341 televisie
1
Nim, chimpansee die
moest leren spreken
donderdag 4 oktober 2012
VANDAAG
Nim, de chimpansee die werd gebruikt in een taalexperiment en veel te
jong stierf op 26-jarige leeftijd aan een hartaanval. foto GPD
00
o\
07:00 Journaal 07:10 Van
daag de Dag 07:30 Jour
naal 07:40 Vandaag de Dag
08:00 Journaal 08:10 Van
daag de Dag 08:30 Jour
naal 08:40 Vandaag de Dag
09:00 Journaal 09:15 NL in
Beweging! 09:30 Journaal
09:40 MAX Geheugentrai
ner 10:00 Journaal 11:00
Journaal 11:30 Lingo 12:00
Journaal 12:15 Studio MAX
Live 13:00 Journaal 13:10
Sportjournaal 13:15 Stu
dio MAX Live 13:40 Jour
naal 13:50 Sportjournaal
14:00 Journaal 15:00 Jour
naal 15:25 Reisadvies ne
gatief 16:00 Pauw Witte-
man 17:01 KRO Kindertijd
17:25 Sesamstraat 17:56
Zendtijd Politieke Partijen
18:00 Journaal (nos)
18:15 EenVandaag(avro)
18:45 Sportjournaal
(nos)
06:00 Tekst TV 07:00 Jour
naal met tolk 07:15 Jour
naal 07:30 Journaal met
tolk 07:35 Journaal 08:00
Journaal met tolk 08:15
Journaal 08:30 Journaal
08:35 Journaal 08:45
Jeugdjournaal met tolk
09:00 Journaal met tolk
09:15 Oog in oog 09:50
Wijn aan Gort 10:20 DNA
onbekend 11:00 De We
reld Draait Door 11 :45 De
rechtbank 12:15 Cash op
zolder 12:51 Zendtijd Po
litieke Partijen 13:00 Jour
naal 13:05 Sportjournaal
13:20 Twee voor Twaalf
14:00 Labyrint 14:30 Tekst
TV 14:45 De Prins ik
15:15 Sterren op het doek
16:00 Journaal 16:10 Man
bijt hond 16:30 Hoefna
gels 17:00 Journaal 17:05
Nederland helpt 17:35 Tijd
voor MAX
18:20 Toen was geluk
heel gewoon (h),
Comedy (kro)
18:55 Man bijt hond,
Serie reportages
(ncrv)
19:00 Lingo, Woord-en
taalspel (tros)
19:30 Opvoeden doen
zij zo, Reality(ntr)
05:00 Zapp: Literatuurge
schiedenis de middeleeu
wen, Muziek Klassiek, Huis
je boompje beestje 06:30
Zappelin: Kabouter Plop,
Bumba, Sesamstraat, Mega
Mindy, Jeugdjournaal, Mic
key Mouse clubhuis, Klum-
pies, Bob de Bouwer, Hoe-
lahoep.Teletubbies, Mike
de ridder, Bibbeltje Big,
Waybuloo, Casper Lisa,
Bol Smik, Engie Ben-
jy, Mickey Mouse club
huis, Nellie Cezar, Foek-
sia de miniheks, Verhalen
van de boze heks, Zoostraat
64, Sesamstraat, Pippi ani
matie, De Smurfen 15:30
Zapp: Galaxy Park, Jungle
book, Te land, ter zee en
in de lucht, Willem Wever,
ZappLive, Gek op jou!, Zap-
pLive, AVRO Junior Song
festival 2012, ZappLive
06:30 RTL Nieuws 09:05
Dr. Phil 10:00 Koffietijd
11:00 Goede tijden, slech
te tijden 11:30 The bold
and the beautiful 12:00
Hermans passie voor eten
12:05 Topchef tegen Ster
renchef 13:05 Love is in the
air 14:05 Trinny Susan
nah: Missie Holland 15:05
The Ellen DeGeneres Show
16:00 RTL Nieuws 16:05
Over de kook 16:35 City-
news 17:05 Dr. Phil
19:25 Recht in de regio
(ncrv)
19:55 De weg naar San
tiago (rkk)
06:01 Teleshop 5: Car
tracks, Tel sell, Woningwijs,
Tel sell, Tommy Teleshop
ping, Tel sell, Dit is mijn toe
komst, Tel sell, Tommy Te
leshopping, Tel sell 16:05
MasterChef Australia 17:05
The king of Queens 17:35
Unhappily ever after
18:05 VRijland, Dramase- 18:00 RTL Nieuws
rie (kro) 18:15 Editie NL, Nieuws-
18:23 Het Klokhuis (ntr)
18:45 Jeugdjournaal
(nos)
18:05 Everybody loves
Raymond, Comedy
18:30 The king of
Queens, Comedy
19:00 SpangaS (ncrv) 19:30 RTL Nieuws
19:30 De Wereld Draait 19:55 RTL Weer
Door, Live pro
gramma (vara)
19:00 Topchef tegen
Sterrenchef, Kook-
wedstrijd
Hoe experimenten gierend
uit de hand kunnen lopen,
toont de documentaire
Project Nim. Het geeft ook
een mooi tijdbeeld van
begin jaren '70.
