laten zich in
Zeeland kennen
spectrum 2
Zaterdag 8 september 2012
Lijsttrekkers
De Tweede Kamerverkiezingen gaan niet over Zeeland. Desondanks
zijn de afgelopen weken bijna alle lijsttrekkers in Middelburg langs
geweest, op uitnodiging van Scoop, de Zeeuwse Bibliotheek,
Omroep Zeeland en de PZC. Met een interview van een uur,
uitgezonden via radio, televisie en internet en een uitgebreide
nabeschouwing in de krant, hebben ze in één klap meer Zeeuwen
bereikt dan met drie dagen flyeren op de Markt in Middelburg,
Temeuzen en Zierikzee zou zijn gebeurd.
Wie weet heeft dat woensdag toch zijn weerslag in het stemhokje.
door Ernst Jan Rozendaal
Het is een woensdagmiddag in
augustus. Buiten is het heer
lijk warm. Terwijl SP-leider
Emile Roemer in Middel
burg tomatenijsjes uitdeelt,
druppelen een paar honderd meter verder
op, in de Zeeuwse Bibliotheek, de eerste be
langstellenden binnen voor het interview
dat hem zal worden afgenomen door Om
roep Zeeland en de PZC. De eerste bezoe
ker is zelfs twee uur te vroeg. Een half uur
voor aanvang zitten al zeker twintig men
sen klaar. Ouderen veelal Op wie zouden
zij twintig, dertig jaar geleden hun stem
hebben uitgebracht? Niet op de SP, toen
nog een radicale splinterpartij. Waarschijn
lijk op Wim Kok en daarvóór op Joop den
Uyl, de partijleiders van de PvdA. Roemer
is lijsttrekker van de partij die dan nog
steeds het hoogst scoort in de peilingen.
'Negenendertig zetels', luidt het nieuws dat
tijdens het interview binnenkomt. Aan de
oudere fans is af te zien waar die vandaan
komen. Roemer valt goed bij het oude
PvdA-electoraat. Sociaaldemocraten van de
oude stempel. Bij hem lijkt hun AOW vei
lig. De AOW van PvdA-legende Willem
Drees.
Uiteindelijk komen meer dan honderd
mensen opdagen bij het interview met de
man die - zo gelooft dan nog iedereen - mis
schien wel de nieuwe premier van Neder
land wordt. Roemer is de gedroomde ope
ner van een interviewserie met landelijke
lijsttrekkers. Hij is vrolijk, betrokken en ad
rem. In Middelburg krijgt hij een open
doekje. Is het strategie dat hij zijn gezicht
tot dan toe bijna nergens heeft laten zien?
„Puur strategie", reageert hij breed grijn
zend. „Zolang je niet in Zeeland bent ge
weest, hoefje je nergens te laten zien."
Zonder moeite slaat hij zich door het inter
view dat misschien wel iets kritischer had
gemogen. Toch laat ook hij kansen liggen.
Begin volgend jaar vertrekt commissaris
van de koningin Karla Peijs. Hij laat de
vraag onbeantwoord of de SP, mocht zij de
grootste worden, die bestuurspost opeist
Niet polariseren, lijkt zijn devies. Nog duide
lijker wordt dat als de Hedwigepolder aan
bod komL Hij is tegen ontpoldering. Over
het Scheldeverdrag moet opnieuw met de
Belgen worden onderhandeld, vindt hij. Tij
dens een onderbreking voor een plaatje op
de radio fluistert hij: „Dat verdrag is nota be
ne door Karla Peijs zelf ondertekend. Ik
dacht: ik zal het maar niet zeggen." Uit zo'n
opmerking blijkt hoezeer Roemer rekening
houdt met een rol in een nieuwe regering.
Het is immers niks voor een SP'er om de
scherpe randjes van zijn standpunt slijpen.
Een dag later haalt hij overigens wel uit. In
het Financieele Dagblad stelt hij dat Neder
land wat hem betreft geen Europese boete
betaalt als het begrotingstekort groter is
dan drie procent „Over my dead body."
Tijdens het gesprek in Middelburg scheert
hij langs dat onderwerp. Wat zou het mooi
zijn geweest als hij die uitspraak daar had
gedaan. Maar daar is het de bijeenkomst
niet naar. Lijsttrekker Kees van der Staaij
van de SGP doet zijn gewraakte uitspraak
over de kans op zwangerschap na een ver
krachting ook een dag na zijn bezoek aan
Middelburg, terwijl het onderwerp abortus
daar eveneens is aangeroerd. Is het een ge
brek aan doorvragen? Wellicht. Maar het is
nadrukkelijk de bedoeling dat de gesprek
ken afwijken van interviews met de landelij
ke media. Het gaat niet om één soundbite,
iedereen krijgt een uur de tijd om zijn idee
ën te ontvouwen. Nog nooit zijn lijsttrek
kers zo dicht bij het Zeeuwse publiek ge
bracht, zowel letterlijk als figuurlijk. Alleen
Geert Wilders (PW) en Jolande Sap
(GroenLinks) laten verstek gaan, in plaats
van premier Mark Rutte (WD) wordt Hal-
be Zijlsta als vervanger geaccepteerd. Wie
de gesprekken bij wil wonen, kan gewoon
de Zeeuwse Bibliotheek binnen wandelen.
Na afloop is het mogelijk de partijleiders de
hand te schudden of even een praatje te ma
ken. Het interview is te volgen via televisie,
computer, tablet, radio of telefoon. En de
volgende ochtend ligt een uitgebreid ver
slag op tienduizenden ontbijttafels in Zee
land.
Deze aanpak wordt gewaardeerd,
blijkt onder meer uit een ingezon
den brief van Karin Klopmeijer in
de PZC: „Ik ben bij bijna alle uitzendingen
aanwezig geweest en heb er erg van geno
ten. Juist ook omdat ik het vaak zeer verras
send vond hoe lijsttrekkers zich gedragen
als ze ruim de tijd krijgen om in te gaan op
vragen en dus niet 'de snelste, de leukste,
de slimste' hoeven te zijn."
De complete interviews zijn nog steeds te
bekijken op de websites van Omroep.Zee
land en de PZC. Elke sessie is een hele zit,
maar de lijsttrekkers laten zich inderdaad
kennen, ook over Zeeland.
Want hoewel het woensdag om landelijke
verkiezingen gaat, hoort bij een gesprek in
Middelburg ook een Zeeuwse thematiek.
Telkens zijn thema's als zorg, onderwijs en
natuur gerelateerd aan de Zeeuwse situatie,
