'Je kijkt als detective
naar staat monument'
Hooiklus Rietdijk Groen
snel geklaard
141 zeeland
Dode vissen op strand
Loge De Ster in 't Oosten trekt veel bezoekers
op eerste 'Dag van de Vrijmetselarij'
Orion Ensemble
geeft concert in
Driekoningenkerk
maandag 10 september 2012
w Aan de Monumentendag d
Aan de Monumentendag deden op Schouwen-Duiveland 50 monumenten-eigenaren mee.
Musea Goemanszorg (Dteischor), Oudheidkamer (Bruinisse) en Stadhuismuseum (Zierïk-
zee) speelden met aandacht voor de meekrapteelt in op het thema 'Groen van Toen'.
Met vereende krachten werd gehooid,
door Piet Kleemams
ZONNEMAIRE - Ze stonden te trap
pelen van ongeduld om te begin
nen, de vrijwilligers die zaterdag
Actief Terreinbeheer hielpen bij
het hooien op de Rietdijk bij Zon-
nemaire. In enkele uren tijd werd
van ruim 800 meter gemaaide
bloemdijk het maaisel bij elkaar ge
harkt en gebundeld.
„Het ging echt razendsnel", zegt
coördinator Actief Terreinbeheer
Schouwen-Duiveland Henk Dale
bout. Meestal moet hij het doen
met een handjevol vrijwilligers,
maar deze keer was het anders. „Ik
werd via via benaderd door een
vriendengroep uit de Randstad en
omstreken. Die trekken er elk jaar
een weekendje tussenuit met een
man of 20 en dat is altijd een soort
werkweekend. Of ik geen aardig
foto Ronald den Dekker
karwei voor ze had. Nou, dat had
ik wel. En dus kreeg het vaste
clubje terreinebeheervrijwilligers
zaterdag assistentie van 19 enthou
siaste randstedelingen. Dalebout:
„En ook van elders hoor. Ik geloof
dat er zelfs iemand uit Zwitser
land bij was.
De mouwen werden stevig opge
stroopt en in no-time ontstond de
een hooihoop na de andere. „Ik
blééf lopen met m'n gevarenbord-
je." De Rietdijk, één van de mooi
ste bloemdijken op Schou
wen-Duiveland, wordt één keer
per jaar gemaaid. Het maaisel
wordt afgevoerd. Dalebout: „De bo
dem is schraal, voedselarm, en dat
wil Stichting Landschapsbeheer
Zeeland ook graag zo houden. Om
dat de dijk voedselarm is komen
hier allerlei bijzondere planten
voor."
Open Monumentendag leidde
tot grote drukte in Zierikzee.
Het vernieuwde stadhuismu
seum trok meer dan 1000 be
zoekers. De Monumentenwacht
liet zien dat personeelsleden
geen hoogtevrees moeten heb
ben.
door Poet Kleemairas
Monumentenwach
ter is geen saai be
roep. „Je bent ei
genlijk een soort
detective", om
schrijft Coert van Spall zijn brood
winning. Samen met collega Ger-
rit Verheij gaf hij zaterdag tijdens
Open Monumentendag demon
straties abseilen van de toren van
het monumentale stadhuis aan de
Meelstraat in Zierikzee. Onderweg
van boven naar beneden inspec
teerden de monumentenwachtérs
de stadhuistoren.
De tocht naar het hoogste topje
van de stadhuistoren voert dwars
door het vernieuwde stadhuismu
seum en via allerlei smalle trapjes
en kruip-door-sluipdoor tot net
iets voorbij de werkplek van stads-
beiaardier Janno den Engelsman.
Zorgvuldig wordt bekeken waar
de veiligheidslijnen het best beves
tigd kunnen worden, want veilig
heid staat hoog in het vaandel bij
de monumentenwachters. Van
Spall: „We doen dit ook altijd met
z'n tweeën. De een kijkt en de an-
cler schrijft."
Een inspectie moet uitwijzen of er
op korte of langere termijn onder
houd gepleegd moet worden aan
een monument. „Een monumen
teninspectie is eigenlijk net zoiets
als een APK-keuring voor een au
to." Met dien verstande dat monu
mentenwachters gespitst zijn op
het vroegtijdig ontdekken van be
dreigingen voor een monument.
Vocht is één van de belangrijkste
gevaren voor een monumentaal ge
bouw. Van Spall: „Wind- en water-
'Een monumenteninspec
tie is eigenlijk net zoiets
als een APK-keuring
voor een auto'
dicht houden is echt heel belang
rijk. Je moet ook uitkijken dat je
constructies niet té goed afdicht.
Wat bij nieuwbouw misschien
goed is, is voor een monument
soms niet goed. Je moet nooit zo
maar een systeem veranderen."
Een monumentenwachter is voor
al een waakhond. Verheij: „Alleen
als het echt nodig is doen we
noodreparaties, maar we gaan
nooit in het vaarwater van bouw
bedrijven zitten."
