leeft in de Flevopolder
3 spectrum
Restanten oudste boerderij Zeeland
Zaterdag 25 augustus 2012
foto PZC
door latere bebouwing. Dus kiezen Van
Gijn, bouwmeesters Pomstra en de Haas
voor de boerderij van Brabers. Bovendien
is de betreffende boerderijwoning klein:
9.10 meter lang en 3.80 meter breed. Dat is
prettig, als je binnen twee weken het huis
wil hebben staan.
Nu is gaaf in archeologische kringen een
betrekkelijk begrip. Diederik Pomstra laat
de lege vlekken zien op de plattegrond van
Brabers. Dat kan betekenen dat daar geen
paalgaten zaten, maar het kan ook zijn dat
er sporen zijn verdwenen door verploe-
ging. Op basis van die ene plattegrond van
Brabers kunnen er dus meerdere versies
worden gebouwd, met steeds een andere
invulling van de hiaten.
Sinds de jaren zeventig en tachtig van de
vorige eeuw worden her en der in Neder
land - ook in de Flevopolder - leefgemeen
schappen uit de steentijd nagebouwd en
nageleefd. In het Horsterwoud gaan de stu
denten van Annelou van Gijn een stap ver
der. Alle werkzaamheden worden met au
thentieke gereedschappen uitgevoerd. Op
een tafel onder een tentdak liggen bijlen
van vuursteen, kwartsiet, basalt, gewei en
been. Netjes in plastic verpakt, zodat de
slijtsporen intact blijven. Het gaat de hoog
leraar om de details. Hoe lang gaat een bijl
mee, hoe lang duurt het voor met een be
paald soort bijl een boom is omgehakt -
dat soort gegevens wordt exact bijgehou
den.
De harde praktijk is volgens haar de enige
manier om echt inzicht in het leven in de
steentijd te krijgen. De experimentele ar
cheologie heeft al diverse misvattingen op
gehelderd. Bijvoorbeeld die over de vuist
bijl. Lang werd gedacht dat daarmee werd
gehakt
Tot het daadwerkelijk werd geprobeerd.
Toen bleek de bijl in feite een multifunctio
neel werktuig te zijn. Hetzelfde geldt voor
de bronstijdsikkels, 800 tot 600 voor Chris
tus. Toen die echt werden gehanteerd om
graan te snijden - vertelt Van Gijn - bleken
ze veel te bot. Pas in de praktijk werd dui
delijk dat de sikkels gebruikt werden voor
het snijden van turf Het zijn dus zoden
snijders, geen sikkels.
Vastgeroeste ideeën bijstellen, speculaties
ontkrachten, dat is wat de experimentele
archeologie kan en doet.
Het 'virus van nut en waarde' doet zich
sinds de economische crisis overal in Ne
derland gelden. Ook het Horsterwoud
blijft daarvan niet gevrijwaard. We wor
den nogal eens als kleuters weggezet, die
het leuk vinden om in berenvellen te lo
pen, vertelt hoogleraar Van Gijn. Zij staat
voor de wetenschap. Alles documenteren,
steeds opnieuw toetsen en herhalen, dat is
voor haar de kern van het project. Zo kan
er pas echt inzicht verkregen worden in
het leven van een gemeenschap, die nog
maar net de eerste beginselen van de land
bouw onder de knie had gekregen. Negen
tig procent van de menselijke geschiedenis
bevindt zich in de steentijd, dat moet je
niet vergeten, zal Diederik Pomstra later
zeggen. Als je de studenten de paalgaten
ziet uitgraven en manhaftig op een voor
de verduurzaming licht geblakerde boom
stam ziet inhakken, ben je met een klein
beetje fantasie terug in de steentijd. De
contouren van het huis zijn al zichtbaar,
de hoogte van de nok ook. De wanden
moeten nog worden geplaatst en met
leem besmeerd. Dak en kopse gevels wor
den van riet gemaakt.
Er komt een groep schoolkinderen langs.
Staatsbosbeheer stelt voor de komende ja
ren arrangementen samen.
Ja hoor, zegt boswachter Hans-Erik Kuy-
pers, ook bezoekers en groepen uit Zee
land zijn van harte welkom.
Oosterschelde
S natrekbare aarde/bodemresten
I paalgat
3 haardplaats
kuil
Haamstede
Burgh Brabers
De locatie Brabers bij Haamstede in 1957, 2e van links archeoloog Jan Trimpe Burger.
