spectrum 4
Zaterdag 22 september 2012
De vrije val van
Als een van de rijkste woningcorporaties van het land raakte het
Bredase Laurentius in amper tien jaar tijd aan de bedelstaf. De
corporatie verkeerde volgens ingewijden in een maalstroom van te
hoog gegrepen commerciële ambities en dubieuze transacties. En
het toezicht faalde op alle fronten.
door Annemieke van Dongen en Geert Nijland
De ochtend van maandag 21
mei zal het personeel van
woningcorporatie Lauren
tius niet snel vergeten. De
recherche valt het kantoor
aan de Bredase Doenradestraat binnen om
de administratie in beslag te nemen. Op
hetzelfde moment wordt directeur Walter
Vermeulen thuis in Eindhoven van zijn
bed gelicht. De meeste werknemers zijn
stomverbaasd, een enkeling heeft het zien
aankomen.
Vermeulen wordt door het Openbaar
Ministerie verdacht van oplichting, verduis
tering, witwassen en omkoping (zie
kader). In het huis van een familielid van
de corporatiedirecteur treft de politie een
koffer met 700.000 euro aan. Justitie denkt
dat Vermeulen zijn werkgever voor miljoe
nen euro's heeft benadeeld bij vastgoed
transacties.
Zijn voorarrest is inmiddels opgeheven,
maar hij geldt nog altijd als verdachte. Zelf
ontkent Vermeulen de feiten. Hij vindt
het niet verstandig om verder in te gaan
op de inhoud van dit artikel. Al zou hij dat
graag willen, laat hij in een telefonisch
gesprek weten. Zijn stem klinkt bedrukt,
maar de woorden zijn beleefd. Nee, hij
heeft er alle begrip voor dat zijn persoon
prominent belicht wordt in dit artikel.
Bescheidenheid is een woord dat niet in
het vocabulaire van de flamboyante Eind-
hovenaar voorkomt. En zo kennen veel
mensen hem. De geschorste directeur staat
te boek als een charmeur en levens
genieter. Een rasoptimist. Iemand die
graag in het groot denkt en voor wie geen
berg te hoog is.
Iemand ook die bij voorkeur de touwtjes
zeifin handen houdt en geen tegenspraak
duldt. De corporatie wordt onder zijn
leiding omgevormd van een sociale volks-
huisvester pur sang tot een projectontwik
kelaar waarvoor de gemeentegrenzen van
Breda te benauwend zijn. Laurentius
breekt uit deze dwangbuis en spreidt de
vleugels. Groei en nog eens groei is het
adagium. Tien jaar lang.
De slogan van de corporatie wordt
veranderd in 'Laurentius, ondernemend
van huis uit'. „De toenemende markt
werking vraagt om een zeer actieve grond-
politiek", vermeldt het ondernemingsplan
2006-2010 van de corporatie.
Laurentius groeit van ongeveer 7.000
woningen in 2001 tot bijna 8.000
huizen in 2011. Intern klinkt de loftrom
Breda. De andere kopers zijn de Bredase
projectontwikkelaar Heja en de plaatselij
ke woningcorporaties Singelveste en
WonenBreburg. In totaal wordt èr elf
miljoen euro neergelegd voor het terrein.
Jansen: „Ik kreeg die bouwval in de jaren
negentig ook aangeboden en heb die toen
beleefd afgewezen. Meerdere partijen heb
ben dat trouwens gedaan. Het kantoor
gebouw is geen1 stuiver waard. Als we het
gratis hadden gekregen, had ik het in over
weging genomen."
In 2003 maken de enthousiaste corporaties
fraaie voorstellingen van het terrein, dat ze
willen transformeren tot 'tweede stads
kern die waarachtig kan concurreren met
de historische binnenstad'. Het markt
denken heeft dan in de corporatiesector
wortel geschoten en de sociale huisvesters
denken op deze locatie, op een steenworp
afstand van het station, goede zaken te
kunnen doen. Anno 2012 is de toekomst
van het Euretcoterrein is nog altijd
ongewis. Zeker nu de gemeente Breda een
rem heeft gezet op de woningbouw
projecten langs het spoor in de stad.
