Eerherstel voor een vrije vogel 221 zeeland MIPS jgÉiy 'Zou het dan misschien toch nog wat wezen, met mijn kunst' Vrouwenpolder Gapinge £jjx dm x 3ë X Twee leerlingen Calvijn winnen prijs in Brazilië Schaatsen in Machinefabriek F^ IVIIv—I zaterdag 3 november 2012 W Devote non. Eén van Maatje Kesteloo's favoriete houtsnijwerken uit de nalatenschap van Vrouwenpolders onbegrepen kunstenaar Adriaan Jongepier. Tot de vele doeken die Adriaan Jongepier maakte, behoort een serie schilderijen van karakteristieke plekjes in Gapinge, zoals deze impressie van Maatje Kesteloo's ouderlijk huis. Y,-, L l Het dorp zette hem de kerk uit. Want de kunstenaar uit hangen, dat was taboe in naoorlogs Vrouwenpolder. Laat staan dat je er als getrouwd man ook nog een muze op na houdt. Dankzij die hartsvriendin krijgt Adriaan Jongepiers kunstenaarsleven nu toch nog erkenning. Op 23 november begint in het dorp een overzichtstentoonstelling. door Henk Postma Toen Adriaan Jongepier in 2006 op hoge leeftijd was overleden, lag op zijn kist zijn bruine ba ret met daarop een pa relmoeren speld. Die had de vorm van een vogel, de vleugels wijd als in volle vlucht gespreid. Zelf zei hij ooit: 'Ik ben een vrije vogel, van alle leer bevrijd.' Daar bij klonk enige trots door in zijn stem. Maar in Vrouwenpolder dachten ze daar anders over: de kunstenaar uithangen; wat dacht hij wel? Zo iemand verdient met de nek te worden aangekeken. Adriaan Jongepier kwam in 1913 ter wereld als zoon van een 'keuter boertje', dat juttend de armoe pro beerde te verdrijven. Dat diens zoon Adriaan zijn leven aan de kunst kon wijden, dankte hij aan twee vrouwen: Hendrika Bakker, met wie hij in 1936 te Vrouwenpol der in het huwelijk trad, en aan Maatje Kesteloo, die hij als geest verwante, of liever 'muze' aan zijn zijde vond. „Samen vormden we een drieluik. Maar zoiets werd in het dorp niet begrepen", zegt Maatje (85), de enige van het drie tal die nog in leven is. Toen uitbater Klaashenk Blonk' van de plaatselijke galerie Kunst 8c Vorm onlangs bij Maatje aanbelde, viel zijn mond open van verba zing. „Het was alsof ik een mu seum binnen kwam." Hij trof er een 'enorme diversiteit' aan kunst zinnige producten aan: schilde rijen, pastels, tekeningen, beelden en houtsnijwerk, zelfs muziekin strumenten en antieke klokken. „Allemaal van de hand van Adriaan Jongepier; met daarbij een schat aan persoonlijke bezittin gen, notitieboekjes enzo." Maatje vertelde hem hoe zij, af komstig uit Gapinge, op haar 17e jaar, bij de Jongepiers terecht kwam, op de vlucht voor het wa ter na het bombardement van 1944 op de dijk, en hoe ze meteen door Adriaans kunst werd gegre pen. Hij had een spinnewiel ge maakt, en zat wol te spinnen. Hij speelde ook mandoline. Met mijn zussen zijn we gaan zingen." Toen Jongepiers vrouw Hendrika in 1948 een pension begon in de Zeven Sterren, een complex van oude woninkjes aan de Dorpsdijk, kwam Maatje bij haar in dienst als vaste zomerhulp. Het begon met twee logiesbedden. Door de jaren heen breidden ze het pension uit tot logement voor 22 gasten. Adriaan Jongepier was toen al aangestoken door de kunst, het verbod van zijn vader trotserend. De vonk sloeg over toen hij de Rotterdamse kun stenaar Hendrik Chabot ontmoet te, die begin jaren dertig in Vrou wenpolder was neergestreken. „Be gin maar te hakken, joh", spoorde hij Jongepier aan om beelden te houwen uit steen. Chabot was één van Nederlands belangrijkste ex pressionisten. Wat later zou hij be kend worden als de maker van het betonnen beeld De Voetballer in het Feijenoordstadion. Zijn ver blijf in Vrouwenpolder had grote invloed op zijn werk. Maar na een jaar verdween hij weer, omdat zijn vrouw er niet kon aarden. Wel kwam hij er soms nog logeren. Hij was het ook die Jongepier op het idee bracht om met hout te gaan werken. „Want dat gehak in steen, is gevaarlijk voor je longen." Ook Adriaans echtgenote Hendri ka begreep al snel dat haar man was geboren voor de kunst. Toen hij uit de kerk werd verbannen, spoorde ze hem aan niet bij de pakken neer te zitten. „Al moeten we er droog brood voor eten, jij moet je eigen gang gaan." Wat niet betekende dat hij zich geheel en al afzijdig hield van het werk in het