241
Nachtzuster Rian Krijger schrijft
'monumentjes' voor bijzondere mensen
Kabinet bewijst Zeeuwse huurders geen dienst
Politie zoekt getuigen brandstichtingen in en om Goes Kampioen kinderpostzegels
woensdag 7 november 2012
door Piet Kleemans
Leven naar de dood. On
der die titel bundelde
nachtzuster in de termi
nale thuiszorg Rian Krij
ger uit Geersdijk de ver
halen van en over de mensen die
ze begeleidde in hun laatste levens
fase. Persoonlijke verhalen. „Ik zie
het zelf als monumentjes voor bij
zondere mensen."
Krijger volgde op haar zeventién-
de de opleiding tot ziekenverzor
gende in een verpleeghuis. Daarna
werkte ze in verschillende verzor
gingshuizen. In de loop der jaren
merkte ze dat ze zich erg aange
trokken voelde tot de zorg voor ter
minale patiënten, ongeneeslijk zie
ke mensen, onderweg naar de
dood.
„Op gegeven moment ben ik be
gonnen om dingen op te schrij
ven. Sommige verhalen van men
sen zijn zo bijzonder dat ik ze vast
wilde leggen." De verhalen van
Krijger vielen bij hen die ze op
Krijgers weblog lazen in goede aar
de. „Iedereen riep: 'Daar moet je
meer mee doen'.
Ik zie het zelf vooral als manier
om te laten zien dat de dood iets is
waar je gewoon over kunt praten,
want dat is voor veel mensen nog
moeilijk."
Voor Krijger zelf was het schrijven
van de verhalen een uitlaatklep.
De palüatieve zorg is - vindt zij -
een mooi maar soms zwaar be
roep. „En ik merkte bij mezelf dat
ik het beter los kan laten als ik er
over schrijf."
In haar werk krijgt Krijger te ma
ken met alle emoties die je maar
kunt bedenken. Woede, verdriet,
wanhoop, angst.
„Sommige mensen ondergaan het
heel gelaten, maar er zijn ook men
sen die heel erg boos en opstandig
zijn. Het is heel erg verschillend
hoe mensen omgaan met de nade
rende dood."
Luisteren is, weet Krijger, ontzet
tend belangrijk. „Je hoeft geen op
lossingen te bedenken en je kunt
'Ik wil laten zien dat je
over de dood kunt
praten, want dat is voor
veel mensen moeilijk'
trouwens geen oplossingen bie
den. Er worden soms vragen ge
steld waar ik ook geen antwoord
op heb. Terminale patiënten vra
gen mij weieens hoe lang het nog
gaat duren. Maar dat weet ik niet.
Dat weet niemand."
Sommige stervenden worste
len met hun geloof, anderen
putten er juist kracht uit om
afscheid te nemen van het leven
en van hun dierbaren. „Sommige
mensen hebben een heel diepe
angst voor die dood. Die angst
kun je niet wegnemen."
Als verzorgende heb je daarbij niet
alleen te maken met de gevoelens
en emoties van de terminale pa
tiënt, maar ook met die van hen
die achterblijven en afscheid moe
ten nemen. „Soms kun je voor de
nabestaanden meer betekenen
dan voor de stervende mens. In
een paar uur tijd bouw je soms
een heel hechte band op. En merk
je na afloop dat mensen je heel
dankbaar zijn. Terwijl ik dan denk:
'Ik heb gewoon mijn werk ge
daan'."
Het verzorgen van terminaal zie
ken is per persoon verschillend,
Schrijfster naarstig op zoek naar aandeelhouders voor haar manuscript
Het manuscript van Rian Krijger
staat op de nominatie om via Ten-
Pages.com te worden uitgegeven.
Om het boek daadwerkelijk uitge
geven te krijgen moeten er binnen
vier maanden minimaal 2000 aan
delen aan tenminste 100 aandeel
houders gevonden worden.
fS De benodigde 100 aandeelhouders
heeft Rian Krijger inmiddels bij el
kaar maar het aantal van 2000 aan
delen heeft ze nog niet gehaald.
De tijd gaat dringen. Op 7 decem
ber loopt de termijn af en moet
het doel bereikt zijn.
Het manuscript - althans een deel
ervan - staat op
www.tenpages.com
heeft Krijger ervaren. Met sommi
ge ongeneeslijk zieken hebben de
verzorgenden van de palliatieve
thuiszorg lange gesprekken. Krij
ger: „Maar er zijn ook mensen zijn
die niet over hun ziekte willen pra
ten. Dat moet je dan ook respecte
ren als verzorgende."
