'Monumentjes' voor
bijzondere mensen
22
Politie informeert over
agressie en overvallen
'Babsen' verdedigen hun
favoriete instrument
Gemeente krijgt ogen
en oren In alle kernen
Rollators aan de kant
Zonnemaire drie dagen in teken
Oogstpalet van Klank en kleur
Politie ruimt vier
wietkwekerijen
Aannemersbedrijf
D.A. van Gilst v.o.f.
woensdag 7 november 2012
door Ton van den Wouweland
ZIERIKZEE - Schouwen-Duiveland-
se ondernemers zijn maandag 26
november uitgenodigd voor een in
formatieavond over agressie en
overvallen.
Plaatsvervangend districtschef Jo-
han Kasse van de politie Zeeland
vertelt die avond over de ontwik
kelingen rond overvallen en ge
weld in onze provincie. Hij ver
wacht dit jaar een recordaantal
aan overvallen. Tot en met septem
ber telde de politie er 32, ongeveer
één per week. De overvallers zijn
vaak jong en de buit is meestal ge
ring. Van het geroofde geld wor
den onmiddellijk drank, drugs of
een telefoon gekocht. Fred Stuij is
adviseur criminaliteitspreventie.
Hij vertelt de Schouwen-Duive-
landse ondernemers wat zij moe
ten doen om de kans op een over
val te verkleinen. Niet elke dag op
dezelfde tijd naar de bank gaan, is
één van zijn tips.
Op verzoek van de Ondernemers-
kring Schouwen-Duiveland gaat
de politie ook in op agressie van
klanten. De bijeenkomst wordt ge
houden in het gemeentehuis in
Zierikzee en begint om 18.30 uur.
Ondernemers en hun werknemers
kunnen zich aanmelden bij:
anita.ilmer@schouwen-duiveland.nl
ZIERIKZEE - De 80-jarige Henk Langendoen kwam dinsdag met een rollator
binnen bij Kramer Dancemasters in Zierikzee. Maar bij het dansen legde de
bewoner van zorgcentrum De Wieken dit hulpmiddel terzijde. Dansen voor
ouderen is een activiteit van het Welzijnshuis, die elk voor- en najaar wordt
gehouden. Gistermiddag deden tachtig mensen mee. foto Dirk-Jan Gjeltema
ZONNEMAIRE - Zonnemaire staat
komend weekend drie dagen lang
in het teken van het Oogstpalet
van Klank en Kleur. In de kerk
staat een 'oogsttafel' met een keur
aan producten uit de tuin en van
het land. In de kerk is tevens een
expositie ingericht van oude an
sichten van Zonnemaire en schil
derijen van deelnemers aan de
schilderclub van Corrie Tieleman.
Vrijdag wordt het evenement geo
pend met een concert van harmo
nieorkest Nut en Uitspanning het
opleidingsorkest de Minimonie.
Zaterdagmiddag wordt het
Flaes-orgel bespeeld door pastor
Ruud Baas en zaterdagavond zingt
het Burghse koor Zilt. Zondag
wordt het Oogstpalet van Klank
en Kleur afgesloten met een dank
dienst voor gewas en arbeid.
door Piet Kleemans
ZIERIKZEE - Vijf buitengewone
ambtenaren van de burgerlijke
stand - kortweg Babs - verdedigen
tijdens de komende afleveringen
van muzikaal schoolproject Keet
in de Kerk hun favoriete muziekin
strument.
Dat gebeurt onder leiding van 'op
perrechter' Cees Möhlmann in
theater De Weverij op woensda
gen 14 en 21 november. Iedere
Babs krijgt de taak te bewijzen dat
fluit, klarinet, hobo, fagot of altsax
het mooiste houten blaasinstru
ment is. Advocaten/Babsen Pia
Berrevoets, Marco Reedijk, Floor
Kik-Heerebout, Jacomien Valk-Ze
venbergen en Valesca Malie
paard-van der Velde krijgen ieder
één minuut voor hun pleidooi.
Daarna gaan ze de onderlinge
strijd aan. Als afsluiting wordt een
quiz gehouden waarbij kinderen
de instrumenten moeten raden ter
wijl ze de bespelers ervan niet kun
nen zien.
Dit alles gebeurt in het kader van
de verkiezing van Miss Symfonie.