Gedurende het gehele tijdperk van direc
teur Vermeulen betaalt Laurentius stevige
prijzen voor objecten en percelen die dat
volgens insiders niet waard zijn. Sociale
huurwoningen worden met een te groot
verlies gebouwd. „Ik zag al snel dat dit
verlies niet zomaar terug te verdienen was
met de commerciële projecten", zegt een
oud-werknemer van Laurentius. „Vaak zat
ik met gefronste wenkbrauwen aan de ver
gadertafel. Vermeulen leek carte blanche
te hebben. Van zijn twee mededirecteuren
De vastgoedfraude rond Laurentius
In het fraudeonderzoek rond Laurentius
werd begin mei directeur Walter Vermeu
len opgepakt, evenals oud-directeur van
ROC West-Brabant Pierre Peeters en de
Dongense architect Wim Snoeren. Peeters
en Snoeren handelden in vastgoed met hun
bedrijf Wildhage BV.
De drie mannen worden verdacht van
oplichting en witwassen van crimineel
verkregen geld, waardoor Laurentius voor
miljoenen euro's zou zijn benadeeld.
Sinds 22 juni zijn ze weer 'vrij', op strenge
voorwaarden. Zo hebben ze een contact
verbod. Een vierde man en een vrouw
worden verdacht van witwassen.
Na een melding van een klokkenluider start
te justitie het onderzoek eind 2011Dat
richt zich op transacties rond acht vastgoed
projecten van Laurentius en Wildhage,
maar heeft zich inmiddels 'verbreed en
verdiept'.
Laurentius laat zelf ook een intern foren
sisch onderzoek doen.
Laurentius verkeert in grote financiële
problemen en is onder curatele geplaatst.
De voltallige raad van commissarissen van
Laurentius is afgetreden. Ad interim zijn
twee nieuwe commissarissen aangesteld.
De rol van de voormalige toezichthouders
wordt door Laurentius onderzocht.
pet, vooral vanuit de directiekamer.
Maar ook de huurders, vertegenwoordigd
in de Ledenraad, zijn enthousiast.
„Vermeulen kwam over als een zeer
aimabele man", zegt voormalig bestuurslid
Koos Gouka van de Ledenraad, die later na
een conflict met Vermeulen moest opstap
pen. „Je zou hem zo je portemonnee toe
vertrouwen. Hij verdubbelde onze ver
goedingen en nam ons in een bus mee
langs projecten. Hij kon prachtig over al
zijn nieuwbouwplannen vertellen."
Er zijn wel eens medewerkers die vraag
tekens zetten bij de vele projecten, maar
twijfels worden zelden hardop geuit. De
directie zit immers niet op zwartkijkers te
wachten. Al bij het aantreden van Walter
Vermeulen in 2001 zijn die twijfels er. En
niet bij de minste. Toenmalig directeur
Mart Jansen geeft de raad van commissaris
sen (RvC) het advies om Vermeulen niet
te benoemen. „Uit het sollicitatiegesprek
concludeerde ik dat hij niet geschikt was.
In de profielschets stond dat de nieuwe
directeur sociaal bewogen moest zijn en ik
kreeg bepaald niet de indruk dat hij dat
was", zegt Jansen.
De raad van commissarissen negeert het
advies van Jansen en benoemt Vermeulen,
buiten medeweten van de directeur om,
toch tot opvolger. Jansen kan er nog
kwaad om worden. „Ze hebben mij
bewust buiten de benoeming gehouden.
Dat kan toch niet?"
Voorzitter van de raad van commissaris
sen tijdens de benoemingsprocedure in
2001 is notaris Jolanda Roeien uit Prinsen
illustratie Eric Elich
beek. Zij onthoudt zich desgevraagd van
elk commentaar op dit artikel. Roeien
moet haar functie in 2010 neerleggen na
een berisping van de notariskamer van het
gerechtshof in Amsterdam wegens
belangenverstrengeling. Haar kantoor
verdiende namelijk aan Laurentius-deals
waar Roeien als commissaris op moest
toezien. Ook de andere commissarissen,
die na de arrestatie van Vermeulen zijn
afgetreden, willen niet reageren.
Oud-directeur Jansen verbaast zich na zijn
vertrek bij Laurentius meerdere malen
over de aankopen van de corporatie. Zo
betaalt Vermeulen in 2003 zo'n zes
miljoen euro voor het voormalige kantoor
van Euretco aan de Archimedesstraat in
