Zonder
Zeeuwen
worden
we
Muziek maken schept orde in de chaos
O,
'o'
MIDDELBURG
Voorstelling: 'Zeeuwen van Oranje',
woensdag 22 augustus (try out),
donderdag 23 augustus (première),
vrijdag 24 en zaterdag 25 augustus,
maandag 27 augustus t/m zaterdag
1 september
Locatie: Nationaal Voebalmuseum
dé Voetbal Experience, Middelburg
Aanvang: 20.30 uur
Prijs: 25,- (CJP/65+ 22,50)
Een komedie over de belangrijkste bijzaak ter wereld: voetbal. Alex
Mallems, artistiek leider van het Zeeland Nazomerfestival, schreef Zeeuwen
van Oranje, gebaseerd op het boek dat twintig jaar geleden verscheen over
de negen voetbalinternationals die Zeeland heeft voortgebracht. Maar het
stuk gaat over méér: over jongensdromen, vriendschap en de tragiek van
alledag. Kortom: over het leven.
door Rolf Bosboom
Hein van der Heijden (links) en Bas Teeken in Zeeuwen van Oranje.
De eerste repetitieperiode
voor Zeeuwen van Oran
je vond plaats in juni, op
het moment dat het EK
Voetbal in volle gang
was. Het debacle met het Nederlands
Elftal had 'dramatische consequenties'
voor de inhoud het stuk, zegt tekst
schrijver Alex Mallems. „Hoe drama
tisch die drie nederlagen van Oranje
ook waren, voor het stuk is het goed.
We zouden bijna de titel moeten ver
anderen van Zeeuwen van Oranje in
Zeeuwen voor Oranje."
Want het is hoog tijd dat er weer eens
een Zeeuw zijn opwachting maakt in
het nationale team. De laatste die in
Oranje speelde was Peter van Vossen,
inmiddels twaalf jaar geleden. Sinds
het begin van de twintigste eeuw gin
gen acht provinciegenoten hem voor:
Toine van Renterghem, jo Schot, Adri
van Male, Frans de Munck, Willem
van Hanegem, Jan Poortvliet, Adrie
Koster en Danny Blind.
De Zeeuwse voetbalinternationals wer
den twintig jaar geleden door Matty
Verkamman, Chris van Nijnatten en
Henri van der Steen belicht in het
boek Negen Zeeuwen van Oranje. Ac
teur Hein van der Heijden droeg het
boek bij Mallems aan als mogelijk loca
tieproject voor het Nazomerfestival.
Het is voor Mallems, artistiek leider
van het festival en verantwoordelijk
voor vele vertalingen en bewerkingen,
zijn eerste oorspronkelijke theaterstuk
geworden. „Het was een kwestie van
een goede ingang vinden. Je moet van
een historisch boek met heel veel fei
ten een toneelstuk maken. Daarbij was
de locatie een belangrijke factor om
geïnspireerd te raken. Het Voetbalmu
seum in Middelburg is een plek waar
zo'n stuk echt thuis kon komen."
Zeeuwen van Oranje gaat over twee
voetbalfanaten: Sjaak (gespeeld door
Bas Teeken) is gids in Voetbal Expe
rience en tevens voorzitter van de
twintig jaar geleden opgerichte socië
teit 'Zeeuwen van Oranje'. Jan Jansen
alias JJ (een rol van Hein van der Heij
den) bezoekt op een van zijn vele fiets
tochten door Zeeland het museum.
Daar ontwikkelt zich een gesprek tui
sen de twee.
„Dat gaat over hun eigen leven, hun
victoriemomenten en hun mislukkin
gen, zoals dat voor voetballers ook
geldt", zegt Bas Teeken. „Het zijn un-
foto Joost de Haas
door René de Dreu
uziek is geen wedstrijd, vindt
de 22-jarige Yori Swart uit het
Noord-Hollandse Bergen. Ze
deed in 2011 wel mee aan enkele aanspre
kende wedstrijden, maar 'alleen voor de
podiumervaringen'. De Amsterdamse
Popprijs, de Sena PopNL Award, de Gro
te Prijs van Nederland en ook nog eens
3FM Serious Talent. Ze kwam, liet haar
muziek horen en won alles wat er te win
nen viel.
De zaal bij het Eurosonic/Noorderslag-op-
treden puilde begin dit jaar uit, er ver
scheen in februari een cd op eigen label
en Swart hoeft zich nergens meer voor
aan te melden om podiumervaring op te
doen. Met dit jaar al een club- en festival-
toer, een uitverkochte bovenzaal van Para-
diso en supportoptredens bij Agnes Obel,
Wende Snijders, De Dijk en Tim Knol
heeft het veel weg van een bliksemstart.
Het album laat een zangeres horen die
kan putten uit een heel arsenaal muziek
stijlen. Ze smeedt ze knap en soepel aan
een en gebruikt elementen uit pop, rock,
blues, country en folk om steeds de ge
wenste sfeer bij haar autobiografische tek
sten te vinden. „Muziek maken en tek
sten schrijven zorgen voor orde in een
nogal chaotisch leven. Het geeft tegensla
gen een plek en levert structuur in het
heen en weer slingeren tussen emoties
en stemmingen. Het dwingt me om af
stand te kunnen nemen en me te focus
sen. Optreden heeft ook dat effect. Het
geeft een goed gevoel, maakt me erg zelf
bewust en lost concentratieproblemen
bijna op."
Muziek maken leek daardoor voor Yori
Swart een noodzaak, een uitlaatklep en
een logische keuze nadat ze al vroeg de
kracht van het liedjes schrijven en gitaar
spelen had ontdekt. Het lukt haar in elke
song een eigen universum te creëren, dat
door herkenbare muzikale elementen en
oprechte teksten soepel een weg vindt
naar de luisteraar. „Het is een keuze om
op die manier verschillende kanten te la
ten horen. Ook wel een metafoor voor
het zoeken, de diverse emoties en wispel
turigheid. Een bewuste keuze, ómdat ik
vind dat het de muziek interessanter en
leuker maakt."
„Al die aandacht voelt af en toe wel als
een last. Het geeft een bepaalde druk. Op
een podium valt dat van me af, maar van
schrijven en tot rust komen is het de afge
lopen maanden niet echt gekomen. Dat
zit wel in de planning en ideeën voor een
volgend album zijn er al."
Yori Swart, ma. 27 augustus, Abdijplein, Mid
delburg. Aanvang: 21.00 uur. Toegang gra
tis.
