5 spectrum
'Dit zal een vergissing
zijn. De ademanalyse
zal uitwijzen dat ik
niet dronken ben'
Zaterdag 4 augustus 2012
Een medewerker van de fabrikant Drager demon
streert het gelijknamige alcoholslot. foto Drager
gramma staat dus geheel los van de wettelijke,
strafrechtelijke procedure bij het Openbaar Mi
nisterie. Met bibberstem bel ik laatstgenoemde
nog op om uit te leggen dat hier sprake moet
zijn van een misverstand. Ik zat immers met
slechts i,o promille op een snorfiets? Ik weet
zeker dat de man aan de andere kant van de
lijn met zijn vinger door de lucht zwaait, als
hij me terechtwijst: „Het is wel een misdrijf
hoor!"
Veel automobilisten blijken niet op de hoogte
te zijn van de mate waarin de regelgeving
sinds december vorig jaar is aangescherpt en
de straffen zijn verhoogd. Ook zijn zij zich niet
bewust van de verregaande gevolgen die de
educatieve maatregelen van het CBR met zich
meebrengen.
Al na het drinken van twee biertjes kunnen de
Educatieve Maatregel Alcohol en Verkeer
(EMA) of het nieuwe Alcoholslotprogramma
(ASP) opgelegd worden. Sinds de invoering
van het ASP eind 2011 hebben al 2.650 overtre
ders de maatregel opgelegd gekregen. Van deze
groep hebben er 835 zich gemeld voor het pro
gramma en rijden er 688 daadwerkelijk rond
met het ingebouwde alcoholslot.
Het CBR is niet verrast door deze hoge aantal
len. „Dit ligt in de lijn van onze verwachtin
gen", weet woordvoerder Coen Sleddering.
Wat zo'n educatief programma inhoudt, onder
vind ilc in een gebouw van Novadic-Kentron,
netwerk voor verslavingszorg. Samen met de
rest van het klasje word ik naar de eerste ver
dieping geleid. Verschillende deuren vallen ach
ter ons in het slot. Wegkomen is er niet bij,
grap ik met de andere deelnemers, terwijl de
moed me in de schoenen zakt.
In een ruimte die sterk aan het klaslokaal van
vroeger doet denken, zitten elf deelnemers aan
deze EMA-cursus achter evenzoveel naambord
jes aan een grote tafel. De namen, waaronder
die van mij, staan ook genoteerd op een groot
presentatiebord voor in de ruimte. Achter elke
naam staat een korte samenvatting van de re
den van aanwezigheid. In welke situatie is de
aanhouding verricht? Hoeveel promille alcohol
werd er na een ademanalyse op het bureau
aangetoond? Wat waren de consequenties? En
is deze chauffeur al eerder aangehouden voor
hetzelfde misdrijf?
Achter enkele namen staat een tweetje, één
persoon is voor de vierde keer 'gepakt'. Ik volg
het voorbeeld van de andere deelnemers en te
ken wat in mijn cursusmap. De meesten kijken
duidelijk verveeld en enigszins nors voor zich
uit.
Doel van de cursus is het voorkomen van reci
dive en de insteek is dan ook gericht op ge
dragsverandering. Dit wordt gedaan door men
sen bewust te maken van hun alcoholgebruik
en de werking en invloed van alcohol op het
lichaam. Ook de invloed van alcohol op de rij
vaardigheid en de mogelijke gevolgen in het
verkeer worden uitgebreid behandeld. En, niet
onbelangrijk: het wordt ons cursisten heel dui
delijk gemaakt wat de strafrechtelijke gevolgen
zijn, als we nog eens om deze reden in de pro
blemen komen.
De gemiddelde cursist is een man, van middel
bare leeftijd. Doorgaans geen zware drinker,
op een enkeling na. Opvallend is dat bijna een
derde van de groep is aangehouden met 'rest-
alcohol': alcohol die nog in het bloed aanwezig
is, nadat een dag eerder is gedronken. Mijn
groepsgenoten lijken nog steeds verbaasd, als
ze vertellen dat ze zich niet gerealiseerd had
den dat ze na een nacht slapen nog steeds niet
mogen rijden.
Anderen hebben uiteenlopende redenen die
voor een aanhouding hebben gezorgd. Benja
min bijvoorbeeld, die een vriend naar huis
bracht die op maar 100 meter afstand van zijn
huis woont: „Dat kleine stukje red ik wel,
dacht ik."
Naast het presentatiebord, aan het hoofd van
de tafel, zit Anneke de Bruin. Ze werkt al twin
tig jaar als deskundige voor Novadic-Kentron
en geeft vandaag de EMA-cursus voor de laat
ste keer.
