Help, mijn
pensioen zit
in de winkel!
'De crisis heeft een zuiverend effect. Er is de laatste tien jaar veel te
veel winkeloppervlakte bij gekomen'
II
Middenstanders die met pensioen willen, werken van de
weeromstuit door. Hun oudedagsvoorziening zit in hun
winkelpand, maar dat raken ze nu niet kwijt.
zaterdag 15 september 2012
Paul te Grotenhuis van CBW Mitex, branche-organisatie voor detailhandel
foto Jan van den Brink
Henk van der Mond achter de toonbank nu (boven)
en samen met een winkelmeisje in 1959 (links), het
jaar waarin het veertigjarig jubileum van de winkel
werd gevierd (rechts).
door Wilma de Cort
De winkeldeurbel
van de Troef-
markt klingelt. Ie
mand loopt de su
permarkt binnen.
In de naastgele
gen woonkamer hoort Henk van
dér Mond de geluiden en hij zegt:
„Een vakantieganger zeker."
Dé tl-bakken branden tegen het
hardboardplafond van de kleine
dorpssupermarkt in het Achter-
hoekse dorp Hengelo met een klei
ne 7.000 inwoners. Officieel is de
winkel al twee jaar gesloten, maar
in werkelijkheid dieselt de 77-jari-
ge Van der Mond, zij het op kleine
schaal, door.
Op schappen van zijn half ont
ruimde winkel liggen nog pakjes
thee, vermicelli, boter en pudding;
noodhulp voor passanten of dorpe
lingen die een boodschap verga
ten. Ook verkoopt hij nog petro:
leum aan boeren en bezorgt hij ie
dere maandag broden bij klanten.
„Het is-ontspannend en geeft aflei
ding", zegt Van der Mond. „En dit
pand is toch nog niet verkocht."
De middenstander, die de winkel
deur na bijna 75 jaar op slot draai
de toen zijn vrouw plots overleed,
had zich zijn oude dag anders
voorgesteld. Maar hij zit klem. Het
lukt hem niet zijn winkelpand te
verkopen en dat is in feite zijn ste
nen spaarpot, zijn pensioen.
Het is een ongunstige tijd, want er
staan veel winkels leeg. Een opvol
ger binnen de eigen familie heeft
Van der Mond niet. Uitgesloten
dat dochter Jolanda in de zaak
gaat. Ze leed eerder schipbreuk
met een supermarkt in een nabu
rig dorp. „Bij mij kwamen men
sen met volle AH-tassen nog een
pak melk halen", zegt zij.
Het lot van de eigenaar van de
Troefmarkt is geen uitzondering
en treft vele zelfstandige winke
liers op leeftijd, stelt Jürgen ten Ha
ve, sociaal geograaf en adviseur re
gionale economie bij de Kamer
van Koophandel. Het is volgens
hem een landelijk fenomeen dat
in regio's met een krimpende be
volking, zoals de Achterhoek en
delen van Limburg, Zeeland en
Groningen nog sterker speelt. Ten
Have spreekt over 'een nieuwe ar
moede'. „Deze mensen die vaak
60 tot 70 uur per week werkten,
gaan door tot ze in ieder geval
AOW hebben. Intussen zien ze de
waarde van hun pand dalen. Met
een beetje pech blijven ze ook nog
met een schuldrest zitten."
Supermarktondernemer Van der
Mond heeft een paar potentiële ko
pers voor zijn onroerend goed ge
had, maar allemaal haakten ze af.
Startende ondernemers kunnen
ook verderop, in het dorpshart
van Hengelo, terecht. Daar ligt in
een winkelstraat een nagenoeg
nieuw appartementencomplex
met op de begane grond 750 vier-
'Een winkelier die wil
stoppen, hangt dat niet
aan de grote klok'
kante meter aan compleet lege
winkel-kantoorruimten. „Zes
maanden huur vrij bij contract
van vijfjaar", werft daar een bord.
Achter de ramen gaapt de leegte
van kale betonnen vloeren. Waar
om een bestaande ondernemer
goodwill betalen als je daar zo in
kunt?
Eigenaresse Annelies Schroder van
een damesmodezaak in Hengelo
die haar naam draagt, is 65 jaar.
„Als mijn zoon de zaak had overge
nomen, was ik gestopt", zegt ze.
Ook al vindt ze haar werk leuk, de
onzekerheid knaagt. „Nu kan ik
het nog aan, mijn gezondheid laat
het toe. Maar stel dat dat verandert
of de economie verder verslech
tert?" Ze is voor haar pensioen
niet alléén aangewezen op de ver
koop van haar winkel. Maar zo
lang ze het pand niet kwijt is, kost
het geld. „Het onderhoud gaat
door en er zal gestookt moeten
worden." Schroder zit sinds 1943
in het gebouw dat ooit een hotel
was en negen slaapkamers telt.
Ombouwen tot woning is vanwe
ge de bevolkingskrimp geen optie.
Volgens Ten Have van de Kamer
van Koophandel is intussen een
zesde van de zelfstandige winke
liers in de Achterhoek ouder dan
zestig jaar. Circa 40 procent is
50-plusser. Volgens hem is het so
wieso lastig 'stoppers en starters'
bij elkaar te krijgen. „Om te begin
nen moet je de potentiële stop
pers in beeld krijgen", zegt hij,
„maar die hangen dat meestal niet
aan de grote klok"
Zoals de 6-2-jarige Benny Jansen
van het 'totaalwarenhuis' in Hen
gelo met zijn naam. In twee gla
zen asbakken met gedrukte foto's
is de historie te zien van groei van
zijn familiebedrijf. „In 2019 be
staan we honderd jaar. Die tijd wil
ik volmaken. Dan ben ik 69 jaar.
Maar vind ik voor die tijd een ko
per, dan stop ik gelijk", zegt hij.
Aan de keukentafel vertelt hij over
de concurrentie van webwinkels
en ketens als de Action, waar hij
het ook 'met ouderwetse service'
moeilijk van kan winnen. Dan
kijkt hij door het raam. Buiten
stopt de wagen van een leveran
cier. De chauffeur laadt een strijk
plank en ragebollen uit.
Iedere investering die hij nog doet,
is een risico, zegt Jansen. „Vroeger
kwamen de mensen voor een brie
venbus. Nu willen ze alleen een
bepaalde kleur of dat hij van roest
vrij staal is. Als ik die net niet heb,
bestel ik er een paar. Maar of ik ze
weer kwijtraak?"
Van der Mond van de Troefmarkt
'ligt er er wel eens wakker van hoe
het verder moet'. Af en toe stopt
er een opkoper bij zijn winkel met
interesse in iets uit de inventaris.
Maar een échte oplossing? Hij heft
zijn handen en haalt zijn schou
ders op. Dan klingelt wederom de
bel van de winkeldeur. Van der
Mond kijkt naar zijn dochter die
opstaat. „De post zeker", zegt hij.
