6l
Natuurlijk
gezien
Em, yebieA mét bijzondere
naJuewbHeverUtten
lSmi korte Levensduur
dinsdag 6 november 2012
Moeraswespenorchis
- Het duingebied Oranjezon is zo'n 400 hectare groot, ner-
j gens veel meer dan een kilometer breed en het kent allerlei
ontwikkelingsstadia, van kleine embryonale duintjes op het
brede strand aan de oostzijde tot oude dennenbossen en
meer natuurlijke loofbossen tegen de binnenduinrand aan. Al
eeuwenlang geniet het gebied intensieve menselijke belang
stelling. Rijke patriciërs uit Middelburg en Veere legden hier
in de 18e eeuw hun landgoederen aan en daar is het, evenals
in de meer ongerepte duinen van Oranjezon nog steeds goed
toeven. Drie verschillende wandelroutes doorkruisen het
gebied en die hebben elk bijzondere natuurbelevenissen in
petto. Maar eerst nog even terug in de historie.
ÉMfffff
Vanaf het einde van
de negentiende eeuw
vond er in de duinen
waterwinning plaats; in
eerste instantie vooral
van 'abonnees' uit de stad
Middelburg. De duinen waren destijds ook bij
de gemeente Middelburg in eigendom, maar
werden later overgenomen door de waterlei
dingmaatschappij. De waterwinning vond
gedurende meer dan 100 jaar plaats, totdat in
1995 de winning werd stopgezet, met
uitzondering van noodsituaties. De
waterwinning vond plaats via open
winkanaleri en met het stopzetten van
de winning werden die in feite overbodig.
Dat bood de kans om vernattingsprojecten
uit te voeren om het oorspronkelijke natte
karakter van de valleien in het gebied te her-
stellen. Bovendien leidde het stopzetten van
de waterwinning ertoe dat het beheer van het
gebied werd overgedragen aan Het Zeeuwse
Landschap.
Om de flora van natte duinvalleien een
nieuwe kans te geven zijn er tussen 1995 en
2005 verschillende herstelprojecten uit
gevoerd. Dat had spectaculaire resultaten.
Het begon met de terugkeer van late zegge,
geelhartje en diverse duizendguldenkrui-
den. Maar al snel volgden de pamassia en de
moeraswespenorchis en nu zijn zelfs ook de
herfstbitterling en de bonte paardenstaart in
deze valleien aangetroffen. Het zijn soorten
die nooit eerder in Walcheren zijn gevonden,
maar die dankzij nieuwe 'stepping stones' die
ontstaan zijn door de Deltawerken het vroe
ger zo geïsoleerde eiland konden bereiken.
In de herstelde valleien zijn ook bijzondere
Goudfinch
Het is algemeen bekend,
het najaar is bij uitstek het
I seizoen om paddenstoe-
1 len te bewonderen. Naast
de, naar het algemene
beeld van de vormen
met hoed op een steel, de bekende rood met
witte stippen, komen er talloze soorten voor
waarvan je je soms afvraagt of het hier wel om
paddenstoelen gaat. De soorten echter, die het
stereotype beeld van hoed op steel loochenen,
zijn ver in de meerderheid. In de illustratie
zien we van links naar rechts de volgende
soorten, met hun Nederlandse namen aange
duid als; 'gewoon Judasoor', 'geschubde inkt-
zwam', 'aardappelbovist', 'geweizwammetje',
'gele trizwam' en de, robuuste, 'berkenzwam'.
Het kan bijna niet anders of u herkent ze aan
deze logische naamgeving. De vorm van een
paddestoel echter kan binnen zeer korte tijd,
aangezien velen een erg korte levensduur
hebben, bedriegelijk veranderen, waardoor
herkenning een probleem kan opleveren, zo u
er voor uzelf een probleem van maakt althans.
Zo kan het zijn dat het flexibele judasoor na
enige tijd verschrompelt tot een droog en hard
onaanzienlijke korstje. De serene, bijna wit
ontluikende, kegelvorm van de geschubde
inktzwam verandert in enkele dagen in een
zwart verschrompelde substantie. De aardap
pelbovist vergaat het al niet veel beter. De op
het eerste gezicht zo stevige vorm valt uiteen
in een onherkenbare zwarte massa. Het in eer
ste instantie zo hard gevormde geweizwam
metje met de opvallend witte sporen aan de
toppen is na enkele dagen soms gewoon niet
meer te vinden. De zo soepele/waaraan ze
haar naam te danken heeft, gele trilzwam gaat
dezelfde weg als het genoemde judasoor. De
berkenzwam blijft wel zijn vorm behouden
en is dan ook het hele jaar door te herkennen.
Buiten de herfst is hij echter niet actief Hij
laat pas in het volgende najaar weer, de aan
de onderkant van de hoed gevormde, nieuwe
sporenmassa zien.
Adri Karman
