De ziekte van
de slappe dweil
2) Ov Rfl gil
gezondheid 133
woensdag 1 augustus 2012
Bloedarmoede. Moe, transpireren,
bleekheid zijn symptomen.
IJzerpillen zijn vooralsnog de
enige remedie tegen deze
Volksziekte'. Nieuwe medicijnen
zijn in de maak.
door Hélène van Beek
Zo slap als een dweil, moe, duizelig,
bleek, slaapproblemen, darmpro
blemen, ontstekingen in de
mond, geen zin in selcs. Transpire
ren of onrustige benen. Het zijn tekenen
van bloedarmoede en ijzertekort.
Een op 200 mensen lijdt aan bloedarmoe
de ofwel anemie, een tekort aan rode
bloedcellen of aan hemoglobine (ijzerhou
dend eiwit, Hb) in de rode bloedcellen.
Vooral vrouwen kampen met bloedarmoe
de door heftig bloedverlies tijdens men-
struaties of bevalling. Ook kinderen vanaf
een jaar en pubers kunnen al lijden aan de
ze kwaal, omdat ze via het eten te weinig ij
zer binnenkrijgen, terwijl ze juist veel ijzer
nodig hebben omdat ze hard groeien. Ook
vegetariërs die geen ijzer via vlees inne
men, en dat tekort niet goed aanvullen,
krijgen anemie.
Inwendig bloedverlies kan een andere oor
zaak van bloedarmoede zijn, door een
maagbloeding of een tumor.
Een huisarts mag bij bloedarmoede daar
om niet zonder verdere controle maar ijzer-
pillen blijven geven, zegt prof. dr. Dorine
Swinkels, hoogleraar experimentele klini
sche chemie in UMC St. Radboud in Nij
megen. „Bloedarmoede wordt namelijk
niet alleen veroorzaakt door een tekort aan
ijzer. Je kan niet zo maar ijzerpillen blijven
geven zonder een goede follow up te doen.
Een huisarts moet ook kijken of dat extra
ijzer wel effect heeft. Temeer omdat een te
veel aan ijzer ook weer niet goed is."
IJzertekort en bloedarmoede zijn niet het
zelfde. Bloedarmoede is, net als koorts,
een signaalteken dat er iets niet in orde is.
Anemie lean ontstaan door gebrek aan ij
zer, maar ook door een tekort aan vitami
ne Bi2 of aan foliumzuur. Ook bij chroni
sche ziektes zoals reuma of nieraandoenin
gen kan anemie optreden.
Bloedarmoede wordt vastgesteld door het
Hb-gehalte te bepalen, de hoeveelheid he
moglobine in het bloed. Maar ook de stof
wisseling in de energiecentrales van de cel,
Pubers kunnen al lijden aan
bloedarmoede omdat ze via het
eten te weinig ijzer binnenkrijgen
de mitochondriën, is van groot belang.
„En die rol van mitochondriën is nu onder
belicht", stelt Swinkels. „Te weinig ijzer of
Hb in het bloed kan je makkelijk meten.
Maar we kijken eigenlijk nooit naar een te
kort aan ijzer in de mitochondriën, omdat
we dat alleen kunnen bepalen door het ne
men van een huidbiopt."
Een andere factor is dat bloedarmoede
wordt gediagnostiseerd op" basis van ver
moeidheid. Swinkels: „We weten dat een
Ijzer: feiten cijfers
Ijzer is een mineraal. Bij een tekort
aan ijzer maakt het lichaam onvol
doende hemoglobine (Hb) aan, nodig
om zuurstof in het bloed te vervoe
ren en voor de stofwisseling.
Het Hb-gehalte is de maat voor
bloedarmoede. Bij vrouwen is een
Hb-gehalte tussen de 7,3 en 10,0
(millimol per liter bloed) normaal.
Voor mannen tussen de 7,8 en 10,8.
Er zijn twee soorten ijzer. Heemijzer
neemt het lichaam het beste op. Het
zit in dierlijke producten, met name
in rood vlees (rund en lam).
Non-heemijzer zit in planten, zoals
broccoli en sperziebonen. Volkoren
brood is bij de meeste mensen de
voornaamste bron van ijzer.
Fytaten (in peulen en granen) belem
meren de opname van ijzer, net als
polyfenolen (in chocola en thee) en
calcium (in melkproducten). Vitami
ne C (citrusvruchten) bevordert juist
de opname van non-heemijzer.
Ijzer, als tablet (ferrofumaraat) of
drank geeft vaak bijwerkingen; maag
klachten, verstopping in de darmen
en zwarte ontlasting.
laag ijzergehalte moe maakt. Maar dat is
subjectief Moeheid aantonen is niet mak
kelijk."
