De onzichtbare macht spectrum 6 i 'Rijke belangenclubs weten makkelijker de weg naar de macht' Zaterdag 8 september 2012 S A - yA A i I i i i§ VERKIEZINGEN 2012 Naam: Erik Hendriks Leeftijd: 24 jaar Beroep: Loodgieter Stemt op: Weet ik niet Waarom: Ik woon bij mijn ouders en zoek een huurhuis. Maar voor een gewoon rijtjeshuis ben ik al 700 tot 800 euro kwijt. Eigenlijk kan ik hoog uit een kamer hurenmaar dan zit ik bij mijn ouders be ter. De vorige keer heb ik WD gestemd. Maar als zij de af trek van de hypotheekrente ongemoeid laten, zal er wei nig veranderen op de wo ningmarkt en zit ik klem. Naam: Erna Dales Leeftijd: 36 jaar Beroep: Personal assistent Stemt op: Weet ik niet Waarom: Ik twijfel tussen PvdA, D66 en Groenlinks. Laatst heb ik een debat gevolgd en toen vond ik de PvdA sterk. Maar ik ben bang dat politici toch nooit helemaal eerlijk zijn. Het is voor het eerst dat ik de verkiezingen zo goed volg, vanwege de crisis. Ik werk in een gewichtskliniek en ben bang dat ze straks zeggen: dat is luxe, mensen kunnen ook thuis lijnen. Dat zou grote gevolgen hebben. f aat je niets wijsmaken. Onze boterham wordt verdiend in Europa.' W erkgeversorganisa- tie VNO-NCW mengt j zich met een reclame- H spotje op radio en tv actiefin de campagne. Ondernemers ge ven openlijk een stemadvies tegen de PW en SP. En waarschuwen de WD zich niet te laten meeslepen door anti-Europasenti menten. Het is een duidelijk voorbeeld van een lob by-actie. Politiek lobbyen gaat eigenlijk het hele jaar door, zegt hoogleraar politicolo gie Rinus van Schendelen van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Van het opstellen van verkiezingsprogramma's en kandida tenlijsten, tijdens campagnes en de onder handelingen tot de vorming van het kabi net. Maar ook tijdens het proces van wet en regelgeving. In elke fase proberen belan gengroepen hun zaak te bepleiten. Van Schendelen: „Er bestaat een verkeerd beeld van lobbywerk. Dat het koffie roe ren of borrelen is en gesprekjes in de wan delgangen. Bij een vakkundige aanpak beïnvloed je politici zonder dat ze het mer ken. Hooguit 15 procent is ouderwets lob byen, meestal binnenskamers. Onderhan delen kan alleen in stilte, al moet elk over leg achteraf wel het daglicht kunnen ver dragen. Vroeger werden vaak zaken ge daan in de skybox tijdens een voetbalwed strijd. Door de gasten die waren uitgeno digd, wist je dan meteen welk thema be sproken zou worden. Maar dit soort lobby werk was te zichtbaar en te duur. „Vergeet de romantiek, het is driekwart hersenwerk", zegt Van Schendelen. De bes te beïnvloedingsacties zijn volgens hem ac ties waarvan je niet weet dat ze zijn gere gisseerd. „Denk maar aan het debat over de inkomensgrens van 33.000 euro voor so ciale huurwoningen. Dat thema is omzich tig op de agenda gezet door private ver huurbedrijven die ontevreden waren over de oneerlijke concurrentie vanwege staats steun aan woningcorporaties. Zij deponeer den hun klacht niet bij de Haagse politiek maar in Brussel, dat de inkomensgrens ver volgens oplegde. Dat was een knappe actie die weinig binnenlandse politici en journa listen in de gaten hebben gehad. Bedenk maar een onderwerp en er zijn lobbyclubs pro en contra bezig om hun belangen te benadrukken. Sommige lobby's houden el kaar in evenwicht. In het energiedebat zijn Greenpeace en Shell volledig aan elkaar ge waagd." Een lobby is volgens Van Schendelen ge baat bij stromannen bij meerdere partijen. „Eén handlanger is geen handlanger. VNO-NCW moet niet alleen praten met de WD maar ook met de PvdA en de SP. Om het belang van MKB Nederland (on derdeel van VNO-NCW) te behartigen bij linkse partijen wordt topman Hans Bies heuvel op pad gestuurd. In het midden- en kleinbedrijf zit de nieuwe werkgelegen heid, en dat is voor linkse partijen makke lijker te promoten dan de belangen van grote industrieën. Luister maar naar Emile Roemer. Hij komt de laatste weken in speeches steeds op voor de belangen van kleine ondernemers. Zie daar de werkge verslobby in de praktijk gebracht." Met een kring lobbyisten is de hoogleraar lijstjes aan het maken welke mensen kans rijk zijn om minister of staatssecretaris te worden in het nieuwe kabinet. Van Schen delen: „Het is een interessant spelletje. De ervaring leert dat mensen die goed zijn in gevoerd driekwart van de kabinetsposten Kort voor de verkiezingen wordt volop gelobbyd in Den Haag. Belangengroepen stellen nu lijstjes op van wie mogelijk een plek in het nieuwe kabinet krijgt. Bij de grootst t kanshebbers valt straks een uitnodiging op de mat voor eëri privé-werkbezoek. door Monique Prins goed raden. Als je een lijstje hebt gemaakt, kun je die mensen uitnodigen voor een werkbezoek. Daar kun je hen van alles wijsmaken, in positieve zin. En daarna kun je daar veel lol van hebben. Kansrijke Kamerleden laten zich graag uitnodigen. Al was het maar, omdat ze nu alle tijd heb ben." Lobbyisten zijn de onzichtbare macht van Den Haag. Ze zijn overal maar ongrijpbaar voor de buitenwereld. En dat moet anders, vinden veel politieke partijen. Sinds deze maand worden alle namen van lobbyisten die gebruik maken van een vaste Kamer pas gepubliceerd op de website van de Tweede Kamer. Veel landen om ons heen en de Europese Unie werken al veel langer met een dergelijk register. Bovendien werkt de PvdA aan een plan voor meer transparantie in het lobbywerk. Kamerlid Lea Bouwmeester wil dat aan elk wetsvoor- 11 stel voortaan een paragraaf wordt toege- f- voegd over de invloed die lobbyisten op dat voorstel hebben gehad. „Dan kan ieder een zien: met hen is gesproken, dat is hun lobbybelang en dat is ermee gedaan." Het PvdA-Kamerlid wil bovendien dat alle belangengroepen een gelijke kans krijgen. „Grote belangenclubs met veel geld en macht weten vaak makkelijker de weg naar de politieke macht. Maar voor de de- jj mocratie is het van belang dat alle belan-

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2012 | | pagina 66