televisie zondag 26
'Archief van tranen'
voor massamoorden
in Indonesië
wmi
Zaterdag 11 augustus 2012
media@wegener.nl
+31(0)24-3650570
■nnymw'iwv "Wy-"■r*"ir.
"•.•V
8 ENGELENBURG
Na het uitroepen van de on
afhankelijkheid van Indone
sië in 1945 veranderde het le
ven van Indische Nederlan
ders maandenlang in een
hel: de Bersiap.
door Bert Pots
Wat gebeurde er met
de kinderen Enge
lenburg? Welk gru
welijk lot trof dui
zenden andere Nederlanders na
het uitroepen van de republiek In
donesië? Omroep Max bericht in
een tweedelige documentaire over
massamoorden van Indonesische
jongeren die vergeten raakten om
dat de focus steeds meer op Neder
landse wandaden in de voormali
ge kolonie is komen te liggen.
Twee dagen na de capitulatie van
Japan op 15 augustus 1945, riep
Soekarno de onafhankelijkheid
uit. De overlevenden van de Jap
penkampen, maar ook zij die niet
geïnterneerd waren geweest, wer
den daarna blootgesteld aan slacht
partijen door nationalistische Indo
nesische vrijheidsstrijders. Deze
periode staat ook bekend als de
Bersiap.
Tussen oktober 1945 en mei 1947
zijn met zekerheid 3.500 Indo-Eu-
ropese Nederlanders vermoord.
Meestal met kapmessen en bam
boesperen. Nog eens vierduizend
Nederlandse vrouwen en kinderen
kwamen in deze periode om door
honger, ziekte en uitputting, een
deel van hen in kampen van de In-
zie onze website:
Good morning London
Olympische ontbijtshow. Om 11.00
uur volgt live verslaggeving in Lon
don live.
Nederland 1, 7.05 uur
London today
Samenvatting van de laatste olympi
sche dag met Tom Egbers.
Nederland 1, 18.15 uur
Studio sport eredivisie
Samenvattingen van vandaag ge
speelde wedstrijden.
Nederland 1, 19.00 uur
London late night
Mart Smeets praat voor de laatste
keer met olympische sporters.
Nederland 1, 20.20 uur
Sluitingsceremonie
Rechtstreeks verslag van de slui
tingsplechtigheid van de Olympi
sche Spelen in Londen.
Nederland 1, 21.55 uur
De zomer van 4: de spelen
Rick Nieman voor de laatste keer
vanuit het Holland Huis in Londen.
RTL 4, 22.30 uur
O
Graf van één van de vermoorde kinderen Engelenburg in Soerabaja.
foto Pia Media BV
donesische nationalisten.
Tijdens de Bersiap zijn in totaal
zo'n 16.000 Indo-Europese Neder
landers vermist geraakt, waaron
der ook Chinezen met de Neder
landse nationaliteit. Hun lichamen
zijn nooit teruggevonden.
Pia van der Molen kwam op het
spoor van de Bersiap toen zij in
Soerabaja graven vond van zes kin
deren met de naam Engelenburg.
Wat was er met hen gebeurd?
Archief van tranen staat ook stil bij
het Goebeng Transport. Op 28 ok
tober 1945 liep dit transport in een
Indonesische hinderlaag. Hierbij
werden naar schatting tweehon
derd vrouwen en kinderen ver
moord. Op Midden-Java gaat Van
der Molen op zoek naar een water
put in Balapoelang, de plek waar
op 11 oktober 1945 14 Nederlandse
mannen, vrouwen en kinderen
werden vermoord.