De cursus heeft een vriendelijk karakter. Deze
lijkt niet bedoeld als straf, meer als reflectie op
eigen gedrag en als informatie over regelgeving
om herhaling te voorkomen. Cursusleidster
De Bruin: „Ik zeg altijd: niets menselijks is mij
ALCOHOLSLOT
Het alcoholslot werkt als
startonderbreker. De be
stuurder moet voor het rij
den er in blazen om de auto
te kunnen gebruiken. De kos
ten van het slot bedragen
4.000 euro, te betalen door
de overtreder. Ook in- en uit
bouw is voor eigen rekening.
Daarnaast moet het slot elke
twee maanden worden uitge
lezen bij een garage. Daarbij
komen nog de kosten voor
het motivatieprogramma
van het CBR. Tevens kan de
overtreder een fikse boete
van het OM verwachten.
ASP
Het Alcoholslotprogramma
wordt door het CBR opge
legd aan bestuurders die bij
een alcoholcontrole tussen
1,3 en 1,8 promille (570 tot
785 ug/l) in hun bloed heb
ben. Beginnende bestuur
ders worden aangemeld na
een promillage tussen 1,0 en
1,8 (435 tot 785 ug/l). Om
het rijbewijs terug te kunnen
krijgen van het OM, moet
minimaal twee jaar in een
auto met ingebouwd alcohol
slot worden gereden.
EMA
De Educatieve Maatregel Al
cohol en Verkeer wordt op
gelegd als een alcoholpromil
lage van 1,0 tot 1,3 (tussen
435 en 570 ug/l) wordt be
wezen. Beginnende bestuur
ders (die hun rijbewijs min
der dan vijfjaar in bezit heb
ben) krijgen een cursus als
ze 0,8 tot 1,0 promille (tus
sen 350 en 435 ug/l) blazen.
vreemd. Ik heb zelf heus wel eens gedronken
en sta hier niet om de wijsneus uit te hangen.
Hun straf hebben mensen al gehad."
Ondanks de zware sancties en de lange tijd -
drie dagen! - die de cursisten noodgedwongen
met elkaar moeten doorbrengen, wordt er in
de groep veel gelachen. Bijvoorbeeld wanneer
Frits met een stalen gezicht vertelt dat hij het
juist heel gevaarlijk vindt om met een slok op
op de fiets te stappen. De auto vindt hij dan
veiliger.
Of als Piet, met zijn 73 jaar de enige deelnemer
op hogere leeftijd, een vraag moet beantwoor
den. „Ik heb hier niks geleerd!", roept hij bru
taal. Elke keer als hem iets gevraagd wordt,
klinkt de verontwaardiging door in zijn stem.
Toch vindt niemand het leuk om bij de cursus
aanwezig te zijn. Voor de meesten was het las
tig drie dagen vrij te regelen op het werk. Bo
vendien wordt iedereen geacht actief deel te
nemen en opdrachten te maken die in de dik
ke cursusmap staan.
Ik schrijf een plan van aanpak, hou d thuis een
dagboek bij over mijn alcoholgebruik, vul for
mulieren in over toekomstige situaties waarin
de kans bestaat dat ilc weer onder invloed ga
rijden. Aan het einde van de laatste cursusdag
schrijven we allemaal een brief aan onszelf die
drie maanden later wordt opgestuurd.
Het werkt wel. Zo komen we erachter wat on
ze gewoontes zijn als het gaat om drinken en
rijden en hoe we deze kunnen veranderen.
In de jaren dat Anneke de Bruin de cursus
geeft, heeft ze al veel voorbij zien komen.
„Vroeger werd er nog geen intake gehouden",
vertelt ze. „Dan leerde je iedereen pas kennen
op de eerste echte cursusdag." Alle deelnemers
hadden dan wel een brief thuisgekregen met
daarin de locatie van de cursus en de regels. Zo
is het onder andere verboden onder invloed
van alcohol op de cursus te verschijnen, ook
niet met alcohol op 'van de voorgaande dag'.
„Maar onthouding kan voor heel zware drin
kers ook gevaarlijk zijn. Ik heb twee keer mee
gemaakt dat iemand tijdens de eerste dag een
epileptische aanval kreeg, omdat het lichaam
gewend was alcohol binnen te krijgen."
Veel deelnemers veranderen hun drinkgedrag
wel gedurende de cursus, of zelfs al eerder. De
Bruin: „We werpen hier een licht op iemands
drankgebruik en de gevolgen die dat gebruik
kunnen hebben. We maken de cursisten attent
op mogelijke valkuilen in de toekomst. Maar
het wordt voor de meesten pas moeilijk om
het nieuwe gedrag vol te houden als de cursus
voorbij is en het gewone leven weer begint.
Daarom zeg ik altijd: het échte werk komt daar
na pas."
reageren?
spectrum@wegener.nl
