Gratis met de bus Hereiland rond
3
Bijna voor niets
maandag 30 juli 2012
ren van het besturingsysteem van
de sluizen. „Het enige dat is overge
bleven van vroeger zijn de sluis-
meestershuisje's", vertelt woord
voerder Daan Roelse in de toren
boven de Zandkreeksluis.
Zo'n tien videoschermen geven
een duidelijk beeld van de sche
pen in en om de sluis. Hoewel van
uit dit gebouw alles kan worden
bestuurd, is er geen sluismeester
meer aanwezig. Sinds 2009 wordt
de sluis bestuurd vanuit het tops-
huis op Neeltje Jans. De stewards
zorgen voor de extra veiligheid die
tijdens de zomerdrukte niet over
bodig is.
„Wat wij doen is eigenlijk puzze
len" vertelt Randy. Hij en zijn col
lega Pim (21) hebben voortdurend
contact met elkaar en met de ope
rators op Neeltje Jans. De boot
niet te snel stilleggen, blijkt het be
langrijkste advies voor de schip
pers. „De boten moeten helemaal
naar voren varen in de sluis, som
mige schippers weten dit niet",
zegt Randy. Ook het schutten
blijkt soms moeilijk te zijn, vooral
wanneer het water in de kolk van
de sluis van niveau veranderd en
de boten hun touwen aan de
wand moeten laten vieren. Pim:
„Ik heb wel eens een boot aan de
wand zien hangen, maar door snel
in te grijpen is er nog nooit echt
iets fout gegaan."
Beide jongens hebben een passie
voor zeevaart, een vereiste voor de
baan als steward. Randy uit Kortge-
ne heeft zeilles gegeven en bij de
scouting gezeten. Pim uit Kloetin-
ge heeft net de opleiding aquati-
sche ecotechnologie afgerond op
de Hogeschool Zeeland en is van
plan een master te volgen. „Het is
heerlijk om hier te werken, zeker
met dit weer", vertelt hij. „Lekker
buiten en onder de mensen"
Tussen twaalf en drie is het spits
in de sluis. De kolk ligt dan bijna
vol. „Dit jaar is het niet zo druk als
voorgaande jaren. Door het slech
te weer hebben veel mensen beslo
ten niet op vakantie te gaan." Toch
komen enkele opmerkelijke sche
pen voorbij. Zoals een luxe jacht
dat eigenlijk lijkt thuis te horen op
de Middellandse Zee en een prach
tige brigantijn met tien Duitse mei
den uit Berlijn.
Als er een binnenvaartschip de
sluis binnenkomt, zijn de stewards
druk in de weer. Je ziet dat de re-
creatievaarders licht zenuwachtig
zijn. „Dat wij hier staan, geeft wel
een bepaalde rust", aldus Randy.
Aan de linkerkant van de kolk ligt
de beroepsvaarder (met vrouw
aan het roer) en aan de rechter
kant de recreatievaart. Op ééntje
na. Die verstekeling heeft achter
de dertig meter lange beroepsvaar
der aangelegd. „Die snapt het niet
helemaal." zegt Randy. Hoewel be
roepsvaart eigenlijk voorrang
heeft, vragen de stewards altijd
aan de kapitein of de pleziervaart
eerst mag wegvaren. „Dat schip
gaat met zoveel kracht weg dat er
makkelijk schade kan worden ge
maakt bij de pleziervaart", legt
Randy uit.
Schippers reageren verschil
lend op de aanwezigheid
van de stewards. De één
merkt er niks van en de ander
stelt het erg op prijs. „In Friesland
hebben we ook stewards", vertelt
een vrouw op een zeilboot. „Het is
heel handig, zeker bij zo'n brede
sluis." Er zijn ook bootslieden die
helemaal niet reageren op een
roep van de steward. „Mensen
mopperen soms, maar je ziet dat
ze vaak ook wel blij zijn dat je er
staat. En anders komen ze er on
derling vaak wel uit."
Opeens schalt een mannenstem
over het sluizencomplex: „Haal die
scooter daar achter die slagbomen
weg!" Het is de operator vanuit
het Topshuis. Pim loopt naar de
scootereigenaar en spreekt hem
aan. Ook dat is een taak van de ste
wards: de veiligheid bewaren rond
de sluizen. In de moderne tijd van
centralisatie bieden deze jongens
het persoonlijk contact en de servi
ce van vroeger, toen er nog sluis
wachters waren, is het idee van ini
tiatiefnemer Rijkswaterstaat.
Als buitenstaander verbaas je je
over de levendigheid in en rond
de sluis. Pim is ervan overtuigd:
„Er gebeurt hier zoveel, je zou er
een boek over kunnen schrijven."
Sinds 2009 worden de Roompot-
sluis (Neeltje Jans), Grevelingen-
sluis (Bruinisse), Zandkreeksluis
(Kats) en Bergsche Diepsluis (Tho-
len) centraal bediend vanuit het
Topshuis op Neeltje Jans. Daardoor
is er geen sluiswachter meer.
In de zomermaanden is de Greve-
lingensluis het drukst, op de voet
gevolgd door de Zandkreeksluis.
In juli en augustus worden er daar
om op deze twee sluizen stewards
ingezet.
Op de Zandkreeksluis zijn vijf ste
wards in dienst. Per shift zijn er
twee stewards actief.
Vóór de centralisatie was er
steeds één steward aanwezig.
deelt folders
uit aan de schippers in de kolk.
Centrale bediening
Vakantie vieren met een laag bud
get vergt wat creativiteit. De zo-
merkrantredactie zoekt naar de
mogelijkheden. Vandaag: gratis
met de bus.
door Martijn de Koning
Instappen, lekker gaan zitten
en ér pas uit wanneer je zin
hebt. De Noord-Beveland
Express rijdt passagiers gratis het
hele eiland over. Helemaal voor
niets. De lijn stopt bij dertig at
tracties en plaatsen. De bus ziet
er sfeervol en zomers uit: het
voertuig is half open en voor
zien van bonte kleuren. Mooi
meegenomen is dat niét alleen
toeristen, maar ook de lokale be
volking profiteert van de service,
die grotendeels betaald wordt
door ondernemers uit de regio.
Op Schouwen-Duiveland en in
West-Zeeuws-Vlaanderen is de
bus in de zomermaanden gratis
voor toeristen die verblijven bij
meebetalende recreatieonderne
mers. Zij krijgen een pasje. In
West- Zeeuws-Vlaanderen rijdt
in de zomermaanden de zoge
naamde 'kustbus', die stopt op
allerlei plekken op een steen
worp van het strand. Op Schou
wen, waar de duinen veel breder
zijn, is het ook handig om auto
of fiets te parkeren op bijvoor
beeld het transferium bij Renes-
se en je vanaf daar naar het
strand te laten rijden. Ook uit
stapjes buiten de regio zijn mo
gelijk: vanaf Schouwen kun je
naar Goes, Middelburg en
Oude-Tonge, en vanuit
West-Zeeuws-Vlaanderen tot
Knokke en Terneuzen.
Overigens geeft in beide gebie
den de pas ook recht op kortin
gen voor allerlei activiteiten. Op
Schouwen-Duiveland kun je er
ook gratis mee naar musea. De
provincie en de VW onderzoe
ken momenteel de invoering
van één toeristenpas voor de he
le provincie.
De Noord-Beveland Express: fleurig, kleurig
en half-cabrio.