pension. Integendeel, hij tim merde nieuwe logieskamers, en als het druk was hielp ook hij even goed een handje mee. Hij vond in Maatje Kesteloo, die zich later in het vak van edelsmid zou gaan bekwamen, een onaf scheidelijke vriendin. „Als je sa men kunstneigingen hebt, en an dere inzichten dan je omgeving, ontstaat een band. Maar in het Vrouwenpolder van toen werd dat niet gewaardeerd", kijkt ze terug. „Drie dingen zijn belangrijk in je leven: liefde, geborgenheid en er kenning. Dat laatste is iets waar aan het lang heeft ontbroken." Pas op Adriaans crematie kreeg ze een warme blijk van herkenning, toen één van Jongepiers neven haar waarderend toesprak: „Jij was voor Adriaan de schakel tussen de reli- gié en zijn kunst." Adriaan zelf liet haar zijn hele artistieke erfgoed na. Nog nooit is daar iets van tentoongesteld. „Ik heb het vaak geprobeerd, maar hij wilde niet op de voorgrond treden. Eén keer had ik hem zo ver. Maar dat is toen af geketst op tegenwerking uit het dorp. Nu, zes jaar na Adriaans dood, gaat het er dan toch eindelijk van komen. Klaashenk Blonk aarzelde geen moment toen Maatje hem diens artistieke nalatenschap liet zien. Hij gaat er een overzichtsten toonstelling aan wijden in zijn ga lerie KunstScVorm aan de Fort den Haakweg. De opening is vrij dag 23 november. Scooters Fietsen Onderdelen Reparatie www.remijntweewielers.nl len, in hoofdzaak autodidact, schil dert, aquarelleert en tekent (ook pas tel); landschap, figuur. Verschillende richtingen - Beeldhouwkunst o.m. in hout een kop van een Westkapelse dijkwerker. Bij leven verkocht Jongepier voor al aan pensiongasten, in hoofd zaak pastels en houtsnijwerk. Zijn eigen omgeving nam hem minder serieus. Maar sommige hoogwaar digheidsbekleders hadden daar lak aan. Zo kochten Zeeuwse burge meesters bij hem een houtsnij werk als verlovingsgeschenk voor «sssseess^/ivxasss/igBsss^siV'^xss^^s^ssi prinses Beatrix. Zijn 'Westkapelse dijkwerker', stond in de raadszaal van de voormalige gemeente West- kapelle. Het verhuisde naar het Pol derhuis. Niemand die toen nog wist wie dat beeld gemaakt had. Tot in de nalatenschap van Jonge pier een boekje werd gevonden, waarin hij nauwgezet noteerde wat hij zoal verkocht. Daaruit blijkt dat jonkheer De Casem- broot, commissaris der koningin, dat beeld in 1962 bij hem was we zen kopen, en wel voor de prijs van 250 gulden. Voorbeeld van het gebouwtje zoals dat in het Meiveld in Middelburg-Zuid komt te staan. In haar tuintje in Vrouwenpolder bewaart Maatje Kesteloo nog het resul taat van Jongepiers eerste poging een beeld te maken, foto Lex de Meester Hij was - naar eigen zeggen - geen Van Gogh. Hooguit liet Adriaan Jongepier zich soms aarzelend ontvallen: „Zou 't dan misschien toch nog wat wezen, met mijn kunst?" Pas onlangs kwam een kopietje boven drijven uit het Lexicon Nederland se Beeldende Kunstenaars, in 1969 uitgegeven door een Haagse kunst handel. En jawel, daar staat het zwart op wit: Jongepier, Adriaan; ge boren 21 mei 1913, woonde en werkte in Vrouwenpolder. Had contacten met H. Chabot, Jos But en L. Engst- GOES - Coriena de Heer en Suzan ne Maljaars uit Middelburg, leerlin gen van atheneum-4 van het Cal vijn College in Goes, hebben in Brazilië een prijs gewonnen met hun uit paprika's gewonnen rode inkt. De scholieren deden mee met de olympiade Mostratec om hun werk daar te presenteren. Ze werden onderscheiden met de prijs 'Beste van Holland'. In Brazi lië hebben ze gedemonstreerd hoe men de duurzame, milieuvriende lijke inkt kan maken. Eerder dit jaar waren Coriena en Suzanne in de prijzen gevallen tijdens de mi lieu- en duurzaamheidsolympiade Inespo. VLISSINGEN - Op 6 december gaat de 400 vierkante meter grote ijs baan in de Machinefabriek in Vlis- singen open. In de fabriekshal richt Vita Events een Hollands winterdorp in. Daarnaast zal er, in samenwerking met CIOS Goes, een parcours gemaakt worden met touwbruggen, tokkels, 'the leap of faith', Oud-Hollandse spelen, een sledebaan en een springkussen voor de allerkleinsten. De baan is tot en met 20 januari dagelijks geopend van 9.00 tot 18.00 uur en op vrijdag en zater dag tot 22.00 uur.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2012 | | pagina 22