Al zijn de gebeurtenissen gruwe
lijk, de documentaire is sereen. De
Indië-gangers die nog over de pe
riode kunnen getuigen zijn oud,
niet zelden heel oud. Van der Mo
len treedt hen met veel liefde en
begrip tegemoet. Ze doet een be
roep op schriftelijke verklaringen
uit die tijd en ze gaat ter plekke kij
ken. Eerder al beschikte Van der
Molen over de officiële documen
ten die zij een aantal jaren geleden
kreeg van de weduwe van Jack
Boer. Hij redde indertijd 2.483 ten
dode opgeschreven Nederlanders
uit de Werfstraat-gevangenis in
Soerabaja. Alle documenten uit de
'ordner van Jack' staan op de web
site www.archiefvantranen.nl
Q Archief van tranen (deel 1),
Nederland 2,18.50 uur. Deel 2 wordt
volgende week zondag uitgezonden.
O
O
00
o>
O
CM
CM
CM
CM
O
O
M
CM
X
u
z
07:05 Studio Sportzomer:
Teamsporten 08:00 NOS
Olympische Spelen: Good
Morning London 08:30
NOS Olympische Spelen:
Good Morning London
09:00 NOS Olympische
Spelen: Good Morning
London 09:30 NOS Olym
pische Spelen: Good Mor
ning London 10:05 Studio
Sportzomer: London Late
Night 11:00 NOS Olympi
sche Spelen: London Live
11:05 NOS Olympische
Spelen: London Live 12:45
NOS Olympische Spelen:
London Live 14:25 NOS
Olympische Spelen: Lon
don Live 16:05 NOS Olym
pische Spelen: London Live
18:00 Journaal (nos)
18:15 NOS Olympische
Spelen: London
Today (nos)
06:00 Tekst TV 07:20 Ne
derland helpt 07:45 Schep
per Co in het land 08:10
Schepper co aan tafel
08:30 De wandeling 08:55
Nederland zingt op zon
dag 10:10 Geloofsgesprek
10:30 Eucharistieviering
11:30 Kerkdiensten 12:30
Ramadan-journaal 12:55
NTR Podium 14:00 AVRO
Close Up: Modeontwerper
Ozwald Boateng - A man's
story 15:30 Omrop Fryslan
16:00 Journaal 16:05 Laby
rint 16:33 Socutera: Leger
des Heils 16:35 Knoop in
je zakdoek: Muziek 17:05
AVRO Close Up: De wereld
volgens Anish Kapoor
06:30 Z@ppelin, met o.a.:
Kabouter Plop, Piet Piraat,
Castle ferm, Bumba, Pene
lope, Conni, Sesamstraat
08:15 Z@pp, met o.a.: Ka
raoke Kids, Z@ppSport,
Z@ppbios: De indiaan, De
mooiste sprookjes, Lockie
Leonard, Dick 'n Dom go
wild!, Bijna blote beesten,
Twisted Whiskers, Z@PP
Kids Top 20: Zomer editie,
Z@ppBios: Piepertje, Span-
gaS Marathon, Weekover
zicht Jeugdjournaal
06:00 Woningwijs 07:00
Friends with money 08:40
Campinglife 09:10 Eigen
huis tuin 10:05 Stabi-
lo: Spellingstrijd 10:50 En
joy life kidsjen 11:20 Ge
woon mooier 11:50 Lang
zullen we leven 12:20 RTL
Travel 13:20 Films ster
ren 13:50 Volunteers 16:00
Ambassadeur voor een dag
16:30 Citynews 17:00 Gor
don's great escapes
06:01 Teleshop 5: Car
tracks, Woningwijs, Car
tracks, Woningwijs 07:30
Answers with Bayless Con-
ley 08:00 Hour of power
10:06 Teleshop 5:'Tel sell,
Tommy Teleshopping, Tel
sell 15:35 The real house
wives of Orange County
16:30 Everybody loves Ray
mond 17:00 The millionai
re matchmaker
18:00 Journaal (nos)
18:10 God in de Lage
Landen (h), Docu
mentaire (eo
18:50 Archief van tra
nen, Documentai
re (max)
18:15 Taarten van Abel
(vpro)
18:45 jeugdjournaal
