Het leven na de studieschuld
werken29
zaterdag 25 augustus 2012
De student van nu lijkt huiverig
een studielening aan te gaan.
Maar is dat wel terecht? Hoe
kijken oud-studenten terug op hun
lening. Hebben ze spijt er van of
kan het ze niets schelen?
door Anne Salomons
illustratie Job van Gelder
et Nibud raadt studenten aan
w III zo weinig mogelijk te lenen.'
'Hoogopgeleide heeft spijt
I I van studieschuld.' Berichten
II II als deze kunnen de student
van nu huiverig maken een studielening
aan te gaan. Volgens onderzoek van het Ni
bud, het instituut voor budgetvoorlichting,
blijkt de schuld van studenten in tien jaar
tijd maar liefst verdubbeld. Dat kan voor
een groot deel toegeschreven worden aan
de huidige 30-plussers die hun studieschuld
nu afbetalen. Ervaren zij een studieschuld
als een blok aan het been of als lastige maar
noodzakelijke investering? En hoe zit het
met een eventuele hypotheek?
Gerald Knol (31) heeft geen spijt van zijn
studieschuld. Hij volgde twee universitaire
studies en liep een fikse studieschuld op
van 48.000 euro waarvan hij inmiddels
15.000 heeft afbetaald. „Ik ben wat laks ge
weest", vertelt hij. „In mijn studietijd heb ik
een tijdje in het bedrijf van mijn vader ge
werkt en toen heb ik voor het gemak mijn
studiefinanciering maar door laten lopen en
bleef gewoon ingeschreven als student. Dat
had helemaal niet gehoeven. Maar ik heb
wel een leuke studententijd gehad."
Knols ouders hebben hem altijd gestimu
leerd in het volgen van een academische stu
die. Dat hij daarbij schulden maakte, von
den ze erbij horen. Zijn vriendin, die alleen
met een basisbeurs studeert, vindt echter
dat hij te makkelijk heeft geleend. Maar
Knol wordt door zijn schuld niét belem
merd. Nu hij op punt staat een huis te ko-
pen, blijkt ook een startershypothèek geen
probleem. Knol: „Ik ben toevallig vandaag
bij meerdere banken geweest, maar alleen
bij de Rabobank, de meest risicomijdende
bank, vroegen ze expliciet naar een studie
schuld."
Bij het BKR (Bureau Krediet Registratie)
staan studieschulden niet geregistreerd,
waardoor ze door banken niet te traceren
zijn. Je kunt het dus verzwijgen als je een
hypotheek aanvraagt. „Maar daar ben ik
heel eerlijk in geweest, en de hypotheek die
ik nodig heb, kan ik gewoon krijgen", aldus
Knol. Inmiddels heeft hij een goedbetaalde
baan en zijn toekomstperspectief is allesbe
halve somber. „Het ligt er natuurlijk ook
aan wat voor studie je gevolgd hebt qua per
spectief op de arbeidsmarkt. Maar ik zie die
lening vooral als een investering in mijzelf."
De rente die een oud-student moet betalen
over zijn studieschuld is afhankelijk van het
jaar waarin hij of zij de schuld gaat terugbe
talen. Het rentepercentage voor 2012 is vast
gesteld op 1,39 procent. Banken houden bij
de berekening van het maximale hypotheek
bedrag echter rekening met een percentage
van 2 procent en schatten daarmee de maan
delijkse last van de studieschuld veel hoger
in dan de werkelijke kosten. Dat maakt het
voor oud-studenten met een studieschuld
doorgaans moeilijker op de huizenmarkt.
Banken zouden tevens graag zien dat studie
schulden van studenten bij DUO (Dienst
Uitvoering Onderwijs) wel worden geregis
treerd in het BKR-register, om de student
extra te bescherming tegen problematische
schuldsituaties.
