hoefje podium
Van een type
niets te leren
uit 15
Heer Hendrik opent seizoen met diversiteit
Marianne Boer speelt werk
van Mischa Hillesum
donderdag 27 september 2012
Willem Nijssen blikt elke
week vooruit - en terug -
op bijzondere
toneelvoorstellingen in h(
Zeeuwse podiumaanbod.
www.pzc.nl/uit
In de romananalyse (en die
geldt ook voor toneel)
wordt gesproken over
'round characters', 'flat cha
racters' en 'typen'. Een
round character is een persona
ge dat zich in de loop van het
verhaal ontwikkelt, gunstig of
ongunstig. Het bezit meestal
goede en slechte eigenschappen,
heeft psychologische diepgang
en is onvoorspelbaar.
Een flat character heeft dat alle
maal niet, die is alleen nodig om
de round characters het vereiste re
liëf te geven. Een type ten slotte
wordt herkend aan slechts één en
kele karaktertrek, die telkens weer
opduikt.
In romans en op het toneel zien
we natuurlijk het liefst die 'ronde'
personages, want daar valt iets aan
te beleven. Maar in het echte leven
zijn we vreemd genoeg meestal
niet zo heel erg blij met verander
lijke personen.
Je partner en je baas, die zijn toch
het liefst voorspelbaar. Bij voor
keur op een manier die wijzelf
dan weer prettig of op zijn minst
'om mee te leven' vinden.
Maar zelfs onprettig voorspelbaar
is voor veel mensen nog altijd
enigszins leefbaar.
Romans en toneelstukken zijn
juist zo aangenaam omdat daar de
omgang met die 'ronde' persona
ges binnen veilige perken blijft.
Daar kunnen we er mee experi
menteren, zeg maar.
Blijft nog over: het type. In het
echte leven al snel een ramp (ik
heb altijd wel een paar leerlingen
die zo'n rol op zich nemen). Maar
op het toneel (en in de stuiverro
mannetjes) misschien wel het aller-
populairst. Al mag dat eigenlijk
niet van de recensent. Die weet
nooit zo goed wat hij of zij aan
moet met een Bert Visscher, een
André van Duin of een Sjef van
Oekel. (John Cleese of Van Kooten
en De Bie, dat mocht dan weer
wél.)
Veel mannennamen, trouwens.
Maar er zijn ook vrouwen, die er
pap van lusten. Dat zal hieronder
nog blijken.
Een type is volkomen ongevaar
lijk. Hij of zij is altijd hetzelfde en
kan daarmee kennelijk overleven.
Zijn unieke karaktertrek is zo bui
tenproportioneel dat het te onrea
listisch is voor onze dagdagelijkse
praktijk.
Niemand kan zo slecht, zo dom,
zo gay, zo vals, zo arrogant of zo
naïef zijn, en wij dus zeker niet.
Wat een opluchting. En wat heer
lijk om van zo'n type niets te hoe
ven leren, niets te hoeven begrij
pen. En ze nooit zó erg te zullen te
genkomen.
Alle tijd en reden om er smakelijk
om te lachen. Wie niet van tijd tot
tijd naar André van Duin verlangt,
die komt iets heel bevrijdends te
kort.
Dat moet ik in alle eerlijkheid toe
geven.
Binnenkort volop gelegen
heid om dat goed te maken.
Want op donderdag 4 okto
ber komt de Nederlandse toneel
versie van 'Are you being served?'
naar de Stadsschouwburg van Mid
delburg.
De oorspronkelijke (BBC-)serie
vol schitterende types liep vanaf
1972 tot 1985, met in totaal 69 afle
veringen.
Captain Peacock, Mrs. Slocombe
en Mr. Humphries zijn wellicht de
meest bekende personages. Zij zijn
de werknemers van het warenhuis
Grace Brothers. Alwaar zij steevast
stroperig, omhooglikken naar hun
superieuren, en genadeloos schop
pen naar hun ondergeschikten.
Om er maar één centraal (en o zo
herkenbaar) thema uit te lichten.
Ieder zijn eigen ding, verder. Mrs.
