van schans en vesting
W
i3 reizen
3-daags Giethoorn-arrangement 49,50 P.P.P.n.
HOTEL""
reizen@wegener.nl
024-3650360
Zaterdag 21 juli 2012
Boven: Een pas gerestaureerd, room
wit standbeeld gedenkt de slag die in
1568 plaatsvond in Heiligerlee.
Links: Vestingstadje Bourtange.
foto's Rick Nederstigt.CPD
Nieuweschans
Heiligerlee0
Oudeschans
Bourtange
Meer informatie:
www.bourtange.nl
www.hotelvestingbourtange.nl
www.bezoekoudeschans.nl
www.vesting-oudeschans.nl
www.slagbijheiligerlee.nl
www.fontananieuweschans.nl
door Pieter Lamberts
ie naar Heiligerlee
wil, hoeft; niet door
zompig gebied, zoals
onze voorouders,
maar kan de snelweg
Aj nemen, van Groningen naar Duits
land, gegarandeerd filevrij. Ook daarna
is het makkelijk, want afslag 46 draagt
de naam van misschien wel de be
roemdste schermutseling uit de vader
landse geschiedenis: Heiligerlee. Vervol
gens wijzen toeristische bordjes naar
waar het hier allemaal om te doen is:
het monument dat het begin van de
Tachtigjarige Oorlog markeert.
Heiligerlee is nu een vriendelijk
dorpje onder de rook van Winschoten.
Maar bijna 450 jaar geleden rook het er
naar kruitdamp en was er het gehinnik
van paarden en het gekreun van gewon
de soldeniers en cavaleristen te horen.
Hier botsten op 23 mei 1568 geoefende
Spaanse legereenheden op het samen
raapsel van Lodewijk van Nassau. Han
dig gebruikmakend van het moerassige
terrein won Lodewijk, maar zijn broer
Adolf sneuvelde. Een pas gerestaureerd
negentiende-eeuws monument - de
ferme Nederlandse maagd ontfermt
zich over de zieltogende Adolf - houdt
de herinnering levend.
Iets verderop is het museum Slag bij
Heiligerlee gevestigd. Ondanks de
krijgshaftige naam gaat het er gemoede
lijk aan toe. Via audiovisuele middelen
kom je van alles over de veldslag aan
de weet. Zelfs Willem van Oranje
spreekt de bezoeker bemoedigend toe.
Vanuit Heiligerlee gaat het verder
naar het oosten, naar Oudeschans en
Nieuweschans. Vaarten en diepen vor
men een lijnenspel dat Mondriaan ja
loers zou maken. Dat is ook meteen de
reden dat Oudeschans, en later Nieuwe
schans, zijn aangelegd: het waren ver
sterkingen in moeilijk begaanbaar ter-
rein tussen de Dollard en het grootste
aaneengesloten, nu grotendeels ontgon
nen, moerasgebied van West-Europa.
Wie regeerde over de wegen in het ge
bied, beheerste het gebied.
Willem Lodewijk van Nassau, neef
en levenslange vriend van prins Mau-
rits, landde in 1593 met 150 schepen en
2200 man bij de Bellingwolderzijl. De
ze sluis lag toen bij het open water van
de Dollard. Willem Lodewijk en zijn
manschappen stampten in vier dagen
tijd een schans, een aarden versterking,
uit de grond. Spaanse troepen hadden
het nakijken, de schans was te sterk.
Bovendien konden de schansbezitters
naar believen het omringende land on
der water zetten door via de Belling
wolderzijl water uit de Dollard in te lei
den. Deze roemvolle tijden worden in
het Vestingmuseum opgeroepen, waar
uitleg wordt gegeven over vestingwer
ken in Oost-Groningen. Ze behoorden
tot de Eemslinie, een van de verdedi
gingslinies die de Republiek naar het
oosten toe moesten beschermen.
Via binnenwegen gaat het nu naar
de pièce de resistance van schansen en
vestingwerken in Oost-Groningen:
Bourtange. Ook deze vesting is haar be
staan als schans begonnen. In 1580 be
val Willem van Oranje om op een
zandrug in het moeras, een tange, een
versterking aan te leggen: Bourtange.
Hierlangs liep de weg die het Spaansge
zinde Groningen met Lingen en West-
falen verbond. De Spanjaarden bevoor
raadden de stad Groningen via deze
route. Willem de Zwijger hoopte met
de aanleg van de schans Groningen te
isoleren. Onder graaf Willem Lode
wijk, die van Oudeschans, werd de ves
ting Bourtange in 1593 voltooid. Toen
Groningen in 1594 in Staatse handen
viel, veranderde Bourtange van een ves
ting die het de stad Groningen moeilijk
maakte, in een vooruitgeschoven verde
digingswerk van de Republiek.
Tegenwoordig is Bourtange een ju
weel van een vestingstadje. Je kunt er
door de smalle straatjes dwalen of mu
seum de Baracquen bezoeken, waar al
les over het krijgsbedrijf in de zeven
tiende eeuw wordt uitgelegd. Of je
kunt over vroeger tijden gaan zitten
mijmeren in het sekreet boven de ves
tinggracht, waar soldaten hun gevoeg
deden, gezellig naast elkaar, als kippen
op stok. Je denkt wel even weinig
krijgshaftig: hadden ze papier en waar
wasten ze hun handen?
reageren?
featureredactie@wegener.nl
3-daags Giethoorn arrangement:
•2x overnachting in Hotel Hoogeveen
•2x uitgebreid ontbijtbuffet
•lx driegangendiner op de 2e dag
•Kortingsvoucher voor lx kopje koffie
met een Brusselse wafel in Giethoorn
•lx een rondvaart door Giethoorn
Exclusief gemeentelijke heffingen 2.00 p.p.p.n
en reserveringskosten 5.00 p.p.
Toeslag alieengebruik 23.50 p.n.
Deze aanbieding is aUeen telefonisch te boeken
onder vermelding van: WEG2T07"
Een verblijf in Hotel Hoogeveen is ook uitermate geschikt om een bezoek te brengen aan Giethoorn.
De grachten, de boogbruggetjes en rietgedekte boerderijen geven Giethoorn een schilderachtig
uiterlijk. Ga mee met een rondvaarttocht of ga zeif op pad met een fluisterboot of op de fiets.
Hotel Hoogeveen is rustig gelegen aan een vijver- en bosparflj en vlakbij het stadscentrum en heeft
40 hotelkamers, een sfeervol restaurant, brasserie en terras. Tevens kan men fietsen huren in het
hotel en er is een oplaadpunt voor elektrische fietsen.
Aanbieding t/m 31/10:
49,50 p.p.p.n.
Drenthe is een prachtige fiets- en vvandelprovincie. Maar ook de stad Hoogeveen is zeker de moeite
waard! Vanuit Hotel Hoogeveen kunt u deze bruisende stad en z'n veelzijdige omgeving ontdekken.
Als stad in het groen is Hoogeveen ook een ideaal startpunt voor fiets- en wandeltochten. Rondom
doorkruisen de fietspaden de mooie bos- en heidegebieden en karakteristieke Drentse esdorpen
met eeuwenoude kerkjes en Saksische boerderijen.
Hotel Hoogeveen
AAathijsenstraat 1
7909 AP Hoogeveen
0528-26 33 03
www.hethotel.nl
