41 verkiezingen
voorzitters GroenLinks
T©©S
Peiling verrijkt democratie
cda in likt wonden
oppositie
PZC
provincie: t t 1
mm
Terwijl GroenLinks en CDA bijkwamen
van de verkiezingsnederlaag, vierde
nieuwkomer soPlus feest.
vrijdag 14 september 2012
DE FORMATIE DAG 1
DEN HAAG - Het CDA moet kiezen
voor de oppositie en niet meerege-
ren na het zetelverlies bij de verlde-
zingen van woensdag. Dit stellen
vijf provinciale voorzitters van het
CDA. De partij moet nu kiezen
voor het eigenbelang. Opbouwen
kan beter vanuit de oppositie, me
nen zij.
CDA-partijleider Sybrand van
Haersma Buma wilde gisteren niet
zeggen wat zijn partij gaat doen:
regeren of in de oppositie zitten.
Het partijbestuur, waar de provin
ciale voorzitters in zitten, kan de
Tweede-Kamerfractie wel een ad
vies geven maar niets dwingend
De fractieleden houden zich op de
vlakte. „Buma gaat over de forma
tie. En de onderlinge sfeer is erg
goed", bezweren zij.
Provinciale CDA-voorzitters zijn
meer uitgesproken. Vijf van de
twaalf vinden dat hun partij in de
oppositie moet gaan met dit zetel
tal, al wil één van hen dat alleen
anoniem zeggen. In Zuid-Holland
heeft voorzitter ad interim Johan
Burger de stemming al gepeild:
„Bij dit zeteltal moeten we niet
meedoen aan een regering. Ik
weet dat het CDA een bestuurders
partij is en haar verantwoordelijk
heid voor het land wil nemen
maar nu moet even het partijbe
lang zwaarder wegen. We zijn nog
bezig met de nieuwe structuur
van de partij, met de inhoud. Dat
proces moeten we afmaken."
Bij het CDA zal in elk geval niet
worden afgerekend met de partij
leider of de partijvoorzitter na het
zetelverlies, vinden de voorzitters.
Ondanks het historische ver
lies van GroenLinks blijft
fractieleider Jolande Sap ge
woon aan. Maar er móet
iets gebeuren bij de partij.
door Annemieke Kooper
T" olande Sap vertrekt met on-
I middellijke ingang als partijlei-
1 der van GroenLinks. Of nee,
toch niet. Ze is bij het partijbe
stuur in Utrecht, betekent dat
soms...? Of toch niet? De geruch
ten over het aftreden van Sap
stroomden gisteren onophoude
lijk. Sap zelf had dan wel eerder ge
zegd dat ze niet van plan was te
vertrekken, wat de verkiezingsuit
slag ook mocht zijn. Maar het His
torisch grote zetelverlies móest
consequenties met zich meebren
gen voor de partijleider, was de ge
dachte.
Die werd nog eens extra versterkt
door de geluiden uit de partij zelf.
Een woordvoerder van het partij
bureau en Linda Voortman, num
mer vijf op de kieslijst, stelden dat
het 'aan Sap zelf was om te beslis
sen of ze zou stoppen. Vertrek
kend Kamerlid Ineke van Gent
vond dat 'zelfreflectie op zijn
plaats' was.
Verder kwamen uit alle hoeken
steunbetuigingen voor de partij en
zijn leider. Van D66 was er voor
Sap een bloemetje. Het verlossen
de woord kwam pas uren later,
aan het begin van de avond. „Jolan-
Iedere dag om 19.00 uur
het PZC videojournaal
www.pzc.nl
PAUL KUSTERS
toosenhenk.nl BPJ
POLITIEK VER6EELT ME&ERLANb IM RECHTS EM LIMKS
EM feAT WOOMT
t>OOMEUK 18 JAAR
&1J JE INI HUIS,
de Sap is en blijft de politiek leider
van GroenLinks ondanks het te
genvallende resultaat bij de verkie
zingen", stelde de partijtop in een
officiële verklaring.
Wel gaat de partij onderzoek doen
naar hoe het zover heeft kunnen
komen. „We gaan de tijd nemen
om naar de leden en de achterban
te luisteren", zei voorzitter Heieen
Weening. „Alleen op die manier
kunnen we leren van wat er nu
verkeerd is gegaan en de volgende
verkiezing weer sterk voor de dag
komen."
Andrée van Es gaat het onderzoek
GroenLinks krijgt er een
restzetel bij en komt
voorlopig op vier zetels
doen. Ze was politiek leider van
PSP van 1985-1989 en daarna Twee
de Kamerlid voor GroenLinks tot
en met 1990.
Een eerste lichtpuntje was er al
aan het einde van de donderdag
van de geruchten. GroenLinks
kreeg er een restzetel bij en had
dus niet zeven maar zes zetels ver
loren. Ook de al uit de Kamer ge
waande Jesse Klaver mag daarom
toch blijven.
De komende dagen moet blijken
of Sap en het partijbestuur bij hun
beslissing blijven. Dat Klaver, cam
pagneleider van de partij en num
mer vier op de lijst niet weg hoeft,
geeft Jolande Sap op zijn minst
weer wat respijt.
Jolande Sap 'baalt' van het zetelverlies.
Nu Nederland gestemd
heeft, klinkt kritiek op de
opiniepeilers. Ze zaten er
wéér naast en zouden het
electoraat met hun vele
polls in verwarring brengen.
door Joep Trommelen
Peilingen zijn geen progno
ses, zo reageerde opiniepei
ler Reinier Heutink van Ip-
sos Synovate gisteren op
de kritiek dat de winst van WD
en PvdA woensdagavond véél gro
ter bleek dan in de peilingen een
dag eerder. Maar polls kennen een
eigen dynamiek. Blijkbaar hebben
veel kiezers in de dinsdagpeiling
aanleiding gezien om de dag erna
'voor 't echie' een van de twee mo
gelijke winnaars te kiezen.
Ze kiezen dan met hun hoofd en
niet met hun hart, zeggen criticas
ters. Alsof daar iets mis mee is. De
kiezers worden al overstelpt met
campagnepraat, CPB-cijfers en
fact-checkers. Uiteindelijk telt voor
velen maar één ding: wie gaan er
regeren?
Wie daar enige invloed op wil heb
ben, kan informatie over 'kiezers-
bewegingen', ook al zijn dat
slechts dagkoersen met foutmar
ges van enkele zetels, goed gebrui
ken. De peilers geven die informa
tie. Wie slechts zijn hart wil vol
gen, kan dat nog steeds.
Wat er gebeurd zou zijn als er de
laatste weken niet gepeild was?
Zou Samsom dan zo veel zetels ge
wonnen hebben en Wilders zo
veel verloren? Had Rutte dan de
ooit voorspelde tweestrijd met
Roemer tot een voor hem goed
einde gebracht? Was Roemer dan
niet afgestraft door zijn wat tegen
vallende debatprestaties? De ham
vraag: had de uiteindelijke uitslag
dan een 'beter' beeld gegeven van
de stemming in het land?
In het stemhokje kiezen mensen
óók voor de richting die 'het land'
op zou moeten gaan. Dan is ken
nis over hoe anderen daar over
denken een bruikbaar instrument
om de keuze te bepalen.
Een ander kritiekpunt is dat er zo
véél peilingen zijn. Maar hoe
meer, hoe scherper het beeld van
de stemming in het land. In een
peilingloos land zijn het louter po
litici en media die het electoraat
bewerken.
Nu informeren kiezers elkaar. Ze
verschaffen elkaar zo extra argu
menten; dat is een verrijking voor
de democratie.