spectrum IO
mm
Zaterdag 22 september 2012
i3§§ffP
Als ze in Peking is, logeert ze altijd
in hetzelfde hotel. Ze werd daar
een vriend van de familie sinds
haar eerste bezoek drie jaar gele
den. Haar 'miniplek' in Amster
dam, een studio aan de Amstel, wil ze niet
kwijt, ook al ligt haar toekomst eerder in de VS
of China. In haar eigen buurt in New York gaat
ze altijd naar dezelfde nagelstudio, waar ze dan
meteen Chinees oefent Landverhuizer Heieen
Mees heeft behoefte aan vertrouwde dingen. „Ik
ben geen wereldreiziger. Ik probeer toch mijn
eigen plekje te vinden."
Ze is geboren als Heieen Nijkamp, in de VS ver
anderde ze haar naam voor de wet in Mees, om
dat die in het buitenland makkelijker uit te spre
ken is.
China is spannend, nieuw en gastvrij, zegt ze.
Als ze er is, volgt ze vier uur per dag taalles. „Ik
wil het Mandarijn onder de knie krijgen." Maar
dat is niet makkelijk. „Het werkt niet als een
openbaring, je spreekt niet ineens Chinees."
Na een afwezigheid van vijf maanden was de
econome en publiciste (43) onlangs weer in Ne
derland. Ze promoveerde aan de Erasmus Uni
versiteit in Rotterdam op een proefschrift waar
in ze betoogt dat de wereldwijde financiële cri
sis van de afgelopen jaren mede is veroorzaakt
door de enorme toevloed aan Chinees geld. Een
ietwat taai onderwerp, niet te vergelijken met
de stekelige opinies en columns waarmee ze in
het vorige decennium naam maakte. Wel ty
pisch Heieen Mees, eigenzinnig en onconventio
neel.
Ze verguisde 'de' Nederlandse vrouw, omdat
die te makkelijk voor een deelrijdbaan kiest. Ver
volgens schopte ze tegen veel schenen door te
betogen dat slechtbetaalde baantjes aan de on
derkant van de samenleving een zegen zijn, om
dat die laagopgeleide immigranten een kans ge-
Ze heeft de
Nederlandse
vrouw opgegeven.
„Die is niet meer
te helpen." Maar
ook al woont en
werkt Heieen
Mees in New
York, de
navelstreng met
Nederland wil ze
niet doorknippen.
door Ans Bouwmans
foto's Evert Elzinga/GPD
ven te integreren. „Ik dacht: Nederland is inmid
dels vast Heleen-moe. Kom ik wéér met een
nieuw onderwerp." Wat je daaruit kunt aflei
den? „Rusteloosheid." Maar ook een andere fo
cus: „Ik zie mezelf niet meer leven in Europa. Ik
dacht het is beter een onderwerp te kiezen
waarmee ik ook in Amerika iets kan."
Het werd dus China, de opkomende wereld
macht, die in de VS en Europa als bedreiging
wordt gezien, maar ook als een kans. „Toen ik
aankwam in Peking, werd ik onthaald door vier
meiden, die alle leuke plekken van de stad ken
den. Had een vriend geregeld. Een heel verschil
met New York. Daar is ieders leven zo gevuld,
daar zitten mensen niet op je te wachten. Daar
is iedereen bezig met overleven, ben je concur
rent van elkaar."
Na een paar jaar studie kwam ze tot de conclu
sie dat de Chinezen een cruciale rol speelden in
de schuldencrisis waarin we nu al jaren verwik
keld zijn, ook al zat daar geen bewuste strategie
achter. „De Chinezen potten hun nieuw verwor
ven vermogen op, in.plaats van het uit te geven.
Dat geld werd veilig belegd in de VS en Europa,
waardoor daar de rente laag bleef. Dat veroor
zaakte huizenbubbels (VS, Ierland, Spanje) en
zette overheden en particulieren aan tot overma
tig lenen."
Inmiddels komt de crisis als boemerang in Chi
na terug, via een groeivertraging. Fascinerend
om te zien, zegt Mees. „Het land kan niet
groeien van de export alleen als het Westen be
rooid is. Weten ze de binnenlandse vraag aan te
wakkeren, om mensen aan het werk te hou
den?"
De Heieen Mees die nu in een Amsterdams café
zit, is niet dezelfde Heieen Mees die in 2000 als
jonge dertiger Nederland inruilde voor de VS.