(nos)
18:55 Docklands, Jeugd
dramaserie (vpro)
18:00 RTL Nieuws 18:00 Hotter than my
18:10 Secret millionaire, daughter, Mode-
Reality programma
18:30 Hotter than my
daughter, Mode-
programma
19:00 Studio Sport Ere
19:25 De klusjesman
19:10 Een zaak van bloe
19:00 Glee, Musicalco-
divisie (nos)
nen (bnn)
men, Humaninte-
medy
19:50 3 op reis Sum
restprogramma
mertime (bnn)
19:25 VriendenLoterij
De winnaars
19:30 RTL Nieuws
19:55 RTL Weer
20:00 Journaal (nos) 20:00 Journaal (nos)
20:25 Ranking the stars
20:00 The Shawshank
20:00 Bring it on, Ro
20:20 Studio Sportzo- 20:20 Zomergasten
(bnn)
redemption, M/s-
mantische komedie
mer: London Late (vpro)
daaddrama
Night (nos)
21:55 NOS Olympische
Spelen: London
Live, Verslag (NOS)
21:10 De beste zangers
unplugged, Mu
ziekprogramma
(tros)
23:25 Zomergastfilm:
Mystery Train,
Misdaadkomedie
(vpro)
22:00 Lipdub(ncrv)
22:30 Studio Voetbal
(NOS)
22:30 De zomer van 4:
De Spelen, La-
tenightpraatpro-
gramma
23:35 Spuiten en slikken
op reis (bnn)
22:00 Royal Pains, Dra
maserie
22:50 CSI: Miami, Ac
tieserie
23:45 Standoff, Misdaad
serie
01:05 Journaal
01:15 Studio Sportzo
mer: London Late
Night (h)
02:05 Journaal (h)
02:25 Tekst TV
00:56 Tekst TV
00:20 Boardwalk empi- 00:00 RTL Nieuws 00:40 RTL Poker: Tu-
re(h) 00:10 RTL Weer torials
01:20 Studio Sport Ere- 00:15 Superdik - Super- 01:11 Tease TV
divisie (h) dun 03:00 Tommy Teleshop-
02:10 Missing without 01:15 Teleshop 4 ping
a trace 01:16 Cupido TV 05:30 KTL De Journal
02:56 Tekst TV 04:30 Morning chat
Friends with money
Romantisch drama met Jennifer
Aniston als de jongste van vier
vriendinnen én als de enige zonder
man. Luchtige film die nergens be
klijft. Regie: Nicole Holofcener.
(VS-2006)
RTL 4, 7.00-8.40 uur
De indiaan
Koos ontdekt via Peruaanse straat
muzikanten dat hij is geadopteerd
uit Peru. Filmmaker Ineke Hout
man schuwt het sentiment niet,
maar leverde niettemin een waar
achtige jeugdfilm over de waarde
van liefdevolle ouders.
Nederland 3, 9.00-10.15 uur
Volunteers
Een rijkeluisman neemt vanwege
gokschulden dienst bij het vredes-
corps. De komedie begint tijdens
een missie in Thailand waar drugs
baronnen strijd leveren met de CIA
en de communisten. Regie: Nicho
las Meyer. (VS-'8s)
RTL 4, 13.50-16.00 uur
Spud
Zuid-Afrikaanse kaskraker over een
14-jarige puber die mede dankzij
een vriendelijke docent opbloeit
tussen de pestkoppen. Gebaseerd
op de bestseller van John van de
Ruit. Regie: Troy Sivan. (ZA-2010)
Nederland 3, 15.30-17.05 uur
The first wives club
Spitsvondig uitgeschreven drama
over drie hartsvriendinnen die
wraak willen nemen op hun echtge
noten, omdat de heren zijn overge
stapt op jongere vrouwen. Regie:
Hugh Wilson. (VS-'96)
Net 5, 18.35-20.30 uur
Bring it on
Kwakkelend blank cheerleaderteam
jat danspasjes van een getalenteerd
zwart cheerleaderteam en krijgt
voorspelbare bonje. Clichématige
film die dankzij het hoge tempo
best te pruimen is. Regie: Peyton
Reed. (VS-2000)
RTL 5, 20.00-22.00 uur
