ii spectrum
Argentijnen zijn het
Zaterdag 29 september 2012
Kirchnerisme zat
Néstor Kirchner. In 2003 werd Néstor tot
president gekozen, op de puinhopen van
de schuldencrisis, die Argentinië aan de
rand van de afgrond bracht. Hij trok het
land uit het slop, saneerde de buitenlandse
schuld en bestreed met subsidies en socia
le programma's de armoede in wat traditio
neel één van de welvarendste landen in La
tijns-Amerika was. De Kirchners creëer
den een politieke mix van populisme, na
tionalisme en uitgebreide staatsbemoeie
nis met de economie. Onder Cristina
wordt inmiddels bijna 40 procent van het
overheidsbudget uitgegeven aan subsidies;
van gratis laptops voor leerlingen tot gratis
voetbal op de televisie.
Van meet af aan ging dat gepaard met con
frontatie, met alles en iedereen. Néstor
kreeg het tijdens zijn regeerperiode aan de
stok met het hooggerechtshof, het leger,
buitenlandse schuldeisers en het Interna
tionaal Monetair Fonds. Cristina ligt als
president voortdurend overhoop met vak
bonden en lastige lokale politici, in het. bui
tenland heeft ze de aloude ruzie met de
Britten om de Falkland Eilanden uit de
mottenballen gehaald. „De -Kirchners voer
den altijd een politiek van 'wij tegen zij"',
zegt Leonardo Mindez van dagblad El
Clarin. „Zowel Néstor als Cristina hanteert
een retoriek die erop neerkomt dat wie
niet voor hen is, .tegen hen is."
Tot vorig jaar zat het gros van de Argentij
nen daar niet zo mee. Zolang de economie
groeide en de armoede afnam, zagen ze de
scherpe randjes door de vingers. Maar nu
het economische tij begint te keren, is de
stemming omgeslagen. De subsidies en so
ciale programma's waar het Kirchnerisme
zo zwaar op leunt, blijken onbetaalbaar.
Lenen is geen optie, want sinds de schuld
saneringen van Néstor is Argentinië een
paria op internationale kapitaalmarkten.
Cristina zoekt de oplossing in nationalise
ringen en het héffen van importtarieven.
In 2008 werd luchtvaartmaatschappij Aero-
lineas Argentinas onteigend en besloot de
regering 30 miljard dollar uit private pen
sioenfondsen naar de staatskas te sluizen.
Eerder dit jaar volgde de onteigening van
oliemaatschappij YPF, tot dan in handen
van het Spaanse Repsol. Voor buitenland
se bedrijven is Argentinië inmiddels een
van de minst aantrekkelijke landen in de
regio om in te investeren.
„Wat Cristina nu doet en Néstor voor
haar deed, is een politiek van subsidies
zonder enige vorm van planning", zegt
over moorden in Buenos Aires, verkrach
tingen in Córdoba en roofovervallen in
Rosario. Volgens een peiling is onveilig
heid nu de grootste zorg van de Argentij
nen. Opvallender is echter het genadeloze
oordeel over president Cristina Kirchner:
nog maar 30 procent van de bevolking
vindt dat ze haar werk goed doet. Alleen
al in de periode juli-augustus verloor ze
10 procent steun. De Argentijnen houden
haar verantwoordelijk voor de problemen
in het land: dalende economische groei, to
renhoge inflatie, stijgende criminaliteit.
Nog meer irritatie wekt het feit dat ze het
nooit over die problemen heeft. Ze vult da
gelijks uren televisiezendtijd, maar over de
onderwerpen die het volk aan het hart
gaan, heeft ze het nooit. „Ze praat in haar
eentje", oordeelt schrijver Luis Majul. „Ze
voert geen dialoog. Ze luistert niet of nau
welijks. Soms praat ze alsof ze in een an
der land leeft. Alsof dit niet Argentinië is,
maar Canada of Zweden, waar geen infla
tie is en de levensstandaard tot de hoogste
van de wereld behoort."
Kirchner, sinds 2007 president, lijkt te den
ken dat het nog steeds 23 oktober vorig
jaar is. Toen werd ze herkozen met ruim
40 procent voorsprong op een zwakke en
verdeelde oppositie. Haar partij, het Front
voor de Overwinning, had bovendien een
absolute meerderheid veroverd in het con
gres. Duizenden aanhangers van De Dame
vulden het Plaza de Mayo voor het presi
dentieel paleis in Buenos Aires: het finest
hour van het Kirchnerisme, het politieke
gedachtengoed van Cristina en haar in
2010 overleden echtgenoot en voorganger
Maximo Merchensky, kabinetschef bij de
gemeente Buenos Aires. „Ze hebben een
hypotheek op de toekomst genomen en
isoleerden het land van de buitenwereld."
Bovendien zorgde het beleid van de Kirch
ners voor enorme inflatie die dit jaar al
leen al de 30 procent bereikt. Daarover laat
de president zich ook niet uit. Sterker: vol
gens INDEC (federaal bureau voor statis
tiek) ligt de inflatie slechts rond de 10 pro
cent. Niemand gelooft dat. „We zien het
in de winkels. Prijskaartjes worden bijna
elke week vervangen. Hoe kunnen ze dan
blijven volhouden dat de inflatie zo laag
is?", zegt Alfredo Beunza, taxichauffeur.
Néstor Kirchner bezweek in 2010 aan een
hartaanval. Het was een enorme schok
voor het land, niet in het minst voor
Cristina. Argentijnse presidenten mogen
slechts twee termijnen volmaken en vol
gens veel analisten deed Néstor met opzet
niet mee in 2007, zodat hij in 2015, als de
termijn van Cristina afloopt, opnieuw ge
kozen kon worden om de dynastie tot
2019 voort te zetten.
Zijn dood zette een streep door die ambi
tie en het Kirchnerisme lijkt daardoor in
2015 te eindigen. Cristina heeft geen kroon
prins en mag wettelijk aan het einde van
haar huidige termijn niet meer meedoen.
Onder haar aanhangers gaan de laatste tijd
echter stemmen op de grondwet te wijzi
gen, zodat ze voor een 'her-her-verkie
zing' kan gaan. Het is denkbaar dat dit ge
beurt. Haar partij heeft al een absolute
meerderheid en hoeft slechts een klein
beetje extra steun te verzamelen om de be
nodigde tweederde meerderheid te berei
ken. Zelfs als dat zou lukken, is de kans op
nog eens vier jaar Cristina echter klein. Uit
een recente peiling bleek dat tweederde
van de Argentijnen niet wil dat het Kirch
nerisme tot 2019 doorgaat.
Daniel Danloy beaamt dat, terwijl hij met
afschuw kijkt naar de zoveelste speech van
Cristina Kirchner op tv. „Ik dpnk dat we
na tien jaar wel tot de conclusie zijn geko
men dat we weinig zijn opgeschoten. De
Kirchners hebben Argentinië weer op de
been gebracht na de crisis, maar dat is ten
koste gegaan van onze toekomst."
Hij wrijft weer even over het litteken op
zijn hoofd. „Uiteindelijk is Argentinië
niets met de Kirchners opgeschoten."
reageren?
spectrum@wegener.nl
Het beleid van eerst Néstor Kirchner en na hem zijn vrouw
Cristina (foto linksboven) werd door de Argentijnen lang ge
doogd. Maar nu het economische tij keert, slaat de stemming
om en is het volk de president beu. foto's EPA
