Viting van
cultuurpessimisme
éWe moeten een
tegengif bieden'
II
dinsdag 25 september 2012
ken en een brug naar omhoog en zo
naar elkaar'. Bij vragen als 'wat is de
zin van het leven?' en 'waarom over
komt mij dit?' kan de kerk troost bie
den en zin duiden. Geloven is iets
wat je samen doet. Pessimistisch ge
worden gelovigen raad ik vaak aan
eens naar Rome te komen. Daar
klopt het hart van dë wereldwijde
kerk die niet kleiner maar groter
wordt."
„De kerk zal niet opnieuw een volks
kerk worden", legt hij uit, „Maar dat
is het jodendom ook niet. En toch
speelt het een grote rol in de wereld.
De kerk zal voorlopig slechts het
zout der aarde kunnen zijn."
De teloorgang van de kerk weerspie
gelt zich in het maatschappelijke le
ven, bijvoorbeeld in de politiek.
„Het CDA is een kleine middenpar
tij geworden. Om geloofwaardig
heid terug te winnen, zal zij weer
christelijker moeten worden."
De 'nieuwe evangelisatie' mag niet
bevoogdend zijn, bepleit hij, maar
moet plaatsvinden vanuit 'echtheid,
authenticiteit'.
Het conservatieve, wereldvreemde
imago van het Vaticaan is volgens
Bodar achterhaald. „Rome is meer
bij de tijd dan Nederlanders vermoe
den. Katholieken dragen elk hun ei
gen verantwoordelijkheid, maar van
Rome kunnen ze niet verwachten
dat de moederkerk het ideaal ook in
zake de ethiek zal opgeven. De kerk
is geroepen altijd het ideaal te ver
kondigen, ook al weet zij juist als
'milde moeder' dat er spanning be
staat tussen ideaal en werkelijkheid,
leer en leven, theorie en praktijk."
Er waait volgens Bodar uit Rome
'een wind waarin men het gaarne al
lemaal wat preciezer ziet', maar die
iaat nog wel degelijk ruimte. „On
langs waren er twee lesbische dames
die in Waal re een kind wilden laten
dopen. De ene pastoor weigerde dat,
en toen heeft een andere het wél ge
daan. Dat kan dus!"
Frank Bosman (33), cultuur-
theoloog aan de Universiteit
van Tilburg, verbindt de her
kerstening met de restauratie
in de Rooms-Katholieke Kerk.
„Rome probeert al jarenlang
ongewenste experimenten te
corrigeren, die zijn gestart na
de modernisering die in 1965
begon na het Tweede Vati
caanse Concilie. Het kamp
van de restauratie lijkt aan de
winnende hand. Daar wil
men liever een kleine kerk
van 'heiligen' dan een grote
kerk vol 'lauwe katholieken'. Herkerstening lijkt
daarmee in tegenspraak, maar valt te begrijpen als
je je realiseert dat Rome zo veel mogelijk mensen
wil bekeren, maar dan wel binnen de grenzen van
die 'kleine restkerk'."
Paus Johannes Paulus II noemde de westerse cul
tuur 'een cultuur des doods'. „Zie de herkerstening
dan ook als een uiting van dit cultuurpessimisme.
Rome en de restauratief ingestelden zien de kerk te
genover de maatschappij staan, waarbij de kerk hei
lig is en de maatschappij zondig."
Gezien de hoeveelheid schandalen die de kerk al ja
ren teistert, zou Bosman het niet slim vinden als de
bekering 'met een opgeheven vingertje' plaatsvindt.
„We moeten als katholieken vooral doen waar we
goed in zijn: opkomen voor de zwakkeren."
Hij denkt dat er niet veel mensen bekeerd zullen
worden. „Omdat de mensen om wie het gaat, niet
bereikt zullen worden. Wat wél een gevolg kan zijn,
is dat mensen in bredere zin gaan nadenken over re
ligie, spiritualiteit, waarden, zingeving en moraal."
„Wij worden iedere dag op
nieuw vergiftigd door seculie
re opinieleiders en daarom
moeten wij een tegengif bie
den", zo verwoordt Mariska
Orban-de Haas (35) haar rol
als hoofdredacteur van het als
conservatief bekend staande
Katholiek Nieuwsblad in de
nieuwe evangelisatie. „We
gaan met z'n allen de schou
ders eronder zetten."
Orban trok de laatste jaren de
aandacht met ferme standpun
ten. Zo keerde ze zich fel te
gen het opvoeden van kinderen door homoseksuele
ouders. Haar anti-abortus houding zette ze kracht
bij door in haar blad een open brief aan WD-politi-
ca Jeanine Hennis-Plasschaert te plaatsen waarin zij
de miskramen van Hennis aanhaalde. Een réi was
het gevolg; Orban bood haar excuses aan.
De media opzoeken en lezingen geven vormen de
kern van de tactiek waarmee ze haar boodschap uit
draagt. „Media-optredens zijn slechts een onderdeel
van het missionariswerk. Persoonlijk contact met
een priester is het beste, dat raakt mensen echt. Dat
zag ik pas weer bij de doop van mijn jongste kindje.
Maar als ik bij Pauw en Witteman zit, bereik ik wel
1 miljoen mensen, die daarna dan misschien wel
meer openstaan voor de boodschap."
Orban, auteur van het boek 'Blond, brutaal en bid
den: waarom ik (nog steeds) katholiek ben', maakt
ook gebruik van het feit dat media haar als jonge,
mooie, gelovige vrouw 'een vreemd en dus interes
sant fenomeen' vinden. „Ik weet natuurlijk als jour
nalist hoe het werkt: dan krijg je media-aandacht.
En daar maak ik graag gebruik van." 1