Tijdens de afdaling van de stad
huistoren zaterdag ontdekten Van
Spall en Verheij nauwelijks onge
rechtigheden. Verheij, zich onder-
tussen uit zijn veiligheidsharnas
pellend: „Nee, het ziet er netjes
uit. Er is goed gerestaureerd. Ik
heb alleen ergens nog wat bladde
rende verf gezien. Daar heb ik ook
meteen een foto van gemaakt: Al
les wat we zien leggen we vast. En j
soms moet je dingen ook echt vast- ||j
pakken om te zien of er iets aan [j
mankeert. Je kunt het niet af met
kijken van een afstandje."
Het abseilen is voor Van Spall en j|
Verheij geen dagelijkse kost. Van
Spall: „We hebben er wel een spe- j
ciale opleiding voor gekregen."
TERNEUZEN - Sportvisserij Neder
land spreekt schande over de wij
ze waarop een hengelvereniging
met vis is omgegaan tijdens een
wedstrijd. Badgasten aan de Pauli-
napolder maakten melding van
'barbaarse toestanden' waarbij
tientallen vissen dood werden ach
tergelaten op het strand. Het gaat
vermoedelijk om (ondermaatse)
zeebaars. Door het warme weer tij
dens de wedstrijd vonden veel vis
sen een langzame dood in de em
mers waarin ze belandden. Het wa
ter werd veel te heet. „Tijdens de
meting na de wedstrijd was een
groot deel van de vissen al dood",
vertelt een badgast. „Ik heb er zelf
nog wat kunnen redden door ze
op tijd terug te zetten."
De schandpaal, inclusief beul, bij de voormalige gevange
nis het Gravensteen was op Monumentendag vooral in
trek bij kinderen. foto Ronald den Dekker
Tijdens de mini-molenaarscursus in stellingmolen De
Graanhalm in Burgh-Haamstede werd op windkracht
hout gezaagd. foto Ronald den Dekker
door Piet Kleemans
ZIERIKZEE - Het is de oudste club
van Zierikzee. En tegelijkertijd één
van die organisaties die voor velen
een waas van geheimzinnigheid
over zich heen heeft. Zaterdag wa
ren alle nieuwsgierigen welkom
bij Vrijmetselarijloge De Ster in 't
Oosten. De eerste 'Dag van de Vrij
metselarij' bracht vele drukte in
het logegebouw aan de Sint Do-
müsstraat.
De historie van de loge is, vertelt
logearchivaris A. Stolk, een roerige.
„In 1848 was dit een veel grote lo
ge. Men beschikte over drie pan
den. Eentje links en eentje rechts
van wat nu ons logegebouw is. Tij
dens de Tweede Wereldoorlog
heeft de NSB hier gezeten en flink
huisgehouden. Later zijn twee pan
den verkocht is alleen dit gebouw
in ons bezit gebleven."
Stolk is zich ervan bewust dat de
Vrijmetselarij ongewild bij velen
min of meer synoniem was met
geheimzinnigheid. Maar feitelijk,
zegt Stolk, is er niets geheimzin
nigs aan. De vrijmetselarij is een
leerschool. Een plek waar men
kan ontsnappen aan de hectiek
van alledag en waarbij elkaar ont
moeten, écht ontmoeten, centraal
staat. Stolk wijst op in een recht
hoek uitgestalde symbolen; een ru
we steen en een glad gepolijste.
„Dat staat voor het leren van el
kaar. Het bewerken van een ruwe
steen tot het een mooie gladde
steen is geworden."
Helemaal bovenin het monumen
tale pand aan de Sint Domusstraat
is de 'werkplaats'. Het gewelfde
plafond is blauw met zilveren ster
ren. Op een van de wanden prijkt
het 'alziend oog'. „Vroeger heette
deze ruimte de Tempel, maar te
genwoordig wordt het de werk
plaats genoemd. Nee, de Vrijmetse
larij is absoluut geen godsdienst.
Het is geen religieuze club. Het is
een club waar iedereen lid van kan
worden. Stolk tekent er wel met
een bij aan dat de Vrijmetselarij
een mannenclub is. Vrouwen kun
nen geen lid worden. Eens per
twee weken komen de leden van
de loge - met rangnummer 29 een
van de oudere loges van Neder
land - bij elkaar in het logege
bouw. Dan worden inleidingen
verzorgd over alle mogelijke onder
werpen. „Het kan sociologisch zijn
of filosofisch, er komt van alles ter
berde.
Stolk leidde samen met andere le
den van de loge belangstellenden
rond in het logegebouw. „Het is
een goede gelegenheid om te laten
zien dat de vrijmetselarij helemaal
niet geheimzinnig is."
NOORDGOUWE - Het Orion Ensem
ble geeft zaterdag 22 september
een concert in de Driekoningen-
kerk in Noordgouwe. Het Orion
Ensemble is een kamermuziekge
zelschap met als vaste kern een pia
notrio. De muzikanten proberen
tijdens hun concerten verbanden
te leggen tussen klassieke muziek,
jazz, Spaanse en Argentijnse mu
ziek. Het concert heeft ook een lite
rair accent. Jan Terlouw zocht sa
men met zijn dochter Pauline (eer
ste violiste in het Metropole or
kest) naar composities die als inspi
ratiebron worden gebruikt voor
boeiende verhalen. Het concert be
gint om 20.00 uur.