Combinatie van voedsel speelt bij ijzerte
kort ook een belangrijke rol, benadrukt
Swinkels. „Als je ijzer uit vlees en vooral
uit groente goed wilt opnemen, helpt wat
extra vitamine C of een ffuitsapje. Maar
calcium in melkproducten, thee en fytaten
die met name in peulen en granen zitten,
remmen de opname van ijzer juist weer
af."
Swinkels en haar collega's van de afdeling
Laboratoriumgeneeskunde van UMC St.
Radboud doen onderzoek naar ijzer. On
langs kreeg het UMC, samen met negen
partners, een Europese subsidie van zes
miljoen euro voor onderzoek naar medicij
nen tegen bloedarmoede. De medicijnen
die uit al dit onderzoek moeten voortko
men, zijn vooral van belang voor mensen
die door nierziekten, auto-immuunziek-
ten, reuma of een andere chronische ziekte
kampen met bloedarmoede.
Maar bloedarmoede is vooral een 'heel ge
wone ziekte', die vaak voorkomt bij vrou
wen in de menopauze en wordt veroor
zaakt doordat ze minder ijzer met de voe
ding opnemen dan ze nodig hebben, aldus
Swinkels. Des te verwonderlijker dat er bij
het grote publiek nog zo weinig over ijzer-
inname bekend is of dat er wijdverspreide
misvattingen over bestaan. Popeye the
Sailorman die blikken spinazie opentrekt,
naar binnen klokt en door de stoot aan ij
zer plots oersterk wordt, is gebaseerd op
de fabel dat in spinazie veel ijzer zit.
Het klopt niet. In doperwten bijvoorbeeld
zit veel meer ijzer. Ooit zou er een fout
zijn gemaakt in een voedingstabel, waar
door de komma een cijfer te veel naar
rechts stond en het leek of spinazie bom
vol ijzer zat. De fout werd ontdekt, maar
het misverstand over het ijzergehalte en de
sterke Popeye bleef tot op de dag van van
daag bestaan.
reageren?
gezondheid@wegener.nl
Vrouwen, stress en
hartaanvallen
Vrouwen met een stressvolle
baan lopen 40 procent meer kans
op een hart- of herseninfarct dan
vrouwen met een baan zonder
veel stress. Anders dan uit onder
zoek bij mannen blijkt, maakt het
wel of niet zelf invloed kunnen
uitoefenen op de werkdruk bij
vrouwen niet uit. Ook een zelfge
kozen hoge werkdruk verhoogt
bij hen het risico.
http://bit.ly/PIGFVl
Na succesvol lijnen minder
last van opvliegers
Veel last van opvliegers? Ga aan
de lijn! Bij vrouwen met over
gangsklachten (opvliegers, nachte
lijk zweten) die met behulp van
een dieet 5 tot 10 kilo lichaamsge
wicht kwijtraken, nemen ook de
overgangsklachten af, blijkt uit ge
gevens van 17.000 vrouwen. Zelfs
een gezondere voeding zonder ge
wichtsverlies doet de opvliegers
al verminderen.
http://bit.ly/MI2pxD
Regeling passage Motorfietsen
Vanaf 1 juli 2012 is de Regeling passage Motorfietsen van kracht. Deze geeft aan hoe met
de passage van motorfietsen bij de N.V. Westerscheldetunnel wordt omgegaan. De
regeling vloeit voort uit artikel 6, lid 1 van de Algemene Voorwaarden Westerscheldetunnel.
De aanleiding voor genoemde regeling is de introductie van de m-card. De m-card is een
handzame variant op de t-tag die uitsluitend bestemd is voor motorrijders die via de
Westerscheldetunnel passeren. Het geeft de gebruikers extra comfort bij de betaling aan de
kassa, waar de tolgaarder de kaart scant en het tolgeld automatisch van het tegoed wordt
afgeboekt.
De m-card is een product van Movenience B.V., een dochteronderneming van de
N.V. Westerscheldetunnel. Voor meer informatie hierover kijkt u op www.movenience.nl of
neemt u contact op met de Klantenservice 0900-4488666 0,05 p/m).
TUNN
wes-g-s=g^s;«c:s-aH=&_D»iE
De volledige Regeling passage Motorfietsen
kunt u vinden op www.westerscheldetunnel.nl.
Voor vragen hierover mailt u naar
info@westerscheldetunnel.nl of u belt
naar 0900-2358866 0.05 p/m).