Krijger en haar collega's krijgen
soms ook te maken met ongenees
lijk zieke mensen die elke vorm
van pijnbestrijding weigeren.
„Ook dat moet je respecteren,
maar ik vind dat heel moeilijk.
Dan merk je dat iemand veel pijn
heeft en je mag niet helpen om
die pijn te verlichten. Dat is verzor
gen met je handen op je rug."
De dood. Voor de één is het iets
waar je maar beter over kunt zwij
gen. Een ander grijpt het naderen
de einde aan om schoon schip te
maken en al dan niet ernstige zon
den op te biechten. Krijger: „Voor
sommige mensen komt de dood
als een verlossing."
Niet alleen voor de terminale pa
tiënt zelf, voegt Krijger daar aan
toe, maar ook voor de familie.
„Voor de familie is het vaak heel
zwaar. Dat moet je zeker niet on
derschatten."
Wie Rian Krijger wil steunen, kan
op die website kijken hoe je een
aandeel in haar boek koopt.
Als het boek daadwerkelijk uitgege
ven wordt, delen de aandeelhou
ders mee in de opbrengst.
Krijger steekt niet onder stoe
len of banken dat het over
lijden van mensen ook
voor haar - ook al is ze professio
nal - hard aan kan komen. „Je
bent mens en geen robot. Ik ga
ook wel eens naar een begrafenis
toe van een cliënt. Omdat ik voor
mezelf dan ook iets af wil sluiten.
Loslaten is altijd moeilijk."
Als voorbeeld van hoe diep de
band kan zijn tussen terminaal pa
tiënt en verzorgende haalt ze het
voorbeeld aan van een terminaal
zieke vrouw. „Die noemde mij al
tijd 'kindje' en ik zei 'lieverd' te
gen haar. Met die vrouw had ik
echt een heel speciale band."
Op de vraag of werken in de termi
nale thuiszorg soms niet té zwaar
is antwoordt ze ontkennend. „Ik
sta er vrij nuchter in. Het wordt
pas zwaar als je acht nachten ach
ter elkaar werkt en dan overdag
slecht slaapt."
Bij het schrijven van de op dage
lijkse praktijk gestoelde verhalen
probeert Krijger zo zorgvuldig mo
gelijk te zijn. „Ik schrijf het zo dat
het niet herkenbaar is. Of het
moeilijk is het op te schrijven?
Nou, eerst is het van ratel-de-ra-
tel-de-ratel en daarna ga ik schrap
pen en herschrijven."
Krijger schrijft het boek niet met
winstoogmerk. Ze hoopt dat door
haar verhalen de dood minder ta
boe wordt en dat de palliatieve
zorg er meer bekendheid door
krijgt. „Nu hoor ik vaak: had ik dat
maar geweten dat die zorg bestaat,
ook 's nachts. En dat is jammer en
onnodig."
GOES - De politie is op zoek naar
getuigen van enkele brandstichtin
gen in Goes en omstreken, afgelo
pen zaterdag tussen 21.00 en 1.45
uur. De eerste brand ontstond
rond 21.30 uur onder een bouw
keet op de kruising van de Zuid-
zakseweg en de Stenevate in Hein-
kenszand. Een klein uur later was
het raak aan de Repelweg in Goes.
Daar ontstond brand in een cara
van. Kort daarna werd aan de Velu-
weweg in 's-Heer Hendrikskinde
ren een deels afgebrand verkeers
bord aangetroffen. Om 22.50 uur
moest een Dixie-toilet aan de Dirk
Dronkersweg in Goes het ontgel
den. Even later stond een prullen
bak aan de Ganzepoortstraat in
brand. Het laatste incident vond
om 01.45 uur plaats in de Le-
westraat in Kloetinge. Daar werd
een auto in brand gestoken. Het
voertuig brandde helemaal uit.
KRABBENDIJKE - Basisschool De
Klimroos in Krabbendijke staat
voor het vijfde jaar op rij in de top
tien van scholen die het meeste
kinderpostzegels in Nederland ver
kopen. Ook dit jaar verkocht de
school de meeste kinderpostzegels
in Zeeland.