Slocombe (hoofd dameskleding)
bijvoorbeeld, met haar liefde voor
een drankje.
Of voor haar poesje (Tiddles),
waar ze allerlei dubbelzinnige op
merkingen over maakt.
Donderdag 4 oktober, 'Are you being
served?'Schouwburg, Middelburg,
20.00 uur.
(Donderdag 18 oktober ook in het
Scheldetheater, Terneuzen).
\Schitterend type van Mollie Sug-
den, destijds.
Wist u trouwens dat Frank Thorn
ton (Captain Peacock) nog altijd
leeft? Hij is 91 jaar ondertussen,
pretty tough!
In de Nederlandse versie komt u
onder andere Mylene d'Anjou en
Filip Bolluyt tegen.
De Grace Brothers clan heeft al
van alles meegemaakt (tot aan om
tovering tot nachtclub in de avond
uren). Dit keer komt er een geheel
nieuwe kampeerafdeling in het wa
renhuis.
door ADn Pankow
Toneelvereniging Heer Hen
drik uit 's Heer Hendrik-
kinderen onthaalt het pu
bliek bij het begin van het nieuwe
toneelseizoen vrijdagavond op een
divers aanbod. Op het programma
staan twee eenakters opgevoerd
door deze toneelgroep zelf Uitslag
en Echt of nep. Verder speelt Thea.-
tergroep Intermezzo als gast op de
ze avond het korte toneelstuk Zo
gaat dat. Het zijn alledrie eigen
producties. In Uitslag treffen twee
vrouwen elkaar in een openbare
ruimte. De toeschouwers zijn getui
gen van hun summiere dialogen,
maar krijgen ook een kijkje in de
gedachten van beide vrouwen. In
de loop van het spel zal blijken in
welke situatie de vrouwen zich be
vinden. Echt of nep biedt een vette
knipoog naar het bekende televisie
programma 'Kunst en Kitsch'. De
ze komische eenakter oogstte eer
der dit jaar veel succes tijdens het
Eenakterfestival van het Zeeuws
Centrum voor het Amateurthea
ter. De leden van Theatergroep -In
termezzo inventariseerden talrijke
aspecten van afscheid nemen en
maakten op basis van eigen bevin
dingen de montage-voorstelling
Zo gaat dat. Naast melancholie en
verdriet over dingen die voorbij
gaan, blijkt dat er door afscheid te
nemen van het oude soms ook
ruimte ontstaat voor nieuwe ont
wikkelingen in het leven.
Vrijdag 28 september, Heer
Hendrikhuis, 's Heer Hendrikskinderen,
20.00 uur.
Scène uit 'Echt of Nep'
De uit Vlissingen afkomsti
ge pianiste Marianne
Boer geeft zondagmid
dag een recital in de foyer van De
Mythe in Goes. Zij speelt bij die
gelegenheid een paar bijzondere
werkjes, preludes van Mischa Hil
lesum. Hij. is de muzikale broer
van Etty Hillesum, in 1914 in Mid
delburg geboren, die bekendheid
kreeg door haar oorlogsdagboe
ken. Mischa gold als een van de
belangrijkste Nederlandse piano
talenten van zijn tijd. Net als de
rest van zijn familie overleefde
hij de oorlog niet.
Behalve twee preludes van Hil
lesum speelt Marianne Boer ook
de Images van Debussy en de der
de pianosonate van Chopin. Zij
is niet alleen in Zeeland, maar
ook landelijk al jaren een beken
de pianiste. Sinds zij in 1988 de
aanmoedigingsprijs voor Jong
Zeeuws Talent kreeg, won zij tal
van concoursen. Zij treedt in bin-
nen-en buitenland vaak op als so
liste, is actief in de kamermuziek
en wordt regelmatig als jurylid ge
vraagd. Sinds 1997 heeft zij een
aanstelling als docent aan het
Conservatorium in Amsterdam
en sinds 2006 doceert zij hoofd
vak piano aan de Roosevelt Aca
demy in Middelburg.
Zondag 30 september, De Mythe,
Goes, 15.00 uur.
