Middelburg
op slot voor
Eneco-tour
Schimmels krijgen
bioboer niet klein
201 zeeland
Delta zamelt Zeeuws
gras in voor compost
Duiker dankt redder
op de Westerschelde
Door te zwijgen, wekt Dow de indruk
te gast
dinsdag 24 juli 2012
Hinder op Schouwen-Duiveland is beperkt
door Theo Giele
MIDDELBURG - Inwoners en bezoe
kers van Middelburg moeten ko
mende maandag 6 augustus reke
ning houden met omleidingen en
andere verkeersmaatregelen vanaf
de doortocht en finish van de Ene-
co-tour.
Ook in de gemeenten Schou
wen-Duiveland en Veere zullen
verkeersregelaars het verkeer tegen
houden als de renners in aantocht
zijn. Daar zullen wegen niet lang
durig zijn afgesloten. Maandag
wordt de eerste etappe van deze
meerdaagse professionele wieler
wedstrijd van Waalwijk naar Mid
delburg verreden. Middelburg ver
wacht dat er tienduizend bezoe
kers op het wielerevenement afko
men. De wielrenners rijden vanaf
de Veerse Dam Walcheren op. Bij
Vrouwenpolder beginnen de ren
ners aan een bijna 60 km lange
omloop op Walcheren die grof
weg via Middelburg, Koudekerke,
Zoutelande, Domburg, Oostkapel-
le via Oranjezon weer naar Vrou
wenpolder leidt. Vandaar gaat het
opnieuw richting Middelburg
waar de finishlijn op de Dam ligt,
op dezelfde plaats waar in 2010 de
streep van de Giro d'Italia werd ge
trokken.
In Middelburg is de route Oost-
perkweg-Havendijk-Rotterdamse
Kaai, Dam, Damplein, Dwarskaai,
over de kaaien naar de Stations
straat, Blauwe DijkGroenewoud,
Poelendaelesingel, Nieuwe Vlis-
singseweg, Stromenweg en dan
linksaf naar Koudekerke. Als de
renners voor de tweede keer Mid
delburg binnenrijden, komen ze
ook weer via de Oostperkweg. Op
het parcours is een groot deel van
de dag geeii verkeer mogelijk.
Voor de finishlocatie en de Sint
Pieterstraat geldt dat de hele dag.
Op de kaaien van 13 tot 19 uur.
In het snelste schema rijden de
wielrenners even na drieën de eer
ste keer langs Vrouwenpolder en
is de eerste doorkomst in Middel
burg om 15.20 uur.
NIEUWDORP - Delta gaat het maai-
sel uit Zeeuwse bermen in Vlissin-
gen-Oost tot compost verwerken.
Daarvoor is uitbreiding van de op
slagcapaciteit nodig.
De openluchtopslag aan de IJsland-
weg in Nieuwdorp wordt uitge
breid, blijkt uit een vergunningaan
vraag die Delta heeft ingediend bij
de gemeente Borsele.
Nu wordt het groen dat uit de
berm wordt gemaaid nog naar
Moerdijk gebracht om verwerkt te
worden, vertelt Manon Ostendorf
van Delta. „We voeren al een tijdje
overleg met de provincie en de
Zeeuwse gemeenten over de leve
ring van gras en hooi uit de ber-
TERNEUZEN - Het was 38 jaar gele
den maar de ontroering was er
niet minder om. Oud-duiker Jan
van Leest uit Roosendaal trof
maandagochtend in de voormalige
veerhaven van Terneuzen oud
bootsman Jaap van Belzen van de
Stuvaesant van Rijkswaterstaat en
projecdeider Wim Knoester van
een ingenieursbureau in Breda.
Het was de hartewens van de ern
stige zieke Van Leest nog één keer
met die twee mannen naar de
Scheldesteiger aan de Pas van Ter-
neuzen te varen. Terug naar de
plek waar hij in 1974 op 33 meter
diepte in grote moeilijkheden
kwam, toen bij reparatiewerkzaam
heden aan een zinker voor leidin
gen van Dow zijn zuurstofslang
klem kwam te zitten. Van Leest
herinnert zich: „Ik voelde hoe de
benauwdheid toesloeg. Zo hevig
dat ik dacht het niet te zullen over
leven." Jaap van Belzen aarzelde
geen moment en sprong over
boord. Hij zag kans het hoofd van
de bewusteloze duiker boven wa
ter te houden, tot die in een boot
je kon worden gehesen en naar de
decompressietank kon worden ge
bracht. Hij overleefde wonderwel.