door Leo Bankersen
Kunnen dieren praten? Na
tuurlijk kennen we ze
graag allerlei menselijke
eigenschappen toe, en ie
dereen zal wel eens het gevoel heb
ben precies te begrijpen wat onze
hond of kat ons wil duidelijk ma
ken. Maar echte taal zoals mensen
die gebruiken, dat lijkt toch een
brug te ver. Of misschien niet? Op
dierendag zendt de VPRO het
soms onthutsende verslag uit van
een opmerkelijk Amerikaans on
derzoek uit de jaren '70. In Project
Nim van James Marsh vertellen be
trokkenen uit die tijd hoe aan de
universiteit van Columbia een ex
periment op touw werd gezet om
aan te tonen dat de taalbarrière ge
slecht kon worden tussen mens en
chimpansee, een dier dat gene
tisch dicht bij de mens staat.
Het zou uiteindelijk anders en
zelfs tragisch aflopen. De docu
mentaire onthult meer over de
strijd tussen betrokkenen en hun
omgang met het dier dan over de
wetenschappelijke haken en ogen
van deze destijds al omstreden
kwestie.
In 1973 werd chimpanseebaby
Nim bij zijn moeder weggehaald
en ondergebracht bij een hippiege
zin dat hem als een mens zou op
voeden en spelenderwijs moest le
ren spreken. Omdat de stem van
een chimp daar niet geschikt voor
is, was men van plan om het dier
de gebarentaal te leren zoals die
ook door doven wordt gebruikt In
derdaad kreeg Nim meer dan hon-,
derd tekens onder de knie waar
mee hij bijvoorbeeld liet weten of
hij trek had in een banaan of zin
had in spelen. Onderzoeksleider
professor Herbert Terrace zou uit
eindelijk erkennen dat van taalver
werving toch niet echt sprake was.
De deelnemers stortten zich naïef
en kennelijk onvoorbereid in dit
avontuur. Nim werd op geen enke
le manier aan banden gelegd en
het huishouden ontaardde in
chaos. Daarom werd besloten hem
voortaan les te geven in een dode
lijk saai klaslokaal. Nim kreeg
steeds wisselende verzorgers en
trainers en werd speelbal van on
derzoekers én dierenbeschermers.
Verbijsterend is dat niemand er
kennelijk rekening mee hield dat
Nim wel mensenkunstjes leerde,
maar tegelijk een chimpansee
bleef die al snel vijf keer sterker is
dan een mens en streeft naar do
minantie in de groep. De bijtwon-
den die hij zijn liefhebbende ver
zorgers toebracht lopen als een ro
de draad door dit bizarre verhaal
dat velen nog met schaamte ver
vult. Nim, op het nippertje gered
uit het experiment, stierf uiteinde
lijk aan een hartaanval toen hij 26
jaar oud was, nog niet de helft van
de leeftijd die chimpansees in ge
vangenschap doorgaans bereiken.
James Marsh benadrukt in Project
Nim vooral de dramatische en tot
nadenken stemmende aspecten
van het verhaal, dat tegelijkertijd
een onthullend tijdsbeeld geeft.
Project Nim. Nederland 2. 22.55 uur.
zie onze we)
Tennis
Verslag WTA-toernooi in Peking.
Eurosport, 09.00 uur
Voetbal
Tweede speelronde in de groepsfase
van de Europa League. Wilfred Ge-
nee, René van der Gijp en Johan
Derksen beschouwen voor en m
19.00 uur volgt live Helsingborgs
IF-FC Twente. Om 21.00 uur begint
een rechtstreeks verslag van PSV-
Napoli, daarna volgen samenvattin
gen van alle andere duels.
