HEDY
spectrum 8
Zaterdag 29 september 2012
Het is moeilijk te geloven dat
de lachende vrouw die vlot
de trap van haar Amster
damse grachtenpand af
komt, al 75 is. Ze draagt een
knalgroene bloes onder een wollen vest
met roze bloemetjes, een combinatie waar
je zonder een overmaat aan karakter niet
mee wegkomt. „Koffie?", vraagt Hedy
d'Ancona en weg is ze al, nog een trap af,
om met heet water en kopjes in de weer te
gaan.
Even later vertelt ze over de jongste uitga
ve van het feministische tijdschrift Opzij,
waarvan ze in 1972 een van de oprichtsters
was. Ze is de covergirl van het jongste
nummer. „Mijn gezicht staat erop, nou ja,
dat is helemaal gladgetrokken in de compu
ter. En daaronder hangt dan zo'n kalkoe-
nennek!" Ze trekt zachtjes aan het vel on
der haar kin. „Had dat gezicht dan ook ge
woon gelaten zoals het is, denk ik dan."
Ze zorgt wel voor een goede conditie. „Ik
fiets de hele dag door de stad, ik doe al
twintig jaar aan stretchen en tegenwoor
dig ga ik ook naar yoga."
D'Ancona kan terugkijken op-een bont be
staan als cabaretière, wetenschapper, moe
der, televisiemaakster, feministe, actievoer
ster en politica. Ze was Europarlementa
riër, staatssecretaris en minister. Daarnaast
vervulde ze tientallen bestuursfuncties. „Ik
schrijf voorwoorden en slotwoorden bij
boeken", vertelt ze. „Ik ben regelmatig dag
voorzitter bij bijeenkomsten die te maken
hebben met kunst, cultuur, vrouwen en
ouderen. Er is een architectuurprijs die
naar mij genoemd is, voor bijzondere ge
bouwen voor zorgfiincties. Ik bepaal welis-
Hedy d'Ancona
wordt 75. Maar ze
maakt liever
nieuwe plannen
dan dat ze
achterom kijkt.
„Ik heb een tijdje
kunnen
meehelpen de
maatschappij een
richting in te
duwen die ik de
moeite waard
vind."
door Lindy Jense
foto's Jean-Pierre Jans
waar niet wie die prijs krijgt, maar ik praat
er wel regelmatig over mee. Dat doe ik
heel graag, het verenigt een aantal van
mijn liefdes. Kunst kan een bijdrage leve
ren aan het genezingsproces."
Nu ze binnenkort 75 wordt, zegt D'Anco
na, gaat ze schrappen in haar bezigheden.
„Samen met toneelschrijfster Maria Goos
ben ik bezig met een idee voor een optre
den op televisie. En met mijn man, kunste
naar Aat Veldhoen, wil ik een boek gaan
schrijven over avonturen met dieren in de
stad. Wij zijn echte stadsmensen", gebaart
ze naar buiten, waar het enige groen be
staat uit de bomen aan de rand van de bre
de Amstel. „Maar we beseffen ondertussen
wel wat hier allemaal nog meer leeft. Ik
heb daar wel een paar mooie verhalen
over en mijn man gaat er tekeningen bij
maken."
Het voorzitterschap van Uit vrije wil, het bur
gerinitiatief voor stervenshulp aan ouderen
die vinden dat hun leven voltooid is, geeft u
dat ook op?
Ze veert op. „Dat is actievoeren! Dat blijf
ik gewoon doen. Ik neem deel aan het de
bat 'Een steen in de vijver', over het niet te
onderschatten belang van kunst in de sa
menleving. En er is de groep Een ander
Joods geluid, dat de kritische mening over
Israël bevordert. Het zijn allemaal lijntjes
met zaken waar ik in mijn leven mee te
maken heb gehad."
De inzet voor het recht om te mogen over
lijden op een moment dat je zelf geschikt
acht, schaart D'Ancona onder de noemer
'emancipatie'. „Je mag uit het leven stap
pen zonder er nog jaren van verschrikke
lijk lijden aan toe te moeten voegen. Het
initiatief Uit vrije wil zegt dat iemand die
bijvoorbeeld 85 is, mag aangeven dat het
leven wel afgerond is. En dat zeggen men
sen niet vlug .hoor. Er is toch een enorme
levenskracht."
Ze heeft goede vrienden zien lijden, weg
glijden aan Alzheimer. „Het is zo'n treurig
proces. Zo'n vernedering." Ze trekt een ver
gelijking met de strijd voor de legalisering
van abortus, die ze als lid van de Eerste Ka
mer van dichtbij meemaakte. „Het"heeft
heel lang geduurd dat uit het wetboek van
Strafrecht te krijgen, vooral door de gewe
tensbezwaren uit christelijke hoek. Hetzelf
de geldt voor euthanasie. Het zou heel veel
mensen toch een rustig gevoel geven als ze
weten dat die mogelijkheid er is. Als ze
niet willen, hoeven ze niet, natuurlijk.
Wie gelooft dat alles in Gods handen ligt,
moet dat vooral blijven doen."
Zelfheeft ze, zegt D'Ancona, naarmate ze
ouder wordt, steeds minder de neiging in
een hogere macht te geloven. „Het geloof
heeft zo veel leed gebracht. Al die vrou
wen die maar kinderen kregen omdat het
zo moest van meneer pastoor. Bij mijn
moeder in de keuken zaten ze te huilen
omdat ze weer zwanger waren. Wat men
sen elkaar aandoen uit naam van een gods
dienst, is ongelooflijk. Waar je maar kijkt,
zijn mensen bereid elkaar om zeep te hel
pen uit naam van god. Nee, mijn behoefte
te geloven in iets bovenaards is niet groot.
We zullen het toch hier moeten doen."
Hedy d'Ancona volgde de aanloop naar de
recente verkiezingen met meer dan gewo
ne belangstelling - „Ilc ben een enorme
nieuwsjunk" - en kreeg het idee dat ze