Gewassen lijden onder hevige regenval
men, het gaat om van die grote rol
len die je wel eens langs de snel
weg ziet liggen. Die worden in het
vervolg opgeslagen in Vlissin-
gen-Oost en ter plekke verwerkt
tot compost.
„Het bermmaaisel is maximaal der
tig procent van de compost", zegt
Ostendorf „Het wordt omgezet en
gecomposteerd tot wat je in zakjes
bij het tuincentrum kunt kopen."
Delta - of liever: dochter de
Zeeuwse Reinigingsdienst (ZRD) -
haalt bij een deel van de Zeeuwse
gemeenten het groenafval op. De
ZRD beheert bovendien de mi
lieustraten waar mensen groenaf
val kunnen inleveren.
De hevige regenval van de afge
lopen weken zorgt ervoor dat
schimmelziekten vrij spel heb
ben op de akkers. Nu de zon
weer schijnt, wordt de schade
opgenomen. Bioboer Kees
Steendijk zag phytophthora en
fusarium op het aardappelblad
en de graanhalmen. Maar van
een misoogst spreekt hij niet.
door Edith Ramakers
Akkers hebben moeite
gehad het overtollige
regenwater te verwer
ken. Ziekten en pla
gen liggen op de loer
en worden bestreden. Gangbare
boeren spuiten extra, maar niet de
biologische boer, want die ge
bruikt geen chemische verdelgings
middelen. Met vuur doodt hij een
plaaggeest als phytophthora, die
op het loof van de aardappels zat.
Juist bij tegenslag komt het erop
aan goede beslissingen te nemen.
Bioboeren in heel het land bestrij
den de aardappelschimmel met
vuur. „Liever klepelen we het loof
kapot, maar dat kan nu niet want
dan vliegen de sporen van de
schimmel rond, met kans op ver
spreiding als gevolg."
De groei van de aardappels, de Ni-
cola bijvoorbeeld, is door de ver
branding vrijwel gestopt. Hij zal
kleine Nicola's oogsten.
De aardappels met een rode huid
echter, de Sarpo Mira, hebben een
hoge resistentie tegen de schim
melziekte. „Ik heb dit jaar 5 hecta
re Sarpo Mira's en geen schimmel
aangetroffen. Er zouden veel meer
aardappelrassen ontwikkeld moe
ten worden die bestand zijn tegen
de plaag. Dat kunnen we, maar ge
beurt niet met overgave." Kees en
Conny Steendijk zijn het faliekant
oneens met de uitspraak dat de
biologische landbouw onvoldoen
de productief is om alle monden
te voeden. „Dat wordt al te gemak
kelijk gezegd. Ik heb ook graan en
weinigen geloven dat ik met 9 kilo
zaaizaad 9000 kilo graan heb
geoogst. De gangbare boeren heb
ben iets minder dan 200 kilo zaad
nodig om die hoeveelheid te ha
len. Als iedereen, dus ook de han
del, zich achter de biologische
teelt schaart, dan zou dit land
bouwsysteem enorm verbeteren."
De biologische Zeeuwse boeren
zijn met West-Brabantse boeren
verenigd in Studieclub Zuid-West.
De 46 bioboeren overleggen weke
lijks. „We leggen elkaar problemen
voor om tot oplossingen te ko
men. In tien jaar hebben we veel
vooruitgang geboekt."
Voor grote vraagstukken is recent
het Biohuis opgericht. Dat is een
landelijke vereniging van, voor en
door biologische boeren. „Daar
kunnen we vragen kwijt over ont
wikkeling van de markt, regelge
ving en beleid."