De 17 kinderen van groep 7/8 wor
den door de landelijke organisatie
in het zonnetje gezet. Op 15 maart
volgend jaar krijgen ze een geheel
verzorgd schoolreisje naar de Efte-
ling. De Krabbendijkse kinderen
verkochten voor een bedrag van
5.745 euro.
Het nieuwe kabinet legt de
corporaties het vuur aan de
schenen. Met name huur
ders die anderhalf modaal
verdienen dreigen de reke
ning te moeten betalen.
Langer wachten op een
hoognodige schilderbeurt,
renovatieprojecten van
oude wijken die op de lan
ge baan worden geschoven en een
steeds kleiner wordend aanbod
van sociale huurwoningen in Zee
land. Voor de (potentiële) huur
ders van onder andere woning
bouwvereniging Zeeuwland
(Schouwen-Duiveland) ziet de toe
komst er niet al te rooskleurig uit.
Het nieuwe kabinet Rutte-II heeft
het in het onlangs beklonken re
geerakkoord gemunt op de sociale
woningsector. Door het verande
ren van de spelregels over de huur
verhogingen voert het kabinet te
gelijk met het aanpakken van het
scheefwonen een stevige nivelle
ringsoperatie uit. Ook moeten de
woningcorporaties fors meer belas
tingen betalen en zet het kabinet
de sector als geheel op z'n num
mer door ze onder direct toezicht
van de gemeente te plaatsen.
Het imago van de corporatie heeft
de afgelopen jaren forse imagoscha
de opgelopen door wanbeleid bij
onder andere Vestia en Lauren-
tius. „Ik heb ze eens geteld en
door een twintigtal collega's die
de bocht zijn uitgevlogen, wordt
nu de hele sector afgestraft", con
stateert Antoine de Ceuster van
Zeeuwland.
De maatregelen zijn vooral ingege
ven door Randstedelijke problema
tiek en bij het bedenken van de re
gels hebben de onderhandelaars
van VVD en PvdA helaas niet ver
der gekeken dan de Randstad en
de andere grote steden. Daarom
zijn het juist de woningcorporaties
op het platteland die de dupe wor
den van het pakket nieuwe maatre
gelen, zo merkte de Ceuster giste
ren op in de deze krant.
Dat is op z'n minst merkwaardig
te noemen. In Zeeland is scheefwo
nen nauwelijks een issue en van
onverantwoorde investeringen in
prestigeprojecten is geen sprake.
Toch moeten vooral de corporaties
en dus de huurders de rekening be
talen. Dat komt door de nieuwe
berekening van de maximale huur
van een woning. Het kabinet acht
het huidige puntensysteem 'inge
wikkeld' en heeft bedacht dat
voortaan de WOZ-waarde van een
huis maatgevend moet worden
voor de hoogte van de huur. Waar
de huren landelijk gemiddeld nog
veertig procent omhoog kunnen,
zit de huur van een gemiddeld
Zeeuwlandhuis al aan het plafond.
Zeeuwland moet dus veel extra be
talen, maar kan de huren nauwe
lijks verhogen.
Alleen voor huishoudens die sa
men meer dan 43.000 euro verdie
nen geldt de nieuwe maximum
norm niet. In Schouwen-Duive
land betekent dit dat Zeeuwland
ongeveer 500 van de 4000 huur
ders jaarlijks 6,5 procent extra
huur mag laten betalen, bovenop
de inflatiecorrectie. Voor een ge
woon gezin of een ouder echtpaar
dat nu nog maandelijks 500 euro
betaalt, betekent dit dat de huur ie
der jaar opnieuw met grofweg 50
euro per jaar omhoog gaat.
Het is nog maar de vraag of de wo
ningcorporatie deze ingrijpende re
gel ook in de praktijk gaat bren
gen. Als het kabinet de poot stijf
houdt, lijkt het echter onvermijde
lijk. Het alternatiefis namelijk nóg
meer bezuinigen op onderhoud
en nieuwbouw. De 'rijke' huur
ders zullen op den duur eieren
voor hun geld kiezen en uitwijken
naar een koopwoning, waarmee
het kabinet het beoogde effect van
de maatregel - scheefwonen aan
pakken - bereikt.
De Ceuster twijfelt echter sterk of
er voor de vrijkomende huizen
markt is. Bovendien leveren deze
woningen weer veel minder geld
op als ze opnieuw worden ver
huurd aan mensen waarvoor de
maximumhoogte wel geldt. Zo
dreigen Zeeuwland en vele andere
corporaties op het platteland van
de regen in de drup te raken.
