Vrolijke blik van Tsjechov
zeeland
naz mer festival
'Am Ziel' wegens succes geprolongeerd
zaterdag 18 augustus 2012
Alle mensen jagen hun levensgeluk na. De eenakters Kracht, Nacht Macht
van Anton Tsjechov (1860-1904) bieden romantische, komische, pijnlijke
en onthutsende ontmoetingen bij dat streven naar geluk. Regisseur
Teuntje Klinkenberg ging met vier acteurs van 't Woud Ensemble vooral
op zoek naar de humor in deze stukken.
door Ali Pankow
Tsjechov is een meester van de
portrettering, van de ontle
ding en van de ironie. „Hij
schetst zijn personages heel
scherp, maar altijd met mededogen,
waardoor je als toeschouwer die men
sen toch in je hart trekt", zegt Teuntje
Klinkenberg.
Over het regisseren van Tsjechov lo
pen de meningen vaak flink uiteen
Klassieke regisseurs als Stanislavski en
later Sharov kozen ervoor het tragische
en melancholieke in Tsjechovs werk te
benadrukken. Hedendaagse regisseurs
doen het vaak anders. Zo bood Gerard-
jan Rijnders het afgelopen seizoen nog
een verrassende en bejubelde interpre
tatie van Oom Wanja.
„Gelukkig maar", vindt Klinkenberg.
„Tsjechov is vaak meedogenloos in het
schetsen van de situatie, maar er zit
ook zoveel humor in. Door op locatie
te spelen, brengen wij de verhalen nog
veel meer naar de mensen toe. Zeker
ook door de groteske manier van spe
len, in dit geval met soms heel vette
terzijdes. Dat zijn korte kluchten, een
soort vaudeville-stukjes", benadrukt de
regisseur.
In de eenakter Kracht zijn twee man
nen verliefd op dezelfde vrouw. Met
haar hypnotiserende ogen weet zij die
aanbidders volledig naar haar hand te
zetten. Het zou hier om een nog onbe
kend werk van Tsjechov gaan. Dat is
extra verrassend omdat met zeven
avondvullende stukken en acht eenak
ters zijn toneeloeuvre toch zeer over
zichtelijk is. Dit in tegenstelling tot zijn
talloze korte verhalen.
Klinkenberg licht toe: „Die eenakter is
na de dood van Tsjechov geschreven
door Ivan Sjetsjeglov, een vriend met
wie hij had gesproken over het idee
van een hilarisch stuk over een vrouw
met hypnotiserende ogen. Tsjechov
was er zelf niet meer voor in de stem
ming. Zijn vriend heeft het idee later
uitgewerkt. Het stukje is gevonden in
een Amerikaanse toneelbundel. Het is
niet eerder in Nederland gespeeld."
Het stukje Nacht is gebaseerd op een
van Tsjechovs korte verhalen en achter
Macht gaat de oorspronkelijke eenak
ter Het jubileum schuil.
Klinkenberg voelt zich goed thuis bij
de werkwijze van Ensemble 't Woud.
„We ontvangen het publiek op een
mooie locatie op klapstoeltjes. Elke een
akter wordt op een andere plek bin
nen die locatie gespeeld. In Middel
burg spelen we op de binnenplaats
van Het Zeeuws Archief. Het eerste
stukje tegen de gevel van een monu
mentenpad, het tweede in een sober
hoekje met stoep, het derde tegen de
muur van het hypermoderne deel."
De regisseur heeft gekozen voor een
setting waarin de acteurs een reizend
toneelgezelschap vormen, een uitgela
ten troupe die van plek naar plek trekt,
met een lint van toeschouwers achter
zich aan. „De cast bestaat uit vier spe
lers, die vijftien rollen voor hun reke
ning nemen. Op die manier kunnen zij
het hele palet aan. spelkwaliteiten laten
zien", zegt Klinkenberg. Volgens haar
is er grote behoefte toneel weer echt
een ontmoetingsplek te laten zijn.
„Een specifieke locatie nodigt uit tot
gesprekken. Die komen op zo'n speel
plek sneller los dan in het theater."
'Kracht, Nacht Sr Macht', ma. 27, di. 28
en wo. 29 augustus. Verzamelen:
Abdijplein, Middelburg, 18.15 uur.
Prijs: €16,50 (CJP/65+ €14,-).
Scène uit 'De Kracht van de Hypnose' met Olaf Malmberg (I) en Barbara Pouwels. foto Saris Den Engelsmans
Scène uit Am Ziel vorig jaar tijdens Zeeland Nazomerfestival. foto Lex de Meester
Am Ziel van Thomas Bern-
hard speelde vorig jaar in
het Badpaviljoen in Dom
burg. Wegens groot succes wordt
het stuk dit jaar hernomen in de
Stadsschouwburg in Middelburg.
Festivaldirecteur Henk Schoute be
sloot vorig jaar de première enkele
dagen uit te stellen, omdat de voor
stelling daar volgens hem nog niet
rijp voor was. Zijn moed werd be
loond. Am Ziel kreeg na die extra rij
ping zeer lovende recensies. Willem
Nijssen omschreef de voorstelling in
de PZC als 'een ode aan de magistra
le tekst die werkelijk tot leven werd
gewekt' en in de landelijke dagbla
den scoorde Am Ziel, onder regie
van Judith de Rijke, zonder uitzon
dering vijf sterren.
Alle voorstellingen in Domburg
raakten snel uitverkocht. Velen wa
ren te laat voor een kaartje. Reden
genoeg dus voor een reprise dit jaar.
Een herkansing dit stuk alsnog te
gaan zien. In Am Ziel bereiden een
moeder (Raymonde de Kuyper) en
dochter (Gusta Geleijnse, die de rol
heeft overgenomen van Lieke-Rosa
Altink) zich voor op het vertrek
naar hun zomerhuis. In een impuls
heeft moeder daar ook een gevierde
'dramatische' schrijver uitgenodigd.
Deze rol wordt, evenals vorig jaar,
gespeeld door de auteur Amon
Gmnberg. Verder vertolkt Myrthe
Burger de rol van het dienstmeisje.
'Am Ziel', vr. 31 augustus en za. 1 sep
tember. Stadsschouwburg, Middel
burg. Aanvang: 20.00 uur. Prijs: €22,50
(CJP/65+ €20,-)