Ze blijven leren en zich verbeteren
om het milieu zo weinig mogelijk
te belasten en om mooie produc
ten te oogsten. Kwaliteit gaat bo
ven kwantiteit. Biologische land
bouw is een serieuze aangelegen
heid en 'gewoon business gewor
den'. Toen Steendijk klaar was
met de Middelbare Land
bouwschool nam hij een A-viertje
mee met tips over biologische
landbouw. „Meer was er niet. Dat
is veranderd. Er zijn momenteel
drie studenten van de hogeschool
die hier biologische uien telen en
daarmee proeven doen. Biologi
sche landbouw Js onderdeel van
de opleiding geworden."
„In mijn graan zit wat fusarium,
maar dat komt wel goed nu de
zon schijnt. We zaaien weinig,
maar wel stevige korrels. De mees
te gangbare boeren strooien veel
zaaigoed, waardoor de stengels
van het graan dun zijn. Die schie
ten omhoog naar het licht toe en
verdringen elkaar. Die moeten ver
volgens weer bespoten worden
met groeiremmers. Dat zijn be
hoorlijke kosten en de stoffen zijn
belastend voor het milieu."
De zon is voor het graan van de
bioboer de natuurlijke groeirem-
mer. „We hebben elk jaar pinlcdik-
ke stengels, die nooit neerslaan.
De wind speelt door het graan en
houdt het fris. We hebben al die ja
ren nog nooitmeeldauw gehad.
Als er weinig zon is, zoals deze zo
mer tot nu toe, dan is de op
brengst gewoon ietsjes minder,
maar nog altijd zeer acceptabel."
In 2000 overgestapt
Kees en Connie Steendijk zijn in
2000 overgestapt op biologische
landbouw.
9 Zij doen dat op boerderij De Ko
renschoof in de Soelekerkepolder
(van 1818) bij Kamperland.
Kenmerken biologische landbouw:
er wordt gewerkt met zo weinig
mogelijk milieubelastende midde
len en methoden, waarbij het bo
demleven centraal staat.
9 Er worden géén chemisch-synthe-
tische bestrijdingsmiddelen ge
bruikt of kunstmest.
9 Vervelende indringers, zoals luizen,
worden met natuurlijke vijanden
bestreden.
9 Telers hebben vaak veel verschillen
de soorten gewassen, om risico
van misoogst te spreiden.
9 Steendijk heeft zo'n 8 gewassen,
van aardappels tot waspeentjes.
door Evert van Wijk
Honderden incidenten
en bijna-rampen bij
Dow Chemical in Ter-
neuzen. Zeeland ont
snapte meermaals aan een poten
tiële ramp. De fabrieksinstallaties
van Dow zijn verouderd en kam
pen met achterstallig onderhoud,
meldt het NOS-journaal. Dit naar
aanleiding van het bericht dat het
OM (Openbaaar Ministerie) het
bedrijf gaat vervolgen wegens ach
terstallig onderhoud waardoor de
veiligheid in gevaar is. Maar het be
drijf zelf wenst niet te reageren.
Wel staan bij de NOS intussen di
verse externe deskundigen klaar
om hun mening te geven over de
gang van zaken bij Dow. Zij heb
ben het over potentiële rampen,
waardoor Zeeland al diverse ma
len door het oog van de naald is
gekropen, over de productie die
heilig is, zelfs als het ten koste gaat
van veiligheid en milieu.
Als oud-communicatiemanager
van Dow Benelux snap ik er niks
van. Waarom hult het bedrijf zich
in stilzwijgen? Het minste dat
men had kunnen zeggen is dat het
bedrijf zich niet in de kriti ek her
kent, dat veiligheid de absolute
prioriteit heeft en dat daar nooit
toegevingen aan worden gedaan,
dat het bedrijf altijd alle medewer
king heeft gegegeven aan inspec
ties en dat ook zal blijven doen,
omdat het op het gebied van veilig
heid en milieu niks te verbergen
heeft. Maar tot nu toe, zelfs op de
website van Dow Benelux, blijft
het oorverdovend stil.
Ik werd destijds bij Dow binnenge
haald, omdat het bedrijf had beslo
ten tot een cultuuromslag. Het be
drijf had tot halverwege de jaren
tachtig een houding van wat er
binnen onze hekken gebeurt, dat
is onze zaak en daar heeft de boze
buitenwereld, niks mee te maken.
Maar toen Dow onder de bezielen-
