spectrum
Zaterdag 18 augustus 2012
daar voor het eerst en moet je als kijker
het gevoel hebben dat jij daar loopt. Door
die aanpak stuit je op verrassende dingen.
„Voor een programma over consumptie-
ijs moesten we uiteraard ook naar Italië.
Mijn cameraman, die nog maar net van de
jeugdpuistjes af is, kijkt net als ik. Onder
weg in de Dolomieten zien we tegelijk in
de sneeuw een Lamborghini wegscheuren.
Wij kijken. Blijkt dat heel rijke mensen
daar een sportauto huren om ermee over
een ijsbaan te scheuren. Zo bespottelijk.
Zoiets ontstaat tijdens het draaien, we heb
ben het niet van tevoren bedacht. Dat zou
je mijn handschrift; kunnen noemen: nuch
ter, met oog vöor detail."
Heeft hij van zijn vader. En een beetje van
zijn moeder. „Doodnuchtere mensen.
Geen gezweef, geen kapsones, geen gedon
der. PvdA'ers, verlichte socialisten die een
beetje Chopin draaiden. Ze zaten beiden
in het onderwijs. Mijn vader gaf les op wat
toen een blo-school - buitengewoon lager
onderwijs - heette en hij hoefde niet ho
gerop. Minder kansrijke kinderen leerde
hij rekenen en schrijven. Hij zei: 'Ik moet
ze net zoveel leren, dat ze kunnen overle
ven'. Hij wist heel goed wat die kinderen
wezenlijk nodig hadden. Mijn moeder was
lang huisvrouw, maar heeft ook een tijd
les gegeven aan kinderen met het down-
syndroom."
In zijn jonge jaren wilde hij een tijdje kun
stenaar worden. Zijn vader zei: 'Natuurlijk,
maar ik zou eerst iets leren waarmee je ze
ker geld kunt verdienen. Want je móet je
geld kunnen verdienen'. „Een wijze les.
Heel nuchter." Zijn twee broers en twee
zussen zijn net zo. Ze zijn uitgewaaierd
naar het onderwijs en de handel. Zijn jong
ste broer is van alles geweest en is nu bus
chauffeur. „Vind ik ook fantastisch."
Soms roept iemand van de tv-ploeg: 'Weet
je wel dat we aan het werk zijn?' „Ik vind
het nog altijd niet vanzelfsprekend dat ik
het kan doen, het is vooral een kwestie
van veel geluk. Het is een grote luxe werk
te kunnen weigeren omdat het te veel is.
Ik heb bewondering voor de mensen die
het 'vuile werk' doen. Mensen die in een
slachthuis werken, in een ijsfabriek, een
vleesfabriek, dat soort werk. Duizenden
mensen die in Brazilië voor onze comed-
beef in de weer zijn. Die mensen doen dat
toch maar mooi. Je geneert je bijna dat je
met schone handen rondloopt.
„Maar ook op het boerenland, hoe hard
die mensen werken... Daar kun je alleen
maar vol bewondering van zijn. En gêne
voelen, wij luxepoppen. Die boeren kun
nen in stadse ogen niets goed doen, maar
daar lopen ze nooit in de prut. Dat oor
deelt alleen. Maar wel de spullen eten. Fan
tastisch dat die boeren dat doen en voor
dat geld. Ik heb altijd bewondering gehad
voor mensen die met hun poten werken.
Ik ben vol van het besef dat ze het voor
mij doen."
Of hij tot zijn dood blijft werken? Hij ziet
wel. „Ik maak nu meër tv dan ik ooit heb
gedacht. Ik ben gezond. Ik hoef niet zo'n
pre-scan waarop ze kunnen zien wat je
mogelijk allemaal mankeert of wat je nog
te wachten staat. Dan word je gedotterd
en val je dood neer. Maar ik besef wel dat
ze je zo kunnen schrappen. De wilde keu
ken is een hit, maar dat is geen enkele ga
rantie dat je het kunt blijven doen.
„Mocht ik er bij de tv uitgegooid worden,
dan zoek ik ander werk. Misschien ga ik
dan weer kinderboeken schrijven. Ik heb
er vijftien geschreven, maar ik droom van
een kinderserie waarin ik ook iets kan la
ten zien. Dan hoefje het niet uit te leggen.
Een van mijn kinderboeken heeft als titel
Mogen wij u ophijsen?. Dat gaat over tech
niek, over katrollen, waardoor je veel ster
ker bent. Als je dat laat zien, dan snapt een
kind het Als iemand het later uidegt, dan
weten ze het al.
„Ach, het kan van alles zijn, maar ik word
geen culinair journalist. Die hebben veelal
een eenzijdige kijk en weten niet waar ze
het over hebben. Voor iemand als Johan
nes van Dam is alles wat hij in 1968 heeft
gelezen wet. Terwijl de dingen verande
ren. Hij schrijft dat je geen Noorse zalm
moet eten omdat daar antibiotica in zitten.
Hij is niet gaan kijken, heeft geen rappor
ten gelezen. Anders had hij geweten dat er
in Noorwegen al twintig jaar geen antibio
tica meer worden gebruikt."
Al vrij jong wilde hij journalist worden.
Waarom? Geen idee. „Er bestond nog
geen opleiding. Inmiddels zijn er veel op
leidingen. Maar is de journalistiek er beter
van geworden? Informatie is vaak informa
tie die al eerder ergens is gepubliceerd en
daarvoor weer ergens anders en die komt
weer ergens anders vandaan. Het lijkt of je
drie, vier bronnen hebt, maar in werkelijk
heid heeft iedereen het van elkaar overge
schreven. Dat zie je om de haverklap. Ter
wijl je juist bereid moet zijn steeds weer
opnieuw te kijken of het juist is. Dat heb
ik geleerd van wijlen Jan Blokker. Hij wist
alles, maar elke keer als hij het ging op
schrijven, liep hij naar de boekenkast om
te kijken of het klopte. Die bereidheid
moet je hebben. En ja, die heb ik."
Wouter Klootwijk
Geboren in 1945 in Rhenen.
Getrouwd,'twee zoons, één
kleinkind.
Werkte en werkt als journa
list en columnist voor on
der meer de Volkskrant, Vrij
Nederland, De Groene, NRC,
GPD-kranten, VPRO en RVU.
Televisieprogramma's
2003: Keuringsdienst van
waarde (VPRO)
2006: Klootwijk aan zee
(VPRO)
2010: De wilde keuken
(RVU/NTR). Nieuwe serie
van zeven afleveringen vanaf
half oktober.
Auteur van tientallen boe
ken, waaronder vijftien kin
derboeken.
reageren?
spectrum@wegener.nl