Tijdens een eerste ronde bleek de
trompet favoriet. De uitslagen van
de diverse scholen kunnen wor
den gevolgd op de website
www.keetindekerk.nl
Keet in de kerk is vanaf 09.00 uur.
door Piet Kleemans
Leven naar de dood. On
der die titel bundelde
nachtzuster in de termi
nale thuiszorg Rian Krij
ger uit Geersdijk de ver
halen van en over de mensen die
ze begeleidde in hun laatste levens
fase. Persoonlijke verhalen. „Ik zie
het zelf als monumentjes voor bij
zondere mensen."
Krijger volgde op haar zeventien
de de opleiding tot ziekenverzor
gende in een verpleeghuis. Daarna
werkte ze in verschillende verzor
gingshuizen. In de loop der jaren
merkte ze dat ze zich erg aange
trokken voelde tot de zorg voor ter
minale patiënten, ongeneeslijk zie
ke mensen, onderweg naar de
dood.
„Op gegeven moment ben ik be
gonnen om dingen op te schrij
ven. Sommige verhalen van men
sen zijn zo bijzonder dat ik ze vast
wilde leggen." De verhalen van
Krijger vielen bij hen die ze op
Krijgers weblog lazen in goede aar
de. „Iedereen riep: 'Daar moet je
meer mee doen'. Ik zie het zelf
vooral als manier om te laten zien
dat de dood iets is waar je gewoon
over kunt praten, want dat is voor
veel mensen nog moeilijk."
Voor Krijger zelf was het schrijven
van de verhalen een uitlaatklep.
De palliatieve zorg is - vindt zij -
een mooi maar soms zwaar be
roep. „En ik merkte bij mezelf dat
ik het beter los kan laten als ik er
over schrijf."
In haar werk krijgt Krijger te ma
ken met alle emoties die je maar
kunt bedenken. Woede, verdriet,
wanhoop, angst. „Sommige men
sen ondergaan het heel gelaten,
maar er zijn ook mensen die heel
erg boos en opstandig zijn. Het is
heel erg verschillend hoe mensen
omgaan met de naderende dood."
Luisteren is, weet Krijger, ontzet
tend belangrijk. „Je hoeft geen op
lossingen te bedenken en je kunt
trouwens geen oplossingen bie-
THOLEN - De politie heeft dinsdag
vier hennepkwekerijen geruimd
in de gemeente Tholen. Dat ge
beurde in het kader van de landelij
ke ruimdag. In welke kern(en) de
kwekerijen zich precies bevonden,
zegt de politie niet. Ook in een
huis in Zaamslag werd een hen
nepkwekerij geruimd. De 44-jari-
ge inwoner is aangehouden. In to
taal zijn 950 planten vernietigd.
De kracht van kwaliteit:
Ook voor kleine
karweitjes
Tel. 0113-21 66 77
den. Er worden soms vragen ge
steld waar ik ook geen antwoord
op heb. Terminale patiënten vra
gen mij weieens hoe lang het nog
gaat duren. Maar dat weet ik niet.
Dat weet niemand."
Sommige stervenden worstelen
met hun geloof, anderen putten er
juist kracht uit om afscheid te ne
men van het leven en van hun
dierbaren. „Sommige mensen heb
ben een heel diepe angst voor die
dood. Die angst leun je niet wegne
men."
Als verzorgende heb je daarbij niet
alleen te maken met de gevoelens
en emoties van de terminale pa
tiënt, maar ook met die van hen
die achterblijven en afscheid moe
ten nemen. „Soms kun je voor de
nabestaanden meer betekenen
dan voor de stervende mens. In
een paar uur tijd bouw je soms
een heel hechte band op. En merk
je na afloop dat mensen je heel
dankbaar zijn. Terwijl ik dan denk:
'Ik heb gewoon mijn werk ge
daan'."
Het verzorgen van terminaal zie
ken is per persoon verschillend,
heeft Krijger ervaren. Met sommi
ge ongeneeslijk zieken hebben de
verzorgenden van de palliatieve
thuiszorg lange gesprekken. Krij
ger: „Maar er zijn ook mensen zijn
die niet over hun ziekte willen pra
ten. Dat moet je dan ook respecte
ren als verzorgende."
Krijger en haar collega's krijgen
soms ook te maken met ongenees
lijk zieke mensen die elke vorm
van pijnbestrijding weigeren.