William Moore (44) studeerde aan de kunst
academie en had totaal 28.000 gulden (zo'n
14.000 euro) studieschuld. Maar bij het aan
vragen van een hypotheek werd daar niet
Gerald Knol
William Moore
Leeftijd: 31 jaar
Beroep: sinds 2009 consultant en headhunter in Amsterdam
Studie: Bedrijfskunde van 1999 tot 2007, filosofie van 2005 tot 2009
In totaal 10 jaar ingeschreven als student waarvan hij 5 jaar
studiebeurs heeft ontvangen (4 jaar bedrijfskunde en 1 jaar
aanvullend voor filosofie), de overige jaren aanvullend geleend.
Totale schuld:
48.000 euro.
Tussentijds afbetaald:
15.000 euro.
Heeft uitstel afbetaling gekregen tot januari 2014.
Leeftijd: 44 jaar
Beroep: freelance fotograaf, zzp'er in Nijmegen,
Studie: MTS fotografie 3 jaar, Kunstacademie St. Joost, fotografie,
5 jaar van 1990-1995. In totaal 8 jaar studiebeurs ontvangen,
laatste 5 jaar volledige beurs, inclusief rentedragende lening.
Totale schuld:
28.000 gulden, zo'n 14.000 euro. Heeft nu bijna 15 jaar
afbetaald.
Stand 1 januari 2012: nog 1.242,73 te betalen.
Maandelijkse terugbetaling:
104,11 euro.
eens naar gevraagd, terwijl hij wel aan ande
re strenge toelatingseisen moest voldoen.
Zo moest hij zijn creditcard inleveren, om
dat je daar schulden mee kunt maken. Zijn
ondernemingsrekening, waar je een paar
duizend euro rood op kunt staan, moest hij
opzeggen.
Van die 14.000 euro studieschuld moet
Moore nu nog, 17 jaar na het afronden van
zijn studie, 1.242,73 euro afbetalen. Moore:
„Misschien had ik het als fotograaf ook wel
zonder die kunstacademie kunnen redden.
Tot nu toe heeft geen enkele opdrachtgever
gevraagd naar een kopie van mijn diploma.
Maar ik heb in ieder geval mijn hart ge
volgd." Thuis was hij de eerste die ging stu
deren. Dat hij een beurs aanvroeg, daar heb
ben zijn ouders zich nooit mee bemoeid.
„Mijn vader vond het prima dat ik geld ging
lenen. Het was een formuliertje invullen en
het was geregeld. Ik was toen ook vrij naïef
en dacht: wie dan leeft, wie dan zorgt. Als
mijn zoon straks gaat studeren, zou ik hem
ook niet tegenhouden een studielening af te
sluiten."
Maar kom niet met het argument dat ieder
een gelijke kansen heeft, want dat is volgens
Moore niet waar. Hij had met een maximale
beurs destijds zo'n 700 gulden maandelijks
te besteden? Dat was niet genoeg omdat hij
dure materialen als fotopapier en appara
tuur moest aanschaffen. „Ik heb altijd bij
baantjes gehad, van lopendebandwerk in al
lerlei fabrieken tot werk bij een benzine
pomp. Ik heb toen zelfs weieens geld moe
ten terugbetalen, omdat ik te veel had ver
diend. Dat was flink balen. Kids met vermo
gende ouders hoeven geen schulden te ma
ken, geen bijbaantjes te nemen en ze zitten
later ook niet met die afbetaling. Die kun
nen meteen goed gaan verdienen."
Op een gegeven moment moest Moore
gaan aflossen, zo'n 200 gulden per maand.
Nadat hij een draagkrachtmeting had aange
vraagd, werd dit bedrag ietwat terugge
schroefd. De schuld in een keer afbetalen
kon hij steeds net niet, maar inmiddels is
hij er aan gewend dat het steevast in het rij
tje van vaste maandelijkse lasten terugkomt.
„Als ik straks, aan het eind van het jaar, al
les heb afbetaald, zet ik nog een jaar lang
hetzelfde maandbedrag opzij en dan koop
ik er een heel mooi drumstel van."
www.nibud.nl
www.studerengeldbeheren.nl
reageren?
geld@wegener.nl
