
de opnemer verontwaardigd. „Want
ik ben doof!!!
- tuut, tuut, tuut.....
door Martijn de Koning
AARDENBURG - De langverwachte
bouw van woningen in 'collectief
opdrachtgeverschap' aan de Haven
in Aardenburg begint volgend jaar.
Dat zegt Catrinus Tuinstra van
Collectief Particulier Opdrachtge
verschap Zeeland, dat de bouw
van de huizen begeleidt.
De gemeente Sluis wil de Haven
in Aardenburg opknappen en
kocht daarom een flink aantal wo
ningen aan die straat op. Een deel
ervan werd vier jaar geleden ge
sloopt om plaats te maken voor
een project waarbij huizen in col
lectief opdrachtgeverschap ge
bouwd zouden worden. Daarbij
maken meerdere bewoners geza
menlijk gebruik van de diensten
van, onder anderen, één architect,
waardoor de kosten worden ge
drukt. Volgens Tuinstra zijn er nu
vier belangstellenden voor de
koop van een eensgezinswoning
(kosten zo'n 180.000 euro) volgens
die constructie. De bouw ervan be
gint binnen enkele maanden; de
huizen zijn over een jaar ldaar. Mo
gelijk worden er vijf huizen ge
bouwd; de aannemer zet de vijfde
woning nog in de verkoop. Er is
aan de Haven ook plek voor twee
starterswoningen, maar daarvoor
is nog te weinig belangstelling.
Op enkele kreken in Zeeuws-
Vlaanderen loopt een proefpro
ject om geslachtsrijpe palingen
terug in zee te zetten. Stuwen
en gemalen vormen grote obsta
kels voor de palingen op hun
verre reis naar de paaigronden
in de Sargassozee.
door Paul Begijn
Ruim 5000 kilometer lang
is de reis die palingen
moeten afleggen om
hun paaigronden in het
Caribisch gebied te bereiken, het
broedgebied van de Europese pa
ling. Een reis van ruim een half
jaar waarop niet meer gegeten
wordt. Op die reis komen ze heel
wat gevaren tegen, weet Eddy de'
Potter, controleur bij het project
Paling Over De Dijk. „Maar de eer
ste hindernis komen ze al vlakbij
huis tegen. Gemalen, stuwen en
waterkrachtcentrales vormen na
melijk een groot obstakel. Omdat
palingen altijd een weg naar zee
proberen te vinden, worden ze
vaak vermalen in de draaiende
pompen van de stuwen, gemalen
en waterkrachtcentrales."
Door de grote afname van het aan
tal alen doen overheden - zowel
op nationaal als Europees niveau -
er alles aan om projecten in het le
ven te roepen om de stand van de
aal të verbeteren. Zo worden
vistrappen en aalgoten aangelegd
zodat de palingen weer vrij van en
naar zee kunnen zwemmen. Een
andere maatregel, en veel goedko
per, is het met mensenhanden te
rugzetten van de paling in zee. Dat
gebeurt onder meer in de uitwate
ring van de Otheense Kreek in Ter-
neuzen en in de Hoekse Kreek. In
beide kreken staan vier fuiken, die
wekelijks worden geleegd door be
roepsvisser Bout uit Tholen. Het
project duurt drie maanden, van
september tot en met november.
In deze periode vindt de paling
trek plaats. Eddy de Potter van
hengelaarsvereniging ONI houdt
de verrichtingen nauwgezet bij in
een logboek. „Vorige week hadden
we op de Hoekse Kreek 25 palin-
Eddy de Potter zet de gevangen paling terug in de uitwatreringssluis.