„Ook dat moet je respecteren,
maar ik vind dat heel moeilijk.
Dan merk je dat iemand veel pijn
heeft en je mag niet helpen om
die pijn te verlichten. Dat is verzor
gen met je handen op je rug."
De dood. Voor de één is het iets
Ik wit laten zien dat je
ever de dood kunt
praten, want dat is voor
veef mensen moeilijk'
waar je maar beter over kunt zwij
gen. Een ander grijpt het naderen
de einde aan om schoon schip te
maken en al dan niet ernstige zon
den op te biechten. Krijger: „Voor
sommige mensen komt de dood
als een verlossing."
Niet alleen voor de terminale pa
tiënt zelf, voegt Krijger daar aan
toe, maar ook voor de familie.
„Voor de familie is het vaak heel
zwaar. Dat moet je zeker niet on
derschatten."
Krijger steekt niet onder stoelen of
banken dat het overlijden van
mensen ook voor haar - ook al is
ze professional - hard aan kan ko
men. „Natuurlijk. Je bent mens en
geen robot. Ik ga ook wel eens
naar een begrafenis toe van een
cliënt. Omdat ik voor mezelf
dan ook iets af wil sluiten. Losla
ten is altijd moeilijk."
Als voorbeeld van hoe diep de
band kan zijn tussen terminaal pa
tiënt en verzorgende haalt ze het
voorbeeld aan van een terminaal
zieke vrouw. „Die noemde mij al
tijd 'kindje' en ik zei 'lieverd' te
gen haar. Met die vrouw had ik
echt een heel speciale band."
Op de vraag of werken in de termi
nale thuiszorg soms niet té zwaar
is antwoordt ze ontkennend. „Ik
sta er vrij nuchter in. Het wordt
pas zwaar als je acht nachten ach
ter elkaar werkt en dan overdag
slecht slaapt."
Bij het schrijven van de op dage
lijkse praktijk gestoelde verhalen
probeert Krijger zo zorgvuldig mo
gelijk te zijn. „Ik schrijf het zo dat
het niet herkenbaar is. Of het
moeilijk is het op te schrijven?
Nou, eerst is het van ratel-de-ra-
tel-de-ratel en daarna ga ik schrap-,
pen en herschrijven."
Krijger schrijft het boek niet met
winstoogmerk. Ze hoopt dat door
haar verhalen de dood minder ta
boe wordt en dat de palliatieve
zorg er meer bekendheid door
krijgt. „Nu hoor ik vaak: had ik dat
maar geweten dat die zorg bestaat,
ook 's nachts. En dat is jammer en
onnodig."
door Melita Lanting
ZIERIKZEE - De medewerkers van
het nieuwe uitvoeringsbedrijf van
de gemeente Schouwen-Duive
land (de oude dienst openbare
werken) gaan weer in iedere kern
aan de slag. Dat was tot de onlangs
gerealiseerde reorganisatie niet al
tijd zo. In sommige kernen werd
wel onderhoud uitgevoerd, maar
dat gebeurde dan uitsluitend door
medewerkers van groenbedrijf De
Zuidhoek.
De gemeente wil weer graag eigen
ogen en oren hebben in de ker
nen. Mensen die aangesproken
kunnen worden door de inwoners
en die bepaalde problemen kun
nen signaleren.
De eigen medewerkers zijn boven
dien wat ruimer inzetbaar. „Als ze
aan het werk zijn in een plantsoen
en er ligt een stoeptegel scheef, ne
men ze dat even mee", zegt Harry
Davidse van de gemeente.
Deze operatie heeft verder geen ge
volgen voor de inzet van de mede
werkers van De Zuidhoek. „Nee,
we hebben hetzelfde aantal men
sen nodig. De verdeling is alleen
anders."
Naast meer ogen en oren in de ker
nen heeft de gemeente ook de ope
ningstijden van de servicelijn geo
pend. Mensen kunnen in het ver
volg tussen 9.00 en 16.00 uur bel
len met de klachtenlijn over ach
terstallig onderhoud, vernielingen,
losliggende tegels of andere proble
men in de directe woonomgeving.
Om alle inwoners zoveel mogelijk
te informeren gaan de medewer
kers van de gemeente de komende
winter bij alle dorpsraden langs.
Volgende week zijn ze aanwezig
bij de dorpsraden van Ouwerkerlc
en Burgh-Haamstede.