Waar vechten Apple
en Samsung over?
'Een octrooi is niet bedoeld om een concurrent de nek
om te draaien'
II
Octrooigemachtigde Harm van der Heijden
vrijdag 3 augustus 2012
Nederlandse gevechten over octrooien
C Thuistap
Eind 2005 besliste de rechter in
een kort geding dat Philips en In-
bev hun thuistap, de Perfectdraft
(foto), in Nederland mochten blij
ven verkopen. Volgens Heineken
schond Philips vijf octrooien op sys
temen die door Heineken en
Krups in de Beertender zijn ver
werkt. Twee jaar later is de ruzie
bijgelegd. Details over de schikking
zijn niet bekendgemaakt.
Senseo-koffiepads
Douwe Egberts kreeg in 2005 in
Europa het octrooi voor de Sen-
seo-koffiepads. Sindsdien heeft het
bedrijf met diverse concurrenten
een licentieovereenkomst geslo
ten. Maar het Europees Octrooibu
reau herriep het onderliggende oc
trooi. Na een juridische strijd van
vijfjaar kwam in 2006 duidelijk
heid: concurrenten van de koffie-
brander kunnen zonder het afdra
gen van een licentievergoeding kof-
fiepads maken voor de Senseo.
Nestlé voert ook rechtszaken over
het alleenrecht op de koffiecapsu-
les van Nespresso.
De inkeping in het beschuitje
Theo Tempels vroeg in 1999 een
patent aan op het beschuitje met
een hapje eruit. Via de inkeping is
de beschuit makkelijk zonder bre
ken uit de verpakking te vissen. Fa
brikant Bolletje zei geen belangstel
ling te hebben, maar bracht het be
schuitje zelf op de markt. Tempels
spande een rechtszaak aan die hij
won. De twee partijen tekenden in
2002 een licentie-overeenkomst
waardoor Bolletje moet betalen
voor de productie en verkoop van
de beschuit met inkeping.
Babyvoeding
Drogisterijketen Kruidvat won eind
2006 in hoger beroep een rechts
zaak waarin babyvoedingproducent
Numico eiste dat Kruidvat zou
stoppen met de verkoop van melk
poeder. Nu loopt nog een procedu
re bij het Europees Octrooibureau.
Dat bureau moet bepalen of Numi
co terecht een octrooi heeft gekre
gen op bepaalde bestanddelen in
de babyvoeding, of dat het octrooi
wordt herroepen.
tijdelijk alleenrecht op een techni
sche vinding", zegt Harm van der
Heijden. „Bescherming met een oc
trooi is altijd marktverstorend.
Want wat jij vastlegt, mag een an
der niet exploiteren. Maar er zit
een tegenprestatie aan vast. Wie
een octrooi krijgt, is gedwongen
om inzicht te geven in zijn techno
logie. Na het verlopen van het oc
trooi, doorgaans twintig jaar, kun
nen anderen voortborduren op
die nieuwe techniek. Als je niet zo
lang wilt wachten, kun je een li
centie kopen. Dan kun je tegen
een bepaalde vergoeding al met de
uitvinding de markt op."
Vroeger werden technieken ge-
heim gehouden en waren ze al
leen beschikbaar voor ingewijden,
licht de octrooigerechtigde toe. Als
een vinding dan niet goed was
overgedragen of iemand kwam te
overlijden, gingen ideeën verloren.
Dat is slecht voor de vooruitgang
van de hele maatschappij. Juist die
geheimhouding is met de uitgifte
van octrooien ondervangen."
„Het is soms dubbel", zegt Van
der Heijden. „Iemand die iets be
denkt, wil zijn idee zo goed moge
lijk beschermen tegen inbreuk van
anderen. Maar tegelijkertijd wil hij
geen last hebben van de octrooien
van concurrenten. Dat wringt",
zegt Van der Heijden.
Een oplossing voor de uitwassen
van het patentenstelsel is moeilijk
te vinden, zegt Engelfriet. Zeker in
de medische wereld levert dat
soms schrijnende situaties op. „De
macht van de farmaciereuzen is
groot. Als een middel moeilijk te
patenteren blijkt te zijn, stopt een
bedrijf de ontwikkeling. Zo komt
er mogelijk nooit een medicijn
voor een bepaalde ernstige ziekte.
En als een patent bijna verloopt,
geven farmaceuten soms een klei
ne draai aan hun middel, een iets
andere samenstelling en een peper
muntsmaakje, en het middel is
weer jarenlang van hen alleen. Dat
soort uitwassen zijn heel kwalijk,
maar in het huidige systeem moei
lijk uit te bannen."
De rechtszaak tussen Ap
ple en Samsung, die de
ze week officieel van
start ging, wordt gezien
als het hoogtepunt van de wereld
wijde patentenoorlog. Apple is de
meest actieve en agressieve partij
in deze strijd. Apple heeft behalve
tegen Samsung, ook zaken aange
spannen tegen HTC, Motorola en
Microsoft. Ook andere bedrijven
voeren onderlinge gevechten uit.
Kodak met Blackberrymaker RIM
en Apple, Microsoft met Motorola,
Sony met LG en Oracle met Goog
le. Bedrijven beschuldigen elkaar
over en weer van misbruik op pa
tenten. De zaak die in de VS dient,
draait om designpatenten en tech
nische patenten. Apple probeert
een verbod te krijgen op 25 pro
ducten van Samsung. Het bedrijf
in het Amerikaanse Cupertino zet
vier patenten in op het ontwerp
van de iPhone en iPad, en drie
technische patenten. Bij het uiter
lijk van de iPhone gaat het onder
meer om de thuisknop, afgeronde
zie onze website:economie
'Apple versus Samsung: Aan welke kant
sta jij?'
hoeken en het ontwerp van de
speaker. Bij de iPad gaat het onder
meer om de vaste balk met apps
onderin en de dunne rand om het
scherm. De technische patenten
gaan over het scrollen met een of
twee vingers en 'tappen' op het
scherm om in te zoomen. Sam
sung verdedigt zich met vijf techni
sche patenten die geschonden zou
den zijn in iPhones en iPads. Het
gaat vooral om licenties op 3G-pa-
tenten.
Apple eist een schadevergoeding
van ruim 2,5 miljard dollar. Het be
drijf zegt schade te lijden omdat er
minder producten verkocht zou
den zijn. De eis van Samsung is
nog niet officieel bekend. Volgens
Apple wil Samsung 14,40 dollar
per iPhone of iPad. Dat zou op
lopen tot honderden miljoenen
dollars.