RTL 7, 18.00 uur
20:00 Journaal (nos)
20:30 Bauer's Zigeu
nernacht (tros)
20:25 Twee voor Twaalf,
Kennisquiz(vara)
20:25 De Rekenkamer
(kro)
n
o
o
n
n
n
o
o
n
u
z
20:00 Goede tijden,
slechte tijden,
Soap
20:30 Het spijt me
21:30 Liefs uit... (kro)
21:05 De vijfde dag, Re
portages (eo)
21:00 Pavlov, Serie por
tretten (ntr)
21:35 Premier gezocht
(vpro)
21:30 Gypsy Girls, Re
ality
20:00 Oh oh Europa, Re
ality
20:30 Expeditie Robin
son, Reality
21:45 CSI: Miami, Ac
tieserie
22:20 Over mijn lijk 22:00 Nieuwsuur(nos) 22:30 NOS op 3 (nos) 22:30 Obese
(BNN) 22:55 Holland Doc: Pro- 22:45 PowNews (Powned)
ject NIM (hj, Do
cumentaire (VPRO)
23:00 Pauw Witte-
man, Actuele talk
show (vara)
23:55 Journaal (nos)
23:10 FortBoyard (h),
Spelprogramma
(avro)
22:35 The Glades, Dra
maserie
23:25 Oh oh Europa, Re
ality
23:55 Sex education,
Talkshow
00:15 Pauw Witte- 00:35 De kist
01:10
02:08
05:55
man (h)
Journaal (h)
Tekst TV
NL in Beweging!
01:00 Nachtzoen (h)
01:10 Nieuwsuur (h)
02:05 EenVandaag (h)
02:35 Nieuwsuur (h)
03:27 Tekst TV
00:05 De Wereld Draait 00:00 RTL Nieuws
Door(h)
01:00 PowNews (h)
01:20 NOS op 3 (h)
01:35 De Wereld Draait 01:11 Dit is mijn toe-
Door (h) komst
02:25 PowNews (h) 02:00 Cupido TV
02:45 NOS op 3 (h) 04:30 Morning chat
00:45 Teleshop 5
00:10 RTL Weer 00:46 Stoute meiden TV
00:15 RTL Boulevard (h) 03:00 Tommy Teleshop-
01:10 Teleshop 4
De Journal
sTITTTI VANDAAG
Sportjournaal
Met aandacht voor de Europa Lea-^
gueduels van PSV en FC Twente.
Nederland 1, 18.45 uur
Voetbal
Rechtstreeks verslag wedstrijd in de
Champions League voor vrouwen:
Wolfsburg-RTP Unia Raciborz.
Eurosport, 19.00 uur
Sportjournaal
De actuele sport als onderdeel van
actualiteitenprogramma Nieuwsuur.
Nederland 2, 22.00 uur
Der Letzte Fussganger
Een vermaarde natuurkomedie van
Wilhelm Thiele, waarin middelbare
heer Heinz Erhardt wordt gepijnigd
door de luidruchtige Christine Kauf-
mann in de serene bossen van het
Zwarte Woud. (D-'6o)
Duitsland 1, 10.35-12.00 uur
Der Turm (1)
Historisch drama rond artsengezin
in Dresden dat zich tussen 1982 en
1989 geleidelijk meer thuisvoelt bij
de groeiende DDR-oppositie. Re
gie: Christian Schwochow. Slot van
00.20 tot 01.50 uur. (D-2012)
Duitsland 1, 20.15-21.45 uur en
Duitsland 1, 00.20-01.50 uur
Ghost Town
Ricky Gervais The office, Extrasis
perfect gekozen als een naarling die
romantische trekjes vertoont nadat
hij plotsklaps lucht krijgt van over
ledenen. De regie is van David
Koepp. (VS-2008)
Veronica, 20.30-22.25 uur
Project Nim
Documentaire over de beroemde
chimpansee Nim, het dier dat in de
jaren zeventig opgroeide bij een rijk
gezin in Manhattan in de hoop dat
hij zich zou gedragen als een men
senkind. Gebaseerd op het boek
van Elizabeth Hess.(GB/VS-20ii)
Nederland 2, 22.55-00.35 uur
SKMS^^MÊSMSÊBS
De weg naar Santiago
Wilfred Kemp ontmoet pelgrims
die de camino naar Santiago de
Compostela lopen. Hij treft weduw
naar Joop, wiens vrouw vorig jaar
overleed, en 22-jarige Martijn uit
Oosterhout, die zich wil bewijzen
tegenover succesvolle familieleden.
Nederland 2,19.55 uur
Pavlov
Janine Abbring (foto) onderzoekt
de relatie tussen mens en dier. Ze
wil weten waardoor mens en vier
voeter zo'n onafscheidelijk koppel
vormen en hoe lang honden al een
huisdier van. de mens zijn.
Nederland 3, 21.00 uur
