zwemkoningin ^2™
'In Italië worden jaarlijks maar liefst zo'n 40 miljoen telegrammen
verzonden'
Rob van Hoor, directeur Telegram Service
dinsdag 7 augustus 2012
lukte ze niet om het logistiek voor
elkaar te krijgen."
De grootste klanten van Telegram
Service zijn bedrijven die telegram
men gebruiken voor reclamedoel
einden. Het is niet goedkoop, een
enkel telegram kost minimaal 27
euro, maar de boodschap blijft:
niet onopgemerkt. En het snelle
briefje heeft nog een voordeel.
Omdat de ontvanger moet teke
nen voor ontvangst heeft het de
status van rechtsgeldig bericht, net
zoals een aangetekende brief!
„Voordeel van een telegram is,
naast snelheid, dat de ontvanger
pas na opening van de envelop de
afzender ziet. Een telegram wordt
daardoor niet snel geweigerd.
Terug naar koningin Beatrix. Zij is
als vorstin beslist niet uniek in het
versturen van telegrammen, het is
een liefhebberij van veel vorsten
huizen. Van Hoof kent een mooi
gezegde: The telegram is the king of
communication and the communica
tion of kings ('het telegram is de ko
ning onder de communicatiemid
delen en het communicatiemiddel
van de koningen'). Over de ko
ninklijke telegrammen doet Van
Hoof geen nadere uitspraken. Vol
gens de Rijksvoorlichtingsdienst
zijn de afwegingen die de konin
gin maakt om een telegram te ver
sturen 'van persoonlijke aard'. Hoe
veel ze er zoal verstuurt wordt vol
gens de dienst niet bijgehouden.
zie onze website:binnenland
Historische beelden van telegraafmachi-
nes en telegrafistes
Moeder overleden wie
volgt, typte ooit een
telegrafist van de toen
malige PTT nadat hij
de boodschap telefonisch had
doorgekregen. De originele tekst
luidde echter 'Moeder overleden
brief volgt'. De blunder werd ge
memoreerd in 2001, op het mo
ment dat KPN, de opvolger van de
PTT, na 150 jaar stopte met haar te
legraafdiensten. De fout is opval
lend, omdat naast snelheid be
trouwbaarheid kenmerkend is
voor het telegram.
Tot halverwege de negentiende
eeuw was een koerier te paard nog
vaak de snelste manier om over
een langere afstand een bericht te
versturen. Rond 1800 ontstond
weliswaar een systeem van opeen
volgende seintorens waarmee
boodschappen optisch doorgege
ven konden worden met behulp
van schijven en stokken, maar dat
had vooral een militaire functie.
Met de uitvinding van de elektri
sche telegraaf, omstreeks 1835,
deed het telegram snel zijn intre
de. Het was vanaf nu mogelijk om
over lange afstanden in luttele tijd
teksten te versturen.
In 1852 werd in Nederland de
Rijkstelegraaf opgericht, waar het
gewone publiek een 'telegrafisch
berigt' kon laten versturen tussen
de vijf grote steden. Al snel ver
schenen in alle grote steden tele
graafkantoren en kwamen er ook
verbindingen met het buitenland.
Geboortes, huwelijken, maar ook
kleine boodschappen konden nu
makkelijk gedeeld worden met
mensen van ver weg. De berichten
werden in morsecode overge
bracht, later volgde de makkelijk
bedienbare telex.
Met de opkomst van de telefoon,
vanaf 1900, verloor het telegram
langzamerhand zijn dominante po
sitie. Vanaf 1924 was het 'gelukte-
legram' te koop, speciaal ontwor
pen telegrammen op luxe papier
voor feestelijke gebeurtenissen. De
afzender betaalde hiervoor een
paar extra centen, die ten goede
kwamen aan een goed doel.
Bijzonder zijn de Koninklijke tele
grammen. Ter gelegenheid van on
der andere het huwelijk van prin
ses Juliana en prins Bernhard in
1937 werd speciaal telegrampapier
ontworpen. De ongeveer 5.000 ge
lukswensen werden gebundeld
aangeboden aan het huwelijks-
paar.
Kenmerkend voor telegrammen
zijn de bondige stijl, omdat per
woord betaald moet worden, en
het woord 'stop' tussen de zinnen.
Gek genoeg blijkt dat laatste in de
praktijk nauwelijks gebruikt te
worden. Waar het gebruik van
daan komt is niet precies duidelijk.
Een verklaring is om zinnen duide
lijk af te ronden om verwarring te
voorkomen. De huidige telegraaf
dienst in Nederland, Telegram Ser
vice, maakt geen gebruik van
'stop'. Wie het wel in zijn tele
gram wil hebben moet daar ge
woon voor betalen.
Met dank aan Museum voor Communi
catie, Den Haag
Telegrammen spelen bij de diploV
matieke dienst nog een belangrij-Y
ke rol. De techniek is simpel en
leent zich goed voor gecodeerd
berichtenverkeer. In 2010 kreeg
de wereld een inkijkje in de diplo
matieke wereld dankzij klokkenlui-
derswebsite WikiLeaks, die
250.000 diplomatieke telegram
men ('cables') openbaar maakte.
Met 'cablegate' werd onder meer
onthuld dat enkele Arabische lan-
den, waaronder Saudi-Arabië, de
VS pushten om Iran aan te vallen
en dat president Obama best een
bezoekje wil brengen aan Slove
nië als dat land ex-gevangenen uit
Guantanamo Bay opneemt.
men werden verstuurd. „Ik zag
meteen mogelijkheden in het ver
sturen van telegrammen." Zo is
zijn woonplaats Alteveer het tele
gramknooppunt geworden van Ne
derland en inmiddels 44 andere
landen waarvan Van Hoof de tele
gramdiensten heeft overgenomen.
Per maand verwerken deze 45
diensten zo'n 30.000 telegram
men.
Vergeleken met de jaren daarvoor
is sprake van een 'licht dalende
lijn'. „Door overnames van buiten
landse telegramdiensten blijven
we op peil", zegt Van Hoof Verlek
kerd kijkt hij naar een land als Ita
lië. „Daar worden jaarlijks maar
liefst zo'n 40 miljoen telegram
men verzonden. Het is daar een
kwestie van traditie. Bij overlijden
stuur je nabestaanden een tele
gram, ook al ga je naar de begrafe
nis."
Hoeveel telegrammen in Neder
land worden verstuurd, wil Van
Hoof uit concurrentieoverwegin-
gen niet zeggen. Want Telegram
Service mag dan de enige 'provi
der' in ons land zijn, het staat ie
dereen vrij om een vergelijkbare
dienst te beginnen. „Dat is ook
weieens gepro
beerd, maar het